Ήταν Δευτέρα, 18 Οκτωβρίου, όταν ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν προσγειώθηκε στην Τιφλίδα: τον πρώτο σταθμό μιας περιοδείας που θα ξεκινούσε για τον Αμερικανό ΥΠΑΜ από τη Γεωργία για να καταλήξει στις Βρυξέλλες και τη Σύνοδο των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ (21-22 Οκτωβρίου), με ενδιάμεσους σταθμούς την Ουκρανία και τη Ρουμανία (όπου εκείνος επισκέφθηκε μεταξύ άλλων και την αεροπορική βάση Mihail Kogalniceanu).  

Κατά «σύμπτωση», την ίδια ημέρα (18 Οκτωβρίου), οι Ρώσοι θα πραγματοποιούσαν αεροναυτικά στρατιωτικά γυμνάσια «λίγα χιλιόμετρα» παραπέρα, στα ανοιχτά της Κριμαίας, με τη συμμετοχή μαχητικών Su-30SM, Su-24M, και Su-34 (εξοπλισμένων και με αντιπλοϊκούς πυραύλους Kh-31A), πολεμικών πλοίων (Moskva, Admiral Grigorovich, Ingushetia, Naberezhniye Chelny, R-60, Saratov, Novocherkassk, Tsezar Kunikov) και UAV (Forpost, Orlan-10). 

Περιοδείες και στρατιωτικά γυμνάσια 

Ενδιαφέρουσα «λεπτομέρεια» στην οποία αξίζει να σταθούμε: το σενάριο της άσκησης, που ήθελε τις ρωσικές δυνάμεις να αποκρούουν επιχειρούμενη εχθρική εισβολή-απόβαση στην Κριμαία από τη Μαύρη Θάλασσα (με την υποσημείωση πως η Δύση συνεχίζει άλλωστε να απορρίπτει ως παράνομη τη μονομερή προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία).

«Πυκνή» σε εξελίξεις, λοιπόν, η 18η Οκτωβρίου του 2021. «Πυκνή» αλλά και ενδεικτική των «θυελλωδών» ανέμων που πλέουν πια, με αυξημένη ένταση και αξιοσημείωτη συχνότητα, στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου. 

Όλα τα βλέμματα στη Μαύρη Θάλασσα 

«…το καλοκαίρι του 2020, η διεθνής κοινότητα θα έβλεπε το θερμόμετρο της έντασης να χτυπά κόκκινο στο Αιγαίο… Δώδεκα μήνες μετά, τα σύννεφα του πολέμου έχουν πια μετακινηθεί βορειότερα, στα νερά της Μαύρης Θάλασσας, με τους αναλυτές να αναπαράγουν την (“οικεία” από το μέτωπο των ελληνοτουρκικών) ανησυχία περί επαπειλούμενων θερμών επεισοδίων τα οποία, εάν βγουν εκτός ελέγχου, μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε έναν πόλεμο, στην προκειμένη περίπτωση όχι Ελλάδας-Τουρκίας αλλά Ρωσίας-Δύσης», γράφαμε στο Α&Δ τον περασμένο Ιούνιο, εν όψει τότε της πολυεθνικής άσκησης SEA BREEZE 2021 που επρόκειτο να ξεκινήσει στον Εύξεινο Πόντο με τη συμμετοχή όχι μόνο νατοϊκών δυνάμεων αλλά και της Ουκρανίας, του Ισραήλ και των ΗΑΕ.  

Υπενθυμίζεται πως τον περασμένο Ιούνιο είχαμε και εκείνα το «θερμά επεισόδια» μεταξύ Ρώσων και δυτικών (Βρετανών και Ολλανδών) στα ανοιχτά της Κριμαίας (με τους Ρώσους να κινούνται τότε «ενάντια» στο βρετανικό αντιτορπιλικό HMS Defender και την ολλανδική φρεγάτα Zr.Ms. Evertsen), ενώ μόλις λίγους μήνες νωρίτερα (Απρίλιος-Μάιος 2021), είχε σημειωθεί και εκείνη η «πρωτοφανής» συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων κοντά στα σύνορα της Ρωσίας με την ανατολική Ουκρανία. 

Στο ίδιο έργο θεατές 

Καθώς oδεύουμε πια προς το 2022, τα νερά στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου παραμένουν «θερμά», με την Ουάσιγκτον να στέλνει στη Μαύρη Θάλασσα αμερικανικά πολεμικά πλοία σε πλόες «ρουτίνας» («routine patrols»),  τους Ουκρανούς να στέλνουν τουρκικά drones Bayraktar TB2 κατά ρωσόφωνων στόχων στο Ντονμπάς και τη Μόσχα να αντιδρά, ενώ παράλληλα επανακυκλοφορούν και σενάρια (που από άλλους επιβεβαιώνονται και από άλλους όχι) περί νέας συγκέντρωσης ρωσικών στρατευμάτων κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.  

Το αμερικανικό αντιτορπιλικό USS Porter βρίσκεται ήδη στον Εύξεινο Πόντο, όπου αναμένεται να εισέλθει και το επίσης αμερικανικό USS Mount Whitney, με τον Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν να αντιδρά (την 1η Νοεμβρίου, από το Σότσι της Μαύρης Θάλασσας) υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία πρέπει να ενισχύσει τις άμυνές της, και τον Ρώσο υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάντερ Γκρούσκο να επιτίθεται (με δηλώσεις του στο τηλεοπτικό κανάλι Rossiya-24) στο ΝΑΤΟ με την κατηγορία πως επιχειρεί να μετατρέψει τη Μαύρη Θάλασσα σε αρένα αντιπαράθεσης με τη Μόσχα.    

Κόντρα στην κόντρα 

Υπενθυμίζεται πως η Μόσχα είχε, εκτός των άλλων, ανακοινώσει μέσα στον μήνα Οκτώβριο πως αναστέλλει τις εργασίες της μόνιμης ρωσικής αποστολής στο ΝΑΤΟ, ενώ παράλληλα είχε διατάξει να κλείσουν και τα γραφεία της αποστολής του ΝΑΤΟ στη Μόσχα. Κι αυτό, ενώ το ΝΑΤΟ είχε προηγουμένως ανακαλέσει τις διαπιστεύσεις οχτώ Ρώσων αξιωματούχων απαγορεύοντάς τους έτσι την είσοδο στα γραφεία της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες.  

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, έρχεται όμως να παίξει το «παιχνίδι» της και η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «…οι Τούρκοι επενδύουν στη ρωσική απειλή έναντι των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών με απώτερο σκοπό να ενισχύσουν τη δική τους επιρροή στις παρευξείνιες περιοχές, διεκδικώντας για την Άγκυρα ρόλο περιφερειακής δύναμης», γράφαμε στο Α&Δ (τεύχος Μαΐου 2021, «Τα ανοίγματα της Τουρκίας στην Ουκρανία και τον Εύξεινο Πόντο»). 

Το «δίπορτο» της Τουρκίας 

Το ίδιο χαρτί επιχειρεί να παίξει πλέον και το τουρκόφιλο μπλοκ στις ΗΠΑ, που δεν κρύβει ότι ενοχλήθηκε επειδή ο Λόιντ Όστιν δεν επισκέφθηκε και την Τουρκία κατά την πρόσφατη περιοδεία του στη Μαύρη Θάλασσα. Ενδεικτικά ως προς αυτό: όσα γράφει ο Στίβεν Μπλανκ σε πρόσφατο άρθρο του στο «the National Interest» το οποίο άρθρο έσπευσε να αναδημοσιεύσει και ο βαθιά τουρκόφιλος Ριτς Ούτζεν στο twitter. 

Πιο συγκεκριμένα, και πάντοτε σύμφωνα με το πνεύμα του εν λόγω άρθρου, η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν παρουσιάζονται ως «αξιόπιστες» δυνάμεις που «μπορούν να εγγυηθούν την σταθερότητα στον Καύκασο» ενάντια στη Ρωσία, στο Ιράν (που παρουσιάζεται ως η επιτομή του κακού) και στην Αρμενία (που παρουσιάζεται ως προτεκτοράτο των Ιρανών). 

«Δεν ήξερα, δεν γνώριζα»

Οι Αμερικανοί «φίλοι της Τουρκίας» επιλέγουν, ωστόσο, να αφήσουν ασχολίαστο κάτι άλλο: τον απολογητικό τόνο που υιοθέτησε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου ενώπιον του Ρώσου ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ στη Ρώμη (Σύνοδος G20) προ ημερών, όταν ο τελευταίος διαμαρτυρήθηκε επειδή οι Ουκρανοί «πετούν» οπλισμένα τουρκικά drones κατά των υποστηριζόμενων από τη Μόσχα αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία. 

Τα συγκεκριμένα οπλικά συστήματα «μπορεί να παρήχθησαν στην Τουρκία αλλά πλέον δεν είναι τουρκικά, ανήκουν στην Ουκρανία»: Αυτό ήταν, εμμέσως πλην σαφώς, το πνεύμα της απάντησης του Τούρκου ΥΠΕΞ… που ξαφνικά παριστάνει πως δεν ξέρει για ποιον λόγο οι Ουκρανοί επέλεξαν εξαρχής να αγοράσουν τουρκικά ντρόουν… 

Μέσω Αλεξανδρούπολης 

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ωστόσο πια, ειδικά έπειτα και από το δεύτερο πρωτόκολλο τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ (MDCA) που υπεγράφη στην Ουάσιγκτον τον Οκτώβριο από τους κ.κ. Δένδια και Μπλίνκεν, όταν κοιτάμε προς τις δυτικές (βουλγαρικές, ρουμανικές) ακτές της Μαύρης Θάλασσας, θα πρέπει παράλληλα να λαμβάνουμε υπόψη και την Αλεξανδρούπολη που «πρωταγωνιστεί» πια όχι μόνο στα tweets της αμερικανικής πρεσβείας αλλά και στις επίσημες αναρτήσεις των ιδίων των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων (ενδεικτικά 1, 2). 

Η ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Αλεξανδρούπολη «υποδηλώνει μεταξύ άλλων την αμερικανική βούληση ενίσχυσης της ασφάλειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αλλά με παράκαμψη των Στενών, με ό,τι οφέλη αυτό συνεπάγεται για την περιοχή του Έβρου και ευρύτερα της Θράκης», σχολίαζαν χαρακτηριστικά ελληνικές διπλωματικές πηγές πίσω στα μέσα Οκτωβρίου… με το βλέμμα στραμμένο εκ των πραγμάτων (και) προς τη Μαύρη Θάλασσα…