Το πρόγραμμα Super Vita στα ναυπηγεία Ελευσίνας
Από τον πρόεδρο των Ναυπηγείων Ελευσίνας, κ. Νικόλαο Ταβουλάρη, λάβαμε, στις 21 Σεπτεμβρίου, την ακόλουθη επιστολή σχετικά με άρθρο του αρχισυντάκτη της «Α&Δ», κ. Ηλία Νταλούμη, που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Σεπτεμβρίου με τίτλο «Ντροπή πια με τα P-3 και τις Super Vita» και θέμα την πορεία εκτέλεσης των αντίστοιχων προγραμμάτων της Πολεμικής Αεροπορίας και του Πολεμικού Ναυτικού:
«Αξιότιμε κ. Τάρκα,
Σχετικά με το από 1/9/2018 άρθρο του κ. Νταλούμη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Άμυνα και Διπλωματία, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι οι χαρακτηρισμοί «ντροπής» κ.λπ. για την καθέλκυση της ΤΠΚ Νο6 είναι απαράδεκτοι και ως προς το περιεχόμενο, αλλά και ως προς το ύφος.
Ο κ. Νταλούμης θα έπρεπε να ντρέπεται για την ελαφρότητα με την οποία εξετάζει τα θέματα.
Οι έλικες δεν έχουν ακόμα παραδοθεί στο Ναυπηγείο, όπως και άλλα εξαρτήματα. Και η ευθύνη για την καθυστέρηση της παράδοσης δεν οφείλεται για κανένα λόγο στο Ναυπηγείο. Καλό θα ήταν ο κ. Νταλούμης να ήταν σοβαρότερος και τον παραπέμπω στο Νόμο που ψηφίστηκε στη Βουλή στις 30.7.2018 από τον οποίο καθίσταται σαφές ποιος είναι υπεύθυνος για την παραγγελία και την παράδοση του Υλικού.
Θα ήθελα να συστήσω στον κ. Νταλούμη να επανεξετάσει την αξιοπιστία των πηγών πληροφόρησής του.
Με τιμή,
Νικόλαος Ταβουλάρης»
Η απάντηση της «Α&Δ»
Ασφαλώς, δεν θα ακολουθήσουμε τον κ. Ταβουλάρη στους χαρακτηρισμούς που αφορούν το πρόσωπο και την αρθρογραφία του αρχισυντάκτη της «Α&Δ», ο οποίος είναι γνωστός για τη μακρά επαγγελματική του πορεία στην κάλυψη των θεμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων και, ειδικά, για τις γνώσεις του σε σχέση με το Πολεμικό Ναυτικό. Οι αξιολογήσεις του άρθρου, που δημοσιεύθηκε το Σεπτέμβριο, αφορούσαν την κατάσταση του προγράμματος Super Vita και δεν αφορούσαν πρόσωπα ή εταιρίες.
Ωστόσο οφείλουμε να επισημάνουμε τα εξής:
- Πρώτον, ο κ. Ταβουλάρης, εμμέσως πλην σαφώς, αναγνωρίζει ότι, πραγματικά, υπάρχει πρόβλημα και ότι η πυραυλάκατος, που πρόσφατα καθελκύστηκε, δεν φέρει έλικες, όπως ακριβώς υπογραμμίζει και το δημοσίευμά μας. Σημειώνει ότι οι έλικες δεν έχουν παραδοθεί ακόμα στο ναυπηγείο και απλώς δηλώνει ότι άλλος είναι «υπεύθυνος για την παραγγελία και την παράδοση του Υλικού», χωρίς να τον κατονομάζει.
- Δεύτερον, πιο ενδιαφέρον θα ήταν να γνωρίζουμε αν έχουν ληφθεί μέτρα επαναφοράς του «ανωνύμου» στην τάξη και τήρησης των συμβατικών του υποχρεώσεων, όπως και αν υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των Ναυπηγείων Ελευσίνας και του «υπευθύνου», ποιο είναι το περιεχόμενο και τα αποτελέσματά της και πότε, επιτέλους, θα παραδοθεί η ΤΠΚ Νο.6.
- Τρίτον, πέρα από τον καταλογισμό επιμέρους ευθυνών, το ζητούμενο για την εθνική άμυνα, τον Έλληνα φορολογούμενο και τη δημοσιογραφική έρευνα είναι κάτι πολύ απλούστερο: να μην υπάρχουν καθυστερήσεις! Τα χρονοδιαγράμματα μελετώνται, εκπονούνται, συμφωνούνται και υπογράφονται, για να τηρούνται. Λογικό είναι σε περίπλοκα ναυπηγικά, βιομηχανικά και τεχνολογικά προγράμματα και έργα να παρατηρούνται, ενδεχομένως, κάποιες μικρές καθυστερήσεις, αλλά όχι έξι ή, έστω, τριών ετών συγκριτικά με τις διαδοχικές αποφάσεις και χρονοδιαγράμματα για την ΤΠΚ Νο.6.
Το ιστορικό των Super Vita
Για την πληρότητα της εικόνας, παραθέτουμε ένα μικρό ιστορικό για τη ναυπήγηση των πυραυλακάτων τύπου Super Vita.
Η σύμβαση, λοιπόν, με την ονομασία 001B/00 υπογράφηκε στις 07.01.2000 και αφορούσε στην προμήθεια τριών νέων Ταχέων Περιπολικών Κατευθυνομένων Βλημάτων, με δικαίωμα προαίρεσης (option) για την προμήθεια μέχρι τεσσάρων επιπλέον όμοιων πλοίων, για τις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού. Η σύμβαση ενεργοποιήθηκε στις 03.03.2000 και ξεκίνησε η ναυπήγηση των Ρουσσέν Ρ67, Δανιόλος Ρ68 και Κρυσταλλίδης Ρ69.
Στις 28.08.2003 ενεργοποιήθηκε η Τροποποίηση 3 της αρχικής σύμβασης 001Β/00 με την οποία ασκήθηκε το δικαίωμα προαίρεσης για τη ναυπήγηση δύο επιπλέον πυραυλακάτων τύπου Ρουσσέν, όπως είναι η εξελληνισμένη ονομασία των Super Vita, ήτοι των ΤΠΚ Νo 4 και Νo 5.
Πέντε χρόνια αργότερα, στις 06.11.2008 ενεργοποιήθηκε η Τροποποίηση 10 για τη ναυπήγηση δύο επιπλέον πλοίων, των ΤΠΚ Νo 6 και Νo 7 (τις οποίες αφορούσε το δημοσίευμά μας). Στο μεταξύ, ο Ρουσσέν Ρ67 είχε παραδοθεί στις 20.12.2005, ο Δανιόλος Ρ68 στις 22.02.2006 και ο Κρυσταλλίδης Ρ69 στις 08.05.2006. Η ΤΠΚ Νo 4, που ονομάστηκε Γρηγορόπουλος Ρ70, παραλήφθηκε από το Ναυτικό στις 30.10.2010.
Οι άλλες τρεις πυραυλάκατοι, που είχαν παραγγελθεί, προβλεπόταν να παραδοθούν ως εξής: ΤΠΚ Νo 5 τον 02.2011, ΤΠΚ Νo 6, τον 09.2012 και ΤΠΚ Νo 7 τον 03.2013. Αυτό όμως δεν έγινε.
Στις 12.06.2013 με το Νόμο 4160/13 ενεργοποιήθηκε η Τροποποίηση 11, που ρύθμιζε τα ακόλουθα:
- Την ολοκλήρωση των δοκιμών αποδοχής της ΤΠΚ Νo 5 και τη συνέχιση ναυπήγησης των ΤΠΚ Νo 6 και Νo 7.
- Τα χρονοδιαγράμματα παραδόσεων των ΤΠΚ επανακαθορίστηκαν ως εξής: της Νo 5 στις 12.03.2014, της Νo 6 στις 12.06.2015 και της Νo 7 στις 12.04.2016.
- Το άνοιγμα ανέκκλητων πιστώσεων σε υποκατασκευαστές των ΤΠΚ Νo 6 και Νo 7.
Στις 18.12.2014 ενεργοποιήθηκε η Τροποποίηση 12 της Κύριας Σύμβασης 001Β/00 στο πλαίσιο του Ν. 4313/2014 (ΦΕΚ Α’ 261/17.12.2014) με τον οποίο, μεταξύ άλλων, ρυθμίζονταν τα παρακάτω:
- Η παραλαβή της ΤΠΚ Νo5, που ονομάστηκε Ρίτσος Ρ71, στην κατάσταση που ήταν. Ο Ρίτσος Ρ71 ύψωσε σημαία στις 30.01.2015. Ολοκλήρωσε την πλειονότητα των συμβατικών δοκιμών εν όρμω και εν πλω και στις 14.10.2015 έγινε έναρξη της επιχειρησιακής του εκπαίδευσης.
- Το σύνολο του εξοπλισμού των ΤΠΚ Νo 6 και Νo 7, αξίας περίπου € 85.000.000, το οποίο παρακρατούνταν από την εταιρεία BAE Systems λόγω καταγγελίας της υποκατασκευαστικής τους σύμβασης με τις ΝΒΕΕ, να περιέλθει στην κυριότητα του Ναυτικού, προκειμένου να μπορεί να συνεχιστεί απρόσκοπτα από τις ΝΒΕΕ η ναυπήγηση των πλοίων.
Με το Νόμο 4361/16 ΦΕΚ Α΄ αρ 10 από 01.02.2016, κυρώθηκε από την Βουλή των Ελλήνων η συμφωνία μεταξύ του Ναυτικού και ΝΒΕΕ σχετικά με την ολοκλήρωση ναυπήγησης των ΤΠΚ Νo 6 και Νo 7, με τις εργασίες ναυπήγησης και προμήθειας των απαιτουμένων προς αυτό υλικών, καθώς και την κάλυψη δαπανών μισθοδοσίας και παγίων εξόδων των Ναυπηγείων (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ), για χρονικό ορίζοντα 29 μηνών, με κόστος 40.000.000€ (που κατανέμονταν: 10 εκ. € το 2016, 20 εκ € το 2017 και 10 εκ € το 2018) τα οποία καταλογίστηκαν στα ΝΒΕΕ.
Το Πολεμικό Ναυτικό, σύμφωνα με τον παραπάνω νόμο, συνέβαλε στο συνολικό κόστος καθαρών μισθών, εργοδοτικών και ασφαλιστικών εισφορών με καταβολή του 70% αυτών, καθώς και στο 60% των τρεχόντων λογαριασμών κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ). Τα λοιπά βιομηχανικά έξοδα (π.χ. φύλαξη, καθαριότητα, τηλεφωνία, άδειες μηχανογραφικών εφαρμογών) βάρυναν αποκλειστικά την ΝΒΕΕ Α.Ε. Κατά μέσο όρο μηνιαίως το κόστος καθαρών μισθών, εργοδοτικών και ασφαλιστικών εισφορών και λογαριασμών κοινής ωφέλειας που καλύπτονται από το Ναυτικό ανερχόταν στο ποσό των 700.000 € και 70.000€ αντίστοιχα.
Όσον αφορά στην εξέλιξη του συνόλου των υποθέσεων προμήθειας υλικών και αναθέσεων εργασιών/παροχής υπηρεσιών, με ή χωρίς τεχνική προδιαγραφή, σημειώνεται ότι έχει «συμβασιοποιηθεί» περίπου το 91% αυτών, ενώ έχει παραληφθεί ήδη το 85% των εν λόγω αντικειμένων.
Παρόλα αυτά, η εξέλιξη του ναυπηγικού έργου ολοκλήρωσης των ΤΠΚ υπολείπεται σημαντικά του αρχικού χρονοδιαγράμματος. Η – ας την πούμε – καθέλκυση της ΤΠΚ No 6 έγινε τελικά στις 02.06.2018, ενώ αυτή της ΤΠΚ No 7, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, εκτιμάται ότι σίγουρα θα γίνει μετά τον χειμώνα του 2018. Επιπλέον, το χρονοδιάγραμμα της παράδοσης των πλοίων δεν είναι δυνατόν, επί του παρόντος, να καθορισθεί επακριβώς, αλλά σε κάθε περίπτωση θα υπάρξει πολύμηνη καθυστέρηση.
Η τελευταία εξέλιξη στην υπόθεση ναυπήγησης των πυραυλακάτων Super Vita / Ρουσσέν είναι ότι στις 30.07.2018 με το σχετικό Νόμο 4557/18 τροποποιήθηκε το άρθρο 32 του Νόμου 4361/16 και παρατάθηκε μέχρι την 30η Ιουνίου 2019 το πρόγραμμα ναυπήγησης των ΤΠΚ Νο 6 και Νο 7.