Οι τακτικοί μας αναγνώστες βεβαίως θα θυμούνται ότι δεν είναι η πρώτη φορά που αναφερόμαστε στο «τι δέον γενέσθαι» στο ΥΠΕΘΑ. Συγγνώμη αν γινόμαστε κουραστικοί και ίσως-ίσως βαρετοί, αλλά τα θέματα αυτά, που μπορεί να μην είναι εμφανή για τους πολλούς, είναι καθοριστικής σημασίας για την άμυνα της χώρας. (βλ. τεύχος 330, Σεπ. 2019, σελ. 20-25: «Η (πραγματική) κατάσταση στην Άμυνα και οι προτεραιότητες της Κυβέρνησης», τεύχος 335, Φεβ. 2020, σελ. 26-30: «Έφτασε η ώρα των μεταρρυθμίσεων», τεύχος 339, Ιουν. 2020, σελ. 28-33: «Απαιτούνται αλλαγές, τώρα!» και τεύχος 341, Σεπ. 2020, σελ. 28-31: «Απολογισμός ενός έτους στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας»).

Πριν αρχίσουμε τις επαναλήψεις, να δούμε και τα όσα έχουν συμβεί στο μεταξύ, τα οποία –δυστυχώς– αποδεικνύουν τον επείγοντα χαρακτήρα των δομικών αλλαγών που πρέπει να γίνουν στο ΥΠΕΘΑ. Στις 14 Ιανουαρίου 2021, είχαμε την ψήφιση στη Βουλή του Νόμου 4766/2021 «Έγκριση σχεδίων συμβάσεων στον τομέα της άμυνας» που αφορά την προμήθεια των 6 καινούργιων και των 12 μεταχειρισμένων μαχητικών Rafale F3-R από την Γαλλία. Εδώ προσοχή! Η σύμβαση δεν είναι διακρατική, ήτοι ανάμεσα στο Ελληνικό και το Γαλλικό Δημόσιο, αλλά ιδιωτική. Ανάμεσα στη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ), τη Dassault Aviation SA (κατασκευάστρια των Rafale F3-R) και τη MBDA που κατασκευάζει τα όπλα  τους. Ο λόγος; Η Γαλλία δεν επιθυμεί να έχει διακρατικές συμφωνίες. Γιατί επιλέχτηκε από μέρους μας η νομοθετική ρύθμιση της εν λόγω προμήθειας; Μα γιατί αν ξεκινούσαμε τη διαδικασία με την υπάρχουσα νομοθεσία, δηλαδή με τους Νόμους 3978/2011, 3883/2010 και 3433/2006, η σύμβαση θα υπογράφονταν το πρώτο εξάμηνο του 2023… Σας φαίνεται υπερβολικό; Ιδού τι είπε ο ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλος στην αγόρευσή του κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου: «επιλέξαμε τη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, διότι αυτή ήταν η ταχύτερη και η προσφορότερη λόγω κατεπείγουσας ανάγκης».

Η προμήθεια των 18 Rafale F3-R σίγουρα αποτελεί μια αδιαμφισβήτητη επιτυχία. Χρειάστηκε όμως να γίνει μια …παράκαμψη, γιατί με την υπάρχουσα νομοθεσία θα έπρεπε να περιμένουμε τουλάχιστον δύο χρόνια!

Αν απορείτε γιατί δεν γίνονται οι απαιτούμενες αλλαγές, να σας πούμε ότι κι εμείς το ίδιο ερώτημα έχουμε! Σε Συμβούλιο Άμυνας (ΣΑΜ) που είχε γίνει τον Σεπτέμβριο του 2019, ο τότε επικεφαλής της ΓΔΑΕΕ είχε παρουσιάσει ολοκληρωμένο σχέδιο νόμου για τις αμυντικές προμήθειες που αφενός εξασφάλιζε τα συμφέροντα του Δημοσίου και αφετέρου έκανε απολύτως λειτουργική και ταχεία την όλη διαδικασία. Ένας μέλος όμως της πολιτικής ηγεσίας είχε αντιρρήσεις και δήλωσε ότι σε ένα μήνα θα φέρει αυτός τις απαιτούμενες τροποποιήσεις. Τελικά αυτές παρουσιάστηκαν μετά από 14 μήνες (!) στα μέσα Νοεμβρίου του 2020 και δεν έχουν –ακόμα– ψηφιστεί από τη Βουλή. Είναι ελάχιστες και σύμφωνα με γνώστες της όλης κατάστασης, δεν επιφέρουν κάποια σοβαρή αλλαγή. Όσο για τον τότε επικεφαλής της ΓΔΑΕΕ, απλώς αποπέμφθηκε τον Οκτώβριο του 2019.

Στην περίπτωση των ναυπηγείων, όπως π.χ. των Ελληνικών Ναυπηγείων ΑΕ του Σκαραμαγκά, το ΥΠΕΘΑ είναι ένας απλός –και χωρίς λόγο– θεατής, αν και πληρώνει.

Μια και μιλάμε για εξοπλισμούς: μεγάλη συζήτηση γίνεται για νέες φρεγάτες, εκσυγχρονισμούς παλαιοτέρων και ένα σωρό άλλα που αφορούν το Πολεμικό Ναυτικό. Η ουσία ποια είναι; Κουβέντα να γίνεται! Τι μιλάμε για ναυτικούς εξοπλισμούς, όταν κανένας δεν τολμά να λύσει το θέμα των ναυπηγείων; Τόσο του Σκαραμαγκά όσο και της Ελευσίνας. Ανακατεύονται όλοι οι άσχετοι –βλέπε υπουργείο Οικονομικών– και το ΥΠΕΘΑ, που είναι όχι απλώς ο άμεσα ενδιαφερόμενος αλλά αυτός που πληρώνει, είναι σιωπηλός θεατής… Κάποιες προσπάθειες που έχουν γίνει από το υπουργείο Ανάπτυξης, χάνονται στον κυκεώνα (η ανάμειξη ανόμοιων πραγμάτων, η ανακατωσούρα, η αναταραχή κατά Μπαμπινιώτη) της ελληνικής/κυβερνητικής διοίκησης. Το ίδιο συμβαίνει και με τις – περιβόητες – αμυντικές βιομηχανίες, πχ ΕΑΒ και ΕΑΣ. Και σ’ αυτές το ΥΠΕΘΑ είναι απλός θεατής. Χωρίς δυνατότητα ή θέληση να εκφράσει άποψη. Αν και είναι ο κύριος πελάτης τους! Φαίνεται ότι το γνωστό λαϊκό ρητό «με τα λεφτά σου …τακτοποιείς και το μάστορά σου», τους είναι άγνωστο. Μοναδική εξαίρεση η  πώληση/ιδιωτικοποίηση της ΕΛΒΟ, που επιβεβαιώνει τον κανόνα.

Το πώς έχουμε καταφέρει το απλούστατο θέμα της θητείας, να το κάνουμε πολύπλοκο και δαιδαλώδες, είναι ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα για διδακτορικές διατριβές!

Παράλληλα, ανακοινώθηκε ότι η θητεία στο Στρατό γίνεται 12 μήνες για όσους θα κατατάσσονται από το Μάιο του 2021. Αυτό είναι το «καλό» νέο. Γιατί οι αρμόδιοι φρόντισαν να πουν ότι εξαιρούνται αυτοί που θα υπηρετούν στον Έβρο και τα νησιά του Αν. Αιγαίου, για τους οποίους θα διατηρηθεί το 9μηνο. Κι εδώ αρχίζει το μπάχαλο! Ο ναύτης π.χ. που υπηρετεί σε πλοίο της Διοίκησης Επιτήρησης του Στόλου, πόσο θα υπηρετεί; 12 μήνες – όσο και τώρα – ή 9; Γιατί κι αυτός στην  παραμεθόριο βρίσκεται. Αντίστοιχα, βέβαια, και για τους σμηνίτες. Για να μη μπούμε σε πιο «σύνθετες» περιπτώσεις, θα ρωτήσουμε: Τι θα γίνει με τις αποσπάσεις; Ως γνωστόν, αυτοί που διαθέτουν «μεγάλα βύσματα» υπηρετούν τυπικά σε κάποια παραμεθόριο μονάδα, στην πραγματικότητα όμως είναι αποσπασμένοι σε κάποια μονάδα της περιοχής που επιθυμούν. Που βεβαίως είναι δίπλα στο σπίτι τους.

Και άντε να δεχτούμε ότι τα θέματα του 12μηνου θα επιλυθούν ορθά και δίκαια. Με αυτό το «στράτευση στα 18» που είχε ψελλίσει ο πρωθυπουργός, τι γίνεται; Βεβαίως οι αρμόδιοι είχαν φροντίσει αμέσως να δηλώσουν ότι σ’ αυτήν την περίπτωση οι ΕΔ «θα στερηθούν εξειδικευμένου προσωπικού». Καλέ τι μας λέτε; Εξασκούν κατά την θητεία τους οι στρατεύσιμοι αυτό που σπούδασαν; Μπορείτε μήπως να μας πείτε ποιες –και πού– είναι αυτές οι θέσεις; Παρακαλούμε, μην μας μιλήσετε για γιατρούς που στελεχώνουν αγροτικά ιατρεία σε απομονωμένα χωριά και νησιά. Αυτό γίνεται επειδή οι ΕΔ καλούνται να μπαλώσουν τις τρύπες του κρατικού μηχανισμού και όχι γιατί αποτελεί μέρος της αποστολής τους που -θυμίζουμε- είναι η άμυνα της χώρας. Το ότι βέβαια με τη στράτευση στα 18 θα εξαλειφθούν οι ανυπότακτοι (η Κύπρος είναι λαμπρό και κοντινό παράδειγμα) ποσώς φαίνεται να ενδιαφέρει τους αρμοδίους. Τους αρμοδίους που ζητούν αύξηση των επαγγελματιών οπλιτών, αλλά δεν κάνουν απολύτως τίποτα για να σταματήσει το μπάχαλο ή ο κυκεώνας (η επιλογή δική σας) με τους ΟΒΑ, ΕΠΟΠ, ΕΜΘ κ.λπ. Δεν θέλουν να δουν τι κάνουν οι άλλες ευρωπαϊκές και ΝΑΤΟϊκές χώρες επ’ αυτού.

Η Ανδρομέδα Ρ196 –εδώ καταπλέει στην Μυτιλήνη– είναι η μία από τις τέσσερις Tjeld/Nasty που επιβιώνουν και είναι πια 55 χρονών. Μήπως κάποιοι να σκεφτούν την αντικατάστασή τους;

Βέβαια, δεν θα μιλήσουμε για τους δόκιμους έφεδρους αξιωματικούς. Οι αρμόδιοι βρίσκονται στη δεκαετία του 1950 και δεν έχουν κοιτάξει τις επετηρίδες, για να δουν τους αριθμούς των αξιωματικών που υπηρετούν. Να ρωτήσουμε απλώς: για να γίνει κάποιος ή κάποια αξιωματικός πρέπει να φοιτήσει στην αντίστοιχη σχολή για 3, 4 ή 5 χρόνια. Και πολύ σωστά. Πώς γίνεται όμως οι δόκιμοι έφεδροι να αποκτούν αντίστοιχα προσόντα σε 3 μήνες;

Μήπως όμως οι αρμόδιοι έχουν κοιτάξει την κορυφή των ΕΔ; Τους έχει απασχολήσει ότι η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα του ΝΑΤΟ σε αριθμό ανωτάτων αξιωματικών; Μας ξεπερνούν οι ΗΠΑ και η Τουρκία που όμως έχουν πολυπληθέστερες ΕΔ. Έχουμε περί τους 340 ανώτατους, όταν το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Γαλλία –με σχεδόν ίδιο μέγεθος ΕΔ με μας– έχουν κάπου το 1/3 των δικών μας! Έχει μήπως ασχοληθεί κανένας στο ΥΠΕΘΑ με το συνταξιοδοτικό πρόβλημα των στελεχών των ΕΔ; Ή άμα αυτό ξεσπάσει –και δεν φαίνεται να αργεί ιδιαιτέρως– θα τρέχουν και δεν θα φτάνουν; Και μην μας πουν ότι «είναι άλλων αρμοδιότητα». Η θέσπιση σοβαρής και ανταποκρινόμενης στην πραγματικότητα νομοθεσίας είναι και δική τους δουλειά. Δεν είναι δυνατόν κάποιος να αποστρατεύεται, καλώς ή κακώς, ως συνταγματάρχης, να πηγαίνει στο Συμβούλιο της Επικρατείας και αυτό να αποφασίζει ότι πρέπει να του απονεμηθεί ο βαθμός του αντιστράτηγου, με όλες τις σχετικές συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις.

Σκάφη, όπως ο εικονιζόμενος Παναγόπουλος ΙΙ Ρ70, αποτελούν ένα πολύ καλό παράδειγμα προς μίμηση για όσους θέλουν να προσφέρουν στην πατρίδα.

Να πούμε για τις αλλότριες απασχολήσεις του ΥΠΕΘΑ; Αλήθεια τι δουλειά έχει να ασχολείται –υπαγωγή αυτό σημαίνει– με τις ενώσεις αποστράτων ΕΑΑΣ, ΕΑΑΝ και ΕΑΑΑ ή τα Πολεμικά Μουσεία; Επειδή έτσι αναφέρουν κάποιοι νόμοι της Χούντας; Ο ΥΦΕΘΑ Αλκιβιάδης Στεφανής στις 20 του περασμένου Ιανουαρίου μας ανακοίνωσε ότι ο ίδιος «εξ ονόματος του Ελληνικού Δημοσίου, και ο Πρόεδρος της ΑμΚΕ «ΚΥΚΛΩΨ»  κ. Αναστάσιος–Άρης Θεοδωρίδης, προέβησαν στην υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας για τη δημιουργία χώρου προβολής της διαχρονικής σχέσης των Ελλήνων με τη θάλασσα, στην περιοχή του Φλοίσβου, Παλαιού Φαλήρου. Με τη στήριξη και τη συνεργασία των αρμοδίων υπουργείων, του κόσμου της ελληνικής ναυτιλίας και τη σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα, η ιστορία του Πολεμικού και Εμπορικού Ναυτικού, αλλά και όλων των ανθρώπων που έχουν στην πορεία του ελληνισμού αγκαλιάσει με την επαγγελματική ή ερασιτεχνική δράση τους τη θάλασσα, θα αποκτήσει το δικό της σύγχρονο χώρο, όπου θα προβάλλεται η τέχνη, η παράδοση και το μέλλον τόσο της ναυτοσύνης όσο και της στενής σχέσης μας ως λαού με τη θάλασσα.». Και συγγνώμη, δηλαδή, αλλά είναι αυτό δουλειά του ΥΠΕΘΑ; Μήπως –λέμε μήπως– έχει ακούσει τι δουλειά κάνει το Υπουργείο Πολιτισμού; Ή μήπως λύσαμε τα προβλήματά μας με την Τουρκία κι έτσι υπάρχει  ελεύθερος χρόνος;

Μήπως ο «ΚΥΚΛΩΨ» αν θέλει να συνεισφέρει στη «στενή σχέση μας, ως λαού, με τη θάλασσα» να σχεδίαζε (η δουλειά του είναι) και να ναυπηγούσε ένα ή περισσότερα, αν ήθελε, περιπολικά σκάφη για τα νησιά του Αν. Αιγαίου –π.χ. τη Λέσβο που μπορεί να ενδιαφέρει εκλογικά κάποιους– καθώς τα υπάρχοντα τύπου Tjeld/Nasty είναι 55(!) χρονών; Μήπως κάποιος πρέπει να του αναφέρει τις περιπτώσεις των πλοίων Παναγόπουλος Ι, ΙΙ και ΙΙΙ ή Γουλανδρής Ι και ΙΙ; Όλοι πρέπει να θυμόμαστε ότι οι ευεργέτες προσφέρουν χωρίς ανταλλάγματα.

Τα 1200 Μ1117 Guardian προσφέρονται δωρεάν. Ο Στρατός έχει ξεκάθαρα δηλώσει ότι τα θέλει. Μήπως θα ενδιαφερθούν από το ΥΠΕΘΑ να γίνουν ελληνικά;

Τέλος να αναφέρουμε –να επαναλάβουμε, καλύτερα– την περίπτωση των 1200 Μ1117 Guardian. Πότε θα «ωριμάσουν οι καιροί» να πάμε να τα πάρουμε; Να θυμίσουμε ότι προσφέρονται δωρεάν από τις ΗΠΑ και ο Στρατός τα έχει άμεση ανάγκη! Δεν θα μιλήσουμε και για την ενοικίαση των αντιαεροπορικών βλημάτων Patriot στην Σαουδική Αραβία, γιατί προφανώς κάποιοι κρίνουν ότι δεν έχουμε ανάγκη τους Σαουδάραβες και τα λεφτά τους. Ο Covid πάντως δε μπορεί να αποτελεί δικαιολογία επ’ άπειρον.