Κατακόρυφη κλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο συνιστά η NAVTEX με την οποία από σήμερα τα ξημερώματα το ερευνητικό «Ορούτς Ρεις» μέχρι και τις 22 Οκτωβρίου, αρχίζει νέες έρευνες σε μια περιοχή η οποία φθάνει ακόμα και 6,5 ναυτικά μίλια από το Καστελόριζο. Δηλαδή εντός μιας περιοχής δυνητικής ελληνικής κυριαρχίας, καθότι η Ελλάδα διατηρεί ατόφιο το δικαίωμά της να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα των νησιών της από τα 6 στα 12 ν.μ. Με την κίνηση αυτή η Άγκυρα εξυπηρετεί το δόγμα που χάραξε από την αρχή αυτής της περιόδου έντασης τα τελευταία δύο χρόνια. Πιέζει για διαπραγματεύσεις ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη μια πλήρως ανεπτυγμένη στρατιωτική απειλή. Διότι, βεβαίως, η Ελλάδα δεν μπορεί παρά να εμποδίσει την απειλή που συνιστά το «Ορούτς Ρέις» για δυνητικά κυριαρχικά δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο.

Σε επιχειρησιακό επίπεδο είναι απολύτως σαφές ότι στόχος της Άγκυρας ήταν ο αιφνιδιασμός. Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος βρίσκεται ήδη στην Πορτογαλία για επίσημη επίσκεψη, η οποία ανακοινώθηκε πριν τη νέα NAVTEX (1262/20) για τις έρευνες του «Ορούτς Ρέις». Στο ΓΕΕΘΑ υπήρχε μια εικόνα ήδη από το πρωί της Κυριακής, καθώς οι Τούρκοι άρχισαν να αυξάνουν την ναυτική παρουσία τους στα νότια της Ρόδου. Στο ΓΕΕΘΑ και το ΓΕΝ υπάρχουν ήδη τα σχέδια αντιμετώπισης πιθανών ερευνών σε περιοχή μεταξύ 6 και 12 ν.μ. από το Καστελόριζο. Μένει, μόνο, να φανεί ποια από αυτά θα υλοποιηθούν.

Σε διπλωματικό επίπεδο η Άγκυρα ουσιαστικά επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα κατά της Αθήνας, πιέζοντάς την να αποχωρήσει από τις συζητήσεις για τις διερευνητικές επαφές. Πρόκειται για ένα δίλημμα που είναι μόνο φαινομενικά εύκολο να απαντηθεί. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σήμερα θα επιχειρήσει να εξηγήσει στους ομολόγους του στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Ωστόσο είναι αμφίβολο αν η Αθήνα μπορεί απλά να αποχωρήσει από τις διερευνητικές επαφές, που, βέβαια, δεν έχουν ακόμα ξεκινήσει. Αν η Άγκυρα επιθυμεί να πιέσει περαιτέρω, τότε θα μπορούσε να δώσει ημερομηνία για διερευνητικές ακόμα και μέσα στην περίοδο της NAVTEX (12-22 Οκτωβρίου), οδηγώντας την Αθήνα σε αναγκαστική επιλογή να αρνηθεί.

Μια προφανής παράπλευρη απώλεια της νέας κρίσης είναι η γερμανική αξιοπιστία ως μεσολαβητή. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέδειξε πλήρη αδιαφορία για την μεσολάβηση της Άνγκελα Μέρκελ δύο φορές σε πέντε ημέρες. Αρχικά επιχείρησε να ανατρέψει δεδομένα 46 ετών με το «άνοιγμα» της παραλίας της Αμμοχώστου και την υπόσχεση να την προσαρτήσει κανονικά στα Κατεχόμενα. Και εν συνεχεία, δύο 24ωρα προτού ο ομοσπονδιακός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας προσγειωθεί στην Άγκυρα με βασικό θέμα των επαφών του με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου τα Ελληνοτουρκικά, εξέδωσε την NAVTEX για τις νέες έρευνες.

Η Άγκυρα εμφανώς επιχειρεί να εκμεταλλευθεί και την ατμόσφαιρα πολιτικής ακαταστασίας που επικρατεί στην Ουάσιγκτον λίγες ημέρες πριν τις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου. Τα μηνύματα των επισκέψεων του Μάικ Πομπέο σε Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία δεν έπεσαν ευχάριστα στην Άγκυρα, η οποία – παράλληλα προς τα μέτωπα που διατηρεί ανοιχτά στην περιοχή – φαίνεται ότι είναι αποφασισμένη να προχωρήσει και στην δημόσια δοκιμή των S-400.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα επόμενα 24ωρα θα δοκιμαστούν τα όρια της ελληνικής ηγεσίας, καθότι θα κληθεί να αποφασίσει με ποιο τρόπο θα υπερασπιστεί δυνητικά κυριαρχικά δικαιώματα και να αποτρέψει την δημιουργία επικίνδυνου τετελεσμένου από πλευράς της Άγκυρας. Δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι η επί σχεδόν τρίμηνο επιχείρηση σταδιακού αποκλεισμού του Καστελόριζου μπορεί να αποτελέσει προπομπό για ανάλογες κινήσεις σε μεγαλύτερα νησιά, όπως η Ρόδος, η Κάσος, η Κάρπαθος και η Κρήτη, που βρίσκονται σε περιοχές που η Τουρκία διεκδικεί μέσω του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.