Τα μηνύματα Πούτιν από τη Σερβία και η εκκλησιαστική διπλωματία
Του Γιώργου Ξ. Πρωτόπαπα
Η πρόσφατη επίσκεψη του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στο Βελιγράδι εντάσσεται στο πλαίσιο της διατήρησης της επιρροής της χώρας του στο δόγμα του «εγγύς εξωτερικού» και υποδηλώνει τη διάθεσή του να στείλει τα δικά του μηνύματα αμέσως μετά την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών και ενόψει των δρομολογημένων, αλλά ακόμη επαπειλούμενων τεκτονικών ανακατατάξεων στην ευρύτερη περιοχή. Ταυτόχρονα, ο Πούτιν χρησιμοποιεί, στις σχέσεις με το Βελιγράδι, και το στοιχείο του σλαβο-χριστιανικού εθνικισμού που είναι ιδιαίτερα ενισχυμένος εξαιτίας της διαμάχης Πρίστινα-Βελιγραδίου.
Προφανής, αλλά όχι μόνος, στόχος είναι η επίδειξη του ηγεμονικού ρόλου της Ρωσίας στη μεγαλύτερη χώρα των Δυτικών Βαλκανίων, η οποία βαδίζει σε ευρωπαϊκό μονοπάτι, βρίσκεται ακόμη στο μεταίχμιο και πιέζεται, για να ενταχθεί σε ευρύτερες ευρωατλαντικές δομές.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, από το Βελιγράδι, επιχείρησε να αποσαφηνίσει τις διαθέσεις του στους ακόλουθους άξονες:
– (α) Αναγνωρίζει την αναγκαιότητα της ευρωπαϊκής προοπτικής της Σερβίας τόσο για την Ε.Ε., όσο και για τη σταθερότητα και ανάπτυξη της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων, αλλά διατυπώνει την ισχυρή αντίστασή του στην επιχειρούμενη σύνδεσή της με το NATO ή ακόμα και με τον Ευρωστρατό υπό τις παρούσες συνθήκες.
(β) Επιχειρεί να κατοχυρώσει τη θρησκευτική ηγεμονία, ως μέσο άσκησης πολιτικής, εμπεδώνοντας τη λαϊκή απήχηση από την οποία αυτές οι πρακτικές συνοδεύονται. Η κίνηση αυτή απαντά στην απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να εκχωρήσει το αυτοκέφαλο στην Ουκρανική Εκκλησία και αναδεικνύει τα σημαντικά ερείσματα που ακόμα διαθέτει το Κρεμλίνο στην ευρύτερη περιοχή.
(γ) Παίζει (ξανά) το ενεργειακό χαρτί, καθώς εκεί διαθέτει προβάδισμα έναντι των ΗΠΑ και της Ε.Ε., που επιχειρούν μέσω της Ελλάδας, της Ιταλίας και εναλλακτικών σχεδίων, να ανατρέψουν το status quo, στο πλαίσιο της διαφοροποίησης του ενεργειακού μείγματος για την ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας και ασφάλειας των χωρών και κατ’ επέκταση της Ε.Ε. Έτσι, δείχνει να υπαναχωρεί, αρχικά, προσφέροντας στη Σερβία ρόλο ενεργειακού διαύλου για την ευρύτερη περιοχή που σημαίνει και την υποδοχή φορτίων από άλλους παραγωγούς. Ωστόσο, η κίνηση αυτή, στόχο έχει να προλάβει τις πιέσεις και να θέσει ο ίδιος την ατζέντα στο τραπέζι του διαλόγου, προσδιορίζοντας, όσο είναι δυνατό, το εύρος των πιθανών αποτελεσμάτων.
TΟ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΘΡΟ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ «Α&Δ» ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ.