Απευθυνόμενος – μέσω τηλεδιάσκεψης – στους ηγέτες της ομάδας των χωρών της G7 στις 27 Ιουνίου, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζήτησε να στηριχθεί η Ουκρανία προκειμένου ο πόλεμος να τελειώσει προτού έρθει ο χειμώνας του 2022. Ζήτησε, με άλλα λόγια, ο πόλεμος να έχει κάνει τον κύκλο του ως τα τέλη της χρονιάς που διανύουμε, μέσα στους επόμενους πέντε με έξι μήνες, ει δυνατόν.

Σε άλλες δηλώσεις του, μερικές ημέρες νωρίτερα, ο ίδιος είχε διαμηνύσει πως οι ουκρανικές δυνάμεις πρόκειται να ανακαταλάβουν τα εδάφη που βρίσκονται πλέον υπό ρωσικό έλεγχο εντός των ουκρανικών συνόρων. Πόσο εφικτό ή πιθανό είναι όμως πλέον κάτι τέτοιο;

Πόσο πιθανό είναι οι ρωσικές δυνάμεις να υποχωρήσουν πίσω στην γραμμή επαφής της 24ης Φεβρουαρίου στα ανατολικά, χάνοντας δηλαδή τη Μαριούπολη και το Σεβεροντοντέτσκ που εν τω μεταξύ απέκτησαν;

Η «δύσκολη» ρωσική υποχώρηση

Όπως έχουν διαμορφωθεί πλέον τα πράγματα, μια ρωσική υποχώρηση πίσω στις γραμμές του Φεβρουαρίου φαντάζει από δύσκολη έως απίθανη. Στον αντίποδα μάλιστα, πολλοί μεταξύ των δυτικών ανησυχούν πλέον φωναχτά πιο πολύ για την «κόπωση» της Δύσης, που μεγαλώνει προκαλώντας εμφανείς αποσταθεροποιητικές ρωγμές εντός των δυτικών κοινωνιών, όχι μόνο σε κοινωνικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο διακυβέρνησης και κομματικής εκπροσώπησης, παρά για την «κόπωση» της Ρωσίας που, αντιθέτως, δείχνει να αντέχει, όπως σημειώνεται σε σειρά δυτικών αναλύσεων.

Διαπραγμάτευση από θέση ισχύος

Η άποψη που έχει διατυπωθεί δημόσια από δυτικούς ηγέτες αλλά και από Ουκρανούς είναι πως το Κίεβο θα πρέπει το προσεχές διάστημα να καταφέρει να ανακάμψει στα πεδία των μαχών, προκειμένου να μπορέσει εν συνεχεία να ξανακαθίσει μεν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους Ρώσους αλλά από θέση ισχύος.

Έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί όμως πλέον τα πράγματα, διερωτάται κανείς εάν υπάρχουν πια περιθώρια για έναν πρακτικά επιτεύξιμο και βιώσιμο συμβιβασμό στην Ουκρανία; Εάν η Μαριούπολη και το Σεβεροντονέτσκ δεν είχαν πέσει στα χέρια των Ρώσων, τότε ναι, ενδεχομένως να υπήρχαν προοπτικές συμβιβασμού στη βάση όσων έχουν άλλωστε ήδη συζητηθεί δημόσια, με την Ουκρανία να εξασφαλίζει νέες εγγυήσεις ασφαλείας από τη διεθνή κοινότητα, και τις εκκρεμότητες της Κριμαίας και του Ντονμπάς να μετατίθενται προς μελλοντική διευθέτηση.

Η αποδοχή της Ουκρανίας από την ΕΕ ως υποψήφιας προς ένταξη χώρας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα μεν, το οποίο όμως ίσως να μην μπορεί να «αντισταθμίσει» τις απώλειες εδαφών στα μάτια της ουκρανικής κοινής γνώμης, τουλάχιστον όχι σε βαθμό που να δικαιολογεί το τέλος του πολέμου στη βάση κοινά αποδεκτών συμβιβασμών.

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, υπάρχουν και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το κόστος του πολέμου, των δυτικών κυρώσεων και της διεθνούς πίεσης θα είναι για τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν μεσομακροπρόθεσμα μεγαλύτερο και βαρύτερο από όσο πολλοί εκτιμούν σήμερα, με ό,τι θα μπορούσε να συνεπάγεται ένα τέτοιο βάρος και για τις εξελίξεις στο μέτωπο των ιδίων των πολεμικών επιχειρήσεων και των επαφών με την άλλη πλευρά.

Το Ουκρανικό ως νέο Κυπριακό;

Σε κάθε περίπτωση, έτσι όπως διαμορφώνονται πια τα πράγματα, το Ουκρανικό θα μπορούσε να αποκτήσει δυνητικώς και διαστάσεις νέου Κυπριακού, με κάποιο μελλοντικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να κάνει για παράδειγμα δεκτή μεν την Ουκρανία εντός της ΕΕ… χωρίς όμως να έχει προηγουμένως επιτευχθεί η συνολική διευθέτηση του Ουκρανικού προβλήματος…

Σύνοδος Κορυφής ΝΑΤΟ

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, αναμένονται πλέον με μεγάλο ενδιαφέρον και όσα πρόκειται να αποφασιστούν κατά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 29 – 30 Ιουνίου στη Μαδρίτη, ειδικά ως προς το περιεχόμενο της νέας Στρατηγικής Αντίληψης (Strategic Concept) που «προσδιορίζει τον στρατηγικό ρόλο που θα διαδραματίσει η Συμμαχία τα προσεχή χρόνια και προδιαγράφει τις κύριες αποστολές της» όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα του ελληνικού ΥΠΕΞ.

Στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε ενόψει της Συνόδου, ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ έκανε γνωστό πως πρόκειται να πολλαπλασιαστεί σε μέγεθος (από 40.000 σε πάνω από 300.000 άτομα) η δύναμη ταχείας αντίδρασης του ΝΑΤΟ, ενώ παράλληλα άφησε ανοιχτό και το ενδεχόμενο η Ρωσία να αναβαθμιστεί σε «άμεση απειλή».

Οι προαναφερθείσες εξαγγελίες ωστόσο, δεν επηρεάζουν άμεσα, επί του πεδίου, την Ουκρανία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι που ούτε ανήκει ούτε και πρόκειται να ενταχθεί στη νατοϊκή Συμμαχία, ενώ ακόμη και ως προς την προοπτική ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας τα εκβιαστικά τουρκικά εμπόδια, παραμένουν πλήττοντας την εικόνα και το «αρραγές» μέτωπο του κατά τα άλλα αναζωογονημένου ΝΑΤΟ…