Το Κουρδικό σε ιστορική καμπή: Το «τέλος» του PKK και η επόμενη μέρα
Μέσα σε κάτι λιγότερο από οχτώ μήνες, έγιναν τελικώς περισσότερα από όσα θα περίμεναν οι περισσότεροι: Αρχής γενομένης από τον περασμένο Οκτώβριο, το ισλαμοεθνικιστικό δίδυμο των κ.κ. Ερντογάν και Μπαχτσελί επαναπροσέγγισε τους Κούρδους της κοινοβουλευτικής παράταξης DEM και μέσω αυτών τον Αμπντουλάχ Οτζαλάν, με εντολέα τον Τούρκο πρόεδρο και ειδικό απεσταλμένο τον ηγέτη του εθνικιστικού MHP… ο Οτζαλάν άρχισε να δέχεται ξανά επισκέψεις στο Ιμραλί, τις πρώτες έπειτα από χρόνια… ο Μπαχτσελί διεμήνυσε ότι ο Οτζαλάν θα μπορούσε ακόμη και να βγει από τη φυλακή, στην οποία βρίσκεται από το 1999, εάν «διαλύσει» και «αφοπλίσει» το PKK… ο Οτζαλάν πράγματι κάλεσε, τον περασμένο Φεβρουάριο, το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν να καταθέσει τα όπλα και να αυτοδιαλυθεί… και τελικώς το PKK, ανταποκρινόμενο στην έκκληση του ιστορικού του ηγέτη, ανακοίνωσε αυτήν την εβδομάδα ότι όντως καταθέτει τα όπλα και ότι αυτοδιαλύεται, δίνοντας έτσι τέλος σε έναν ένοπλο αγώνα περίπου τεσσάρων δεκαετιών…
«Απευθύνω έκκληση για κατάθεση των όπλων […] Το PKK πρέπει να αυτοδιαλυθεί…»: Αυτό ήταν το μήνυμα που έστειλε ο ίδιος ο «Άπο» στις 27 Φεβρουαρίου.
«Το PKK έχει εκπληρώσει την ιστορική του αποστολή […] Οι δραστηριότητες που διεξάγονταν στο όνομά του ολοκληρώθηκαν […] Το 12ο Συνέδριο του PKK αποφάσισε να διαλύσει την οργανωτική δομή (σ.σ. του κόμματος) και να δώσει τέλος στη μέθοδο του ένοπλου αγώνα…»: Αυτό ήταν το μήνυμα που έστειλε το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν αυτήν την εβδομάδα, έπειτα από το 12ο συνέδριό του που διεξήχθη το διάστημα μεταξύ 5 και 7 Μαΐου.
Οι στιγμές είναι, από κάθε άποψη, ιστορικές. Τι αναμένεται, όμως, να ακολουθήσει;
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα επιχειρήσει, από την πλευρά του, να αξιοποιήσει πολιτικά την είδηση της διάλυσης του PKK, επιδιώκοντας μια σειρά από πολύ συγκεκριμένα οφέλη:
- την προσέλκυση όσο το δυνατόν περισσοτέρων Κούρδων ψηφοφόρων, παλαιών και νέων, στη δεξαμενή των υποστηρικτών του κυβερνώντος ερντογανικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP)
- την τροποποίηση του τουρκικού Συντάγματος, που θα του εξασφαλίσει τη δυνατότητα μιας νέας προεδρικής θητείας, με τη «βοήθεια» των προαναφερθέντων Κούρδων ψηφοφόρων
- την ενίσχυση του δικού του προφίλ ως «ειρηνοποιού» και «dealmaker» στα μάτια της διεθνούς κοινότητας
- τη (σχετική με το προηγούμενο σημείο) συνακόλουθη ενίσχυση της τουρκικής θέσης περιφερειακά, στην ευρύτερη τουρκική γειτονιά, κυρίως προς την πλευρά της Συρίας, του Ιράκ και του Ιράν
- την αντιστάθμιση της αρνητικής εικόνας που έχει δημιουργηθεί διεθνώς για την τουρκική ηγεσία λόγω της φυλάκισης του Εκρέμ Ιμάμογλου, με τη θετική είδηση της «ιστορικής λύσης» στο Κουρδικό
Από την άλλη πλευρά βέβαια, υπάρχουν και εμπόδια, παγίδες και δυσκολίες που θα φανούν πολύ πιο έντονα στην πορεία:
-Πώς θα διασφαλιστεί ο αφοπλισμός του PKK; Μέσω ακριβώς ποιας διαδικασίας και με βάση ποια κέντρα (στο Βόρειο Ιράκ);
-Τι θα γίνει με τους μαχητές του PKK; Είναι πρακτικά εφικτή ή πιθανή η αμνήστευση και η σταδιακή «νομιμοποίησή» τους δια της ενσωμάτωσής τους σε άλλες -θεσμικές πια- δομές εντός της Τουρκίας ή μήπως η μόνη «λύση» θα είναι η παραμονή τους στο εξωτερικό (κυρίως στο Ιράκ);
- Τι θα γίνει με όλα τα άλλα κουρδικά κόμματα (PYD, PUK κ.ά.) και τις κουρδικές ένοπλες ομάδες (SDF), κάποια από τα οποία η Τουρκία αντιμετωπίζει ή θέλει να αντιμετωπίζει ως «παρακλάδια του PKK»;
- Τι θα γίνει με τους πολιτικούς (του DEM το τελευταίο διάστημα, του HDP λίγο παλαιότερα, τον Ντεμιρτάς που παραμένει στη φυλακή κ.ά.) τους οποίους το τουρκικό κράτος είχε απομακρύνει ή διώξει ως σχετιζόμενους άμεσα ή έμμεσα με το PKK; Θα σταματήσουν άραγε τώρα αυτές οι διώξεις;
- Τι θα κερδίσουν οι Κούρδοι σε αντάλλαγμα, πέρα από την ενδεχόμενη βελτίωση των συνθηκών κράτησης του ιδίου του «Άπο», η αποφυλάκιση όμως του οποίου δεν θα πρέπει να θεωρείται πιθανή σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα;
«Αυτή η ευκαιρία (σ.σ. που αναδύεται τώρα μέσα από την ανακοίνωση διάλυσης του PKK) πρόκειται να αποφέρει συγκεκριμένα και διαρκή αποτελέσματα μόνον εάν η Τουρκία διαχειριστεί αυτήν τη διαδικασία (σ.σ. του αφοπλισμού και της διάλυσης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν) σχολαστικά και αποφασιστικά και λάβει όλα τα απαραίτητα πολιτικά, στρατιωτικά και κοινωνικά μέτρα», γράφει ο ακαδημαϊκός Μουράτ Γεσιλτάς, της ερντογανικής δεξαμενής σκέψης SETA, στην Daily Sabah, προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για όσα (περίπλοκα, δύσκολα και χρονοβόρα) πρόκειται να ακολουθήσουν…