Του Ιωάννου Σ. Λάμπρου
Πολιτικός Επιστήμονας – Διεθνολόγος, ΜΑ, International Boundary Studies, King’s College London, MA, War Studies, King’s College London

Η εισροή, από την αρχή του πε­ρασμένου έτους, εκατοντά­δων χιλιάδων προσφύγων και λαθρομεταναστών στην πατρί­δα μας επανέφερε, πιο επιτακτικά αυτή τη φορά, στο προσκήνιο την παρουσία των αλλοδαπών στην πατρίδα μας τις τελευταίες δεκαετίες.1 Πληθώρα επιχειρημάτων χρησιμοποιούνται για να κάμψουν τις αντιστάσεις των συμπατριωτών μας στην πα­ράνομη έλευση αλλοδαπών. Μεταξύ άλ­λων, επιχειρείται να προκληθούν τύψεις και ενοχές στον ελληνικό λαό βάζοντας τον στη θέση του απολογούμενου. Υπο­στηρίζεται ότι και η Ελλάς, μεταξύ άλλων χωρών, ευθύνεται για τους πολέμους και τη δυστυχία σε πολλές περιοχές του πλα­νήτη όντας μια ευρωπαϊκή, δυτική, χριστια­νική, καπιταλιστική χώρα… Η αλήθεια, φυ­σικά, είναι ότι η Ελλάς, ο Ελληνισμός ευρύ­τερα, δεν υπήρξε ποτέ τμήμα του δυτικού αποικιοκρατικού συστήματος – όπως, ανοήτως, ισχυρίζεται η εγχώρια μαρξιστική δι­ανόηση αρνούμενη την ελληνική ιστορική ιδιαιτερότητα – αλλά, αντίθετα, υπέστη βάρβαρη οθωμανική κατοχή αιώνων, μη μετέχοντας στο πλιάτσικο λαών του πλανή­τη όπως, η Αγγλία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, το Βέλγιο.

Ως έθνος έχουμε και εμείς, φυσικά, στην ιστορία μας, μεταχειριστεί μη ειρηνι­κά μέσα έναντι άλλων λαών. Ο Μέγας Αλέ­ξανδρος δεν έφτασε στην Ινδία με την πει­θώ του λόγου, ούτε η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διατηρήθηκε για ένδεκα αιώνες με χριστιανικά κηρύγματα αγάπης και αδελφοσύνης. Είχαμε επίσης, αποικίες κάποιες χιλιάδες χρόνια πριν. Μήπως για αυτούς τους λόγους να αποδεχθούμε τη διάλυση της εθνικής μας συνοχής; Εύκο­λα καταλαβαίνει κάποιος την ύπουλη σκο­πιμότητα αυτής της λογικής.

Αλλά -ακόμα και αν είχαμε συμμετάσχει στην εκμετάλλευση Αφρικανών, Ασια- τών και άλλων- μέσα στην ιστορία ηγεσίες κάθε έθνους βαρύνονται με ανήθικες πο­λιτικές, οι οποίες επισκιάζουν το όνομα του έθνους αυτού. Από πού προκύπτει, όμως, πως το εν λόγω έθνος ή κράτος πρέπει να αυτοακυρωθεί και να μεταλλαχθεί δεχό­μενο εκατομμύρια αλλοδαπούς στο έδα­φος του; Αν υπάρχουν κάποιοι για τους οποίους οι Ελλαδίτες πρέπει να αισθανό­μαστε τύψεις και ενοχές, αυτοί είναι οι συ­μπατριώτες μας από τη Μικρά Ασία, από την Ανατολική Θράκη, οι Έλληνες του Πό­ντου από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενώσεως, οι Κωνσταντινουπολίτες, οι Ίμβριοι, οι Τενέδιοι, οι Βορειοηπειρώτες, οι Αιγυπτιώτες, οι Έλληνες της Κύπρου.

Ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζεται το ζήτημα της λαθρομεταναστεύσεως, με τους Ευρωπαίους εξαρχής σε ρόλο θύ­τη και τους λαθρομετανάστες από Αφρι­κή και Ασία σε ρόλο θύματος, αποσιωπά την πιο σύνθετη πραγματικότητα. Έχο­ντας τις δύο αυτές στατικές κατηγορίες, θύματος και θύτη, η ανάλυση εκφυλίζε­ται σε αξιολογικές κρίσεις καλού-κακού, παρεμποδίζοντας την ανάλυση όλων των στοιχείων που συνθέτουν τη γενικότερη ει­κόνα και η οποία αποκρύπτει και τις ευθύ­νες αυτών των κοινωνιών για το κατάντη­μα τους.

Παράλληλα, η επιλογή, στη πε­ρίπτωση των Σύρων, της εξόδου από τη χώρα τους είναι κατανοητή λόγω των συν­θηκών, αλλά η μη παραμονή και ο αγώνας για την πατρίδα τους, τελικά, διευκολύνει τους παράγοντες που αποσταθεροποιούν τη χώρα αυτή.

Η αποικιοκρατία ήταν αποτέλεσμα συ­γκεκριμένων κοινωνικών, πολιτικών και οι­κονομικών συνθηκών με τα δυτικοευρω­παϊκά κράτη να βρίσκονται σε πλεονεκτι­κή θέση. Δεν ήταν έμφυτη αμαρτία της ευ­ρωπαϊκής Χριστιανοσύνης. Όσες φορές δόθηκε η δυνατότητα, η ισχύς, η δύνα­μη σε μη ευρωπαϊκούς, μη χριστιανικούς λαούς να ασκήσουν εξουσία και να εκμε­ταλλευτούν άλλους λαούς το έκαναν, πο­λύ πρόθυμα και αδίστακτα, όπως εμείς οι Έλληνες γνωρίζουμε, ανατριχιαστικά καλά, από την οθωμανική κατοχή. Η ορμή για εξουσία και κυριαρχία εντοπίζεται στα κατάβαθα της ανθρώπινης ύπαρξης. Δεν αποτελεί χαρακτηριστικό τους ενός ή του άλλου λαού, της μιας ή της άλλης θρησκεί­ας… «Δεν εφεύρε» έγραψε ο Κορνήλιος Καστοριάδης ( Καιρός) «η Ευρώπη τον πόλεμο, το μίσος προς τούς άλλους, το ρα­τσισμό, την υποδούλωση, τις σφαγές εξό­ντωσης, την αναγκαστική πολιτιστική αφο­μοίωση: ή καταγραμμένη ιστορία ξεχειλί­ζει απ’ αυτά. Η Ευρώπη τα εφάρμοσε και αυτή, μα ή ιδιαιτερότητα της είναι πώς όλα αυτά στην Ευρώπη αμφισβητήθηκαν και πολεμήθηκαν από μέσα».

Παράλληλα, οι ισχυρές χώρες της Ευρώπης θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν τις σχέσεις τους με τις χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Αν η προάσπιση της συνο­χής των ευρωπαϊκών κοινωνιών αποτελεί πρώτιστη προτεραιότητα, όπως θα πρέπει να είναι, τότε η οικονομική βοήθεια και οι, όσο το δυνατόν, πιο ισορροπημένες οικο­νομικές και πολιτικές σχέσεις στη βάση της αμοιβαιότητας αποτελούν, μακροπρό­θεσμα, τον πιο σίγουρο δρόμο. Αν αντίθε­τα προκριθεί η αποκόμιση άμεσου οικονο­μικού κέρδους και οι συνεχείς παρεμβά­σεις στις εσωτερικές τους υποθέσεις, τό­τε οι κοινωνίες των ευρωπαϊκών κρατών θα συνεχίζουν να δοκιμάζονται και ιδιαί­τερα, η μεγάλη πλειονότητα των ευρωπα­ϊκών κρατών που δεν ευθύνεται σε τίπο­τα δίνοντας, ταυτόχρονα, άλλοθι στους αποδομητές των εθνικών ταυτοτήτων να βρουν το ηθικό έρεισμα για τη μετάλλαξη των ευρωπαϊκών κοινωνιών.

Ιμπεριαλιστική Δύναμη;

Παράλληλα, υποστηρίζεται πως η Ελ­λάδα οφείλει να έχει ενοχές όντας μέρος του δυτικού πλαισίου συμμαχιών για σειρά στρατιωτικών επεμβάσεων σε Μέση Ανα­τολή και Κεντρική Ασία. Ο ρόλος δυτικών χωρών σε Αφγανιστάν, Ιράκ και Συρία ανα­φέρονται ως παραδείγματα.

Η δεκαετής ( 2002-2012 ) παρουσία λί­γων δεκάδων Ελλήνων στρατιωτών στο Αφγανιστάν (δεν ξεπέρασαν τους 170-180, σχεδόν το 1/10 από αυτούς που έφτασε να στέλνει η μουσουλμανική Τουρκία στους ομόθρησκους της Αφγανούς), οι οποίοι δεν είχαν ενεργό ρόλο στην καταπολέ­μηση των Ταλιμπάν ( συμμετείχαν σε έρ­γα υποδομής, στη διοίκηση του αεροδρο­μίου της Καμπούλ και στη διανομή ανθρω­πιστικής βοήθειας) ως τμήμα πολυεθνικής δύναμης – με συμμετοχή μουσουλμανικών κρατών – συνεπεία απόφασης του Συμβου­λίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (Ψήφισμα 1386, της 20ης Δεκεμβρίου 2001), για ορισμέ­νους πολέμιους του εθνικού κράτους, νο­μιμοποιεί την παράνομη έλευση αρκετών χιλιάδων Αφγανών ως το τίμημα που πρέ­πει να καταβάλλει, δήθεν, η ιμπεριαλιστι­κή Ελλάδα!

Στην περίπτωση του Ιράκ και της Συ­ρίας, η Ελλάς αφενός μεν δεν απέστειλε στρατεύματα, αφετέρου δε η πολιτική της αποσκοπεί στο διάλογο και στην ειρηνική επίλυση των διενέξεων σε αντίθεση με την πολιτική της Άγκυρας, η οποία βομβαρδί­ζει (και κατέχει περιστασιακά) το βόρειο Ιράκ και, παράλληλα, στηρίζει φονταμε- νταλιστές ισλαμιστές στη Συρία. Η Άγκυρα είναι συνυπεύθυνη για τους τουλάχιστον 2.230.000 Σύρους πρόσφυγες στο έδα­φος της. Η Ελλάδα δεν φέρει καμιά τέτοια ευθύνη για τους πρόσφυγες στην επικρά­τεια της, ευθύνη η οποία να δημιουργεί τύ­ψεις και ενοχές.

Παράλληλα, η εμφύλια σύρραξη στη Συρία συσκοτίζει τη φύση του προβλήμα­τος της παρουσίας των αλλοδαπών στην Ελλάδα. Η αλήθεια είναι ότι η συντριπτι­κή πλειονότητα των αλλοδαπών στην πα­τρίδα μας δεν προέρχεται από χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση. Εκατοντάδες χιλιά­δες Αλβανοί ήρθαν, παράνομα οι περισσότεροι, από μια χώρα, υποψήφια προς έντα­ξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι καλοί γεί­τονες, μάλιστα, ευγνώμονες όντες για την ανοχή της ελλαδικής πολιτείας στην εδώ παρουσία των ομοεθνών τους, ασκούν αφόρητες πιέσεις στην Ελληνική Εθνική Μειονότητα, όπως η κατεδάφιση του Ιε­ρού Ναού του Αγίου Αθανασίου, στη Χειμάρρα, αποδεικνύει. Κάθε ομάδα αλλο­δαπών θέτει διαφορετικές προκλήσεις.

Η μαλθακή ελλαδική κοινωνία δεν πρέπει να νιώθει τύψεις και ενοχές και να σηκώνει συνειδησιακά βάρη που δεν της αναλογούν. Οι τύψεις θέτουν τη χώρα σε αμυντική θέση, στερώντας από την Αθή­να την απαραίτητη αυτοπεποίθηση για να εφαρμόσει την ενδεδειγμένη, για τις περι­στάσεις, πολιτική. Η διάσωση, περίθαλψη και παροχή κάθε βοήθειας η οποία μπο­ρεί να ανακουφίσει το τωρινό κύμα των αλ­λοδαπών προσφύγων δεδομένη. Πέραν τούτου ουδέν. Άδεια παραμονής και νο­μιμοποίηση οδηγούν, αφεύκτως, σε μερι­κά χρόνια, σε παροχή υπηκοότητος.

Πρέ­πει να κρατήσουμε καθαρό βλέμμα και να κατανοήσουμε τι σημαίνει η παρουσία πολ­λών εκατοντάδων χιλιάδων αλλοδαπών δι­αφορετικού πολιτιστικού και θρησκευτι­κού υπόβαθρου όπως οι μουσουλμάνοι, η έλευση των οποίων, μεταξύ άλλων, αποτε­λεί και εργαλείο της ευρύτερης τουρκικής στρατηγικής, ή προερχομένων από γειτο­νικά κράτη με εχθρικές, ιστορικά, σχέσεις με τον Ελληνισμό (Αλβανία) σε μια δημογραφικά μαρασμένη χώρα, οικονομικά εξασθενημένη, ευρισκόμενη διαχρονικά στο σύνορο πολιτισμών, θρησκειών, γεω­πολιτικών ανακατατάξεων περιτριγυρισμέ­νη από αναθεωρητικά κράτη. Η προάσπι­ση της εθνικής συνοχής σε συνδυασμό με μια πολιτική δημογραφικής ανόρθωσης αποτελεί κορυφαία στρατηγική προτεραι­ότητα για την ελλαδική πολιτεία.

Η προά­σπιση της εθνικής και κοινωνικής συνο­χής αποτελεί την εκ των ων ουκ άνευ προ­ϋπόθεση για κάθε εγχείρημα της ελλαδι­κής εξωτερικής πολιτικής και, ταυτόχρονα, το πλέον θεμελιώδες συμφέρον κάθε μι­κρού, γεωγραφικά και πληθυσμιακά, κρά­τους. Δεν πρόκειται περί ζητήματος αισθη­τικής ή ιδεολογίας αλλά εθνικής επιβίω­σης. Πόσο μάλλον όταν το εν λόγω κρά­τος βρίσκεται, όπως προαναφέρθηκε, σε σύνορο ιστορικών αλλαγών. Και αυτό δεν αποτελεί καταχρηστική αξίωση αναγνώρι­σης, εκ μέρους τρίτων, της ελληνικής ιδι­αιτερότητας, αλλά συνιστά την απτή ιστορική πραγματικότητα.


  1. Από την 1/1/2015 ως τις 21/12/2015 πάνω από 800.000 πρόσφυγες και παράνομοι μετανάστες εισήλθαν στην Ελλάδα από την Τουρκία μέσω του Αιγαίου Πελάγους, αποτε­λώντας το 80% αυτών που εισήλθαν παράνομα στην Ευρώπη μέσω θαλάσσης, http://www.unhcr.org/567918556.html