Οι Ουκρανοί στην παρούσα φάση προφανώς και γνωρίζουν τι θέλουν: Να απομακρύνουν, ιδανικά, τις ρωσικές δυνάμεις από όλες εκείνες τις περιοχές της Ουκρανίας που η Μόσχα έχει προσαρτήσει, της Κριμαίας συμπεριλαμβανομένης. Το εάν θα τα καταφέρουν στην πράξη παραμένει εξαιρετικά αμφίβολο, παρά τις επιτυχημένες ουκρανικές αντεπιθέσεις των τελευταίων περίπου πέντε εβδομάδων.

Οι Ρώσοι ωστόσο, από την άλλη πλευρά, παραμένουν ασαφείς ως προς τις στοχεύσεις τους, έπειτα από οχτώ μήνες πολέμου.

Προ ημερών, η Μόσχα ανακοίνωσε επισήμως την προσάρτηση τεσσάρων ουκρανικών περιοχών (Χερσώνα, Ζαπορίζια, Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ) τα γεωγραφικά σύνορα των οποίων όμως ακόμη… διερευνώνται. Με άλλα λόγια, προσαρτήθηκαν, στο πλαίσιο επίσημης τελετής, περιοχές των οποίων τα δυτικά σύνορα το ίδιο το Κρεμλίνο παραδέχεται πως ακόμη… δεν γνωρίζει. Προφανώς όλα θα κριθούν από τις εξελίξεις επί του πεδίου.

Οι προσαρτήσεις – κανονικά – έρχονται έπειτα από νίκες στο πεδίο, για να παγιώσουν την κυριαρχία πάνω σε συγκεκριμένα εδάφη. Στην προκειμένη περίπτωση, οι προσαρτήσεις ήρθαν έπειτα από ξαφνικές ήττες, ως το ανάχωμα εκείνο που στα μάτια του Πούτιν θα δικαιολογούσε μια «με όλα τα μέσα» (των πυρηνικών μέσων συμπεριλαμβανομένων) υπεράσπιση των ρωσικών κτήσεων εντός της Ουκρανίας.

Η Ρωσία ξεκίνησε να μάχεται, επισήμως, εντός της Ουκρανίας στις 24 Φεβρουαρίου του 2022, αφού προηγουμένως αναγνώρισε ως ανεξάρτητες τις επονομαζόμενες «λαϊκές δημοκρατίες» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ.

Η ρωσική εισβολή είχε, ωστόσο, ήδη από την πρώτη στιγμή, μεγάλες δόσεις παραδοξοτήτων και ασάφειας.

Εάν οι ρωσικές δυνάμεις ενδιαφέρονταν μόνο για το Ντονμπάς, τότε γιατί επιχείρησαν να μπουν στο Κίεβο;

Εάν ο στόχος τους ήταν όντως να μπουν στο Κίεβο, τότε γιατί δεν συνέχισαν να πιέζουν εκεί;

Αφού αποχώρησαν από τα περίχωρα της ουκρανικής πρωτεύουσας και επικεντρώθηκαν στο Ντονμπάς στα ανατολικά, γιατί μετά άρχισαν και πάλι να βομβαρδίζουν αδιακρίτως πόλεις της δυτικής Ουκρανίας (Κίεβο, Λβιβ κ.ά.) αρχής γενομένης από τις 10 Οκτωβρίου; Για να προωθήσουν νέους στρατηγικούς στόχους ή απλώς για λόγους εκδίκησης, επειδή ο εχθρός ανατίναξε στις 8 Οκτωβρίου μέρος της γέφυρας στην Κριμαία;

Εάν ο Λευκορώσος πρόεδρος Αλεξάντερ Λουκασένκο είναι τόσο «κοντά» στον Πούτιν, τότε γιατί περίμενε ως τις 10 Οκτωβρίου για να ανακοινώσει επισήμως την άμεση εμπλοκή λευκορωσικών δυνάμεων υπέρ της Μόσχας στο ουκρανικό μέτωπο (δυνάμεων που μένει όμως να φανεί εάν και πώς θα αξιοποιηθούν);

Και αφού έχουν προηγηθεί όλα αυτά, γιατί οι Ρώσοι εξακολουθούν να επιμένουν στον όρο «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» και δεν μιλούν για πόλεμο;

Σχεδόν οχτώ μήνες έπειτα από την επίσημη έναρξη αυτού του πολέμου, οι παραδοξότητες αυτές βγαίνουν πια πιο έντονα στην επιφάνεια.

Νιώθοντας την πίεση από τις εξελίξεις στο πεδίο, ο Ρώσος πρόεδρος κήρυξε επιστράτευση, πλην όμως όχι γενική αλλά μερική. Ακόμη και αυτήν τη μερική επιστράτευση ωστόσο, αναγκάστηκε στην πορεία να την τροποποιήσει. Κι όλα αυτά, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία παραμένει επισήμως για τη Ρωσία μια… ειδική στρατιωτική επιχείρηση.

Έτερο παράδοξο: οι πυρηνικές απειλές. Ναι, βάσει του ρωσικού στρατιωτικού δόγματος, η ρωσική πλευρά θα μπορούσε – εάν απειληθούν ρωσικά εδάφη – να ρίξει πυρηνικά. Οι περιοχές του Ντονμπάς, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας έως και πριν από λίγες ημέρες δεν ήταν εδάφη της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Τώρα όμως, έπειτα από τις προσαρτήσεις και παρά τα αμφισβητούμενα δημοψηφίσματα, είναι ρωσικά εδάφη, στα μάτια του Κρεμλίνου τουλάχιστον. Όπως άλλωστε και η Κριμαία που έχει μεν προσαρτηθεί μονομερώς ήδη από το 2014 αλλά πλέον βρίσκεται στο στόχαστρο εντεινόμενων ουκρανικών αντεπιθέσεων (βλ. πλήγματα κατά της ρωσικής αεροπορικής βάση Σάκι τον περασμένο Αύγουστο, έκρηξη στη γέφυρα της Κριμαίας στις 8 Οκτωβρίου κ.ά.).

Η Μόσχα θα μπορούσε, θεωρητικώς, να υπερασπιστεί αυτές τις περιοχές ακόμη και με πυρηνικά.

Τι θα κάνει όμως; Θα ρίξει πυρηνικά στην αυλή της, σε περιοχές με ρωσόφωνους εντός των ρωσικών συνόρων ή ακριβώς δίπλα σε αυτά; Διότι το ιστορικό προηγούμενο των αμερικανικών πληγμάτων στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, το οποίο επικαλέστηκε προ ημερών ο Βλαντιμίρ Πούτιν, είχε λάβει χώρα χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις ΗΠΑ.

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, το Κρεμλίνο θα μπορούσε να επιχειρήσει ένα πυρηνικό πλήγμα είτε κοντά στο μέτωπο είτε σε κάποιο άλλο σημείο, δυτικότερα της Ανατολικής Ουκρανίας (προς το Κίεβο;), κάνοντας χρήση «τακτικών» ή «μίνι» ή «χρησιμοποιήσιμων» πυρηνικών. Πυρηνικών όπλων που έχουν δηλαδή μικρότερη ισχύ και μικρότερο βεληνεκές από τα «στρατηγικά» πυρηνικά.

Και αυτή η συζήτηση ωστόσο είναι σε έναν βαθμό παράδοξη.

Καταρχάς, όλα τα πυρηνικά όπλα είναι υπό μια έννοια στρατηγικά καθώς χρησιμοποιούνται για να εξυπηρετήσουν στρατηγικούς σκοπούς, όπως σημειώνει ο J. Peter Scoblic (New America, Harvard Kennedy School). Κατά δεύτερον, η ισχύς όσων σήμερα θεωρούνται «τακτικά» πυρηνικά είναι συγκρίσιμη, εάν όχι ακόμη μεγαλύτερη, από εκείνη των βομβών που είχαν χτυπήσει τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.

Οι ΗΠΑ (Σάλιβαν, Μπλίνκεν, Πετρέους κ.ά.) έχουν απειλήσει με «καταστροφικές» συνέπειες εάν γίνει χρήση πυρηνικών στην Ουκρανία. Αλλά και για την Κίνα από την άλλη πλευρά, εάν υπάρχουν κάποιες κόκκινες γραμμές μια από αυτές εκτιμάται πως είναι η χρήση πυρηνικών.

Τι θα ακολουθήσει μένει να φανεί. Ό,τι έχει ξεκινήσει «παράδοξα» ωστόσο, το πιο πιθανό είναι πως θα συνεχιστεί κατά τρόπο ανάλογο.