Ελλάδα και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ενισχύουν τους δεσμούς τους με φόντο τη συνεχιζόμενη τουρκική επιθετικότητα, προσδίδοντας «στρατηγικού» χαρακτήρα διαστάσεις σε μια σχέση την οποία το ίδιο το καθεστώς Ερντογάν είχε επιλέξει στο πρόσφατο παρελθόν να αποκηρύξει ως «συμμαχία του κακού».

Η επίσκεψη της πολυμελούς ελληνικής αντιπροσωπείας υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο Αμπού Ντάμπι στις 18 Νοεμβρίου ήρθε να επισφραγίσει μια πορεία σύμπλευσης που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό. Υπενθυμίζονται:

  • Η κοινή δήλωση των ΥΠΕΞ Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Γαλλίας, ΗΑΕ τον περασμένο Μάιο (που «καταδίκαζε τις συνεχιζόμενες τουρκικές παράνομες δραστηριότητες και παραβιάσεις»).
  • Η «έλευση» εμιρατιανών μαχητικών αεροσκαφών (F-16 Block 60) τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο στην Κρήτη και η εκεί συνεκπαίδευσή τους με τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.
  • Η επίσκεψη του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων σε Κρήτη και Αθήνα τον περασμένο Σεπτέμβριο.
  • Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην Αθήνα, επίσης τον περασμένο Σεπτέμβριο.
  • Η συνάντηση εργασίας του Forum Διευρυμένης Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδας – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 2020.
  • Η πραγματοποίηση (μέσω τηλεδιάσκεψης) του 2ου Φόρουμ Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδας – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων τον περασμένο Ιούλιο.
  • Η συγκρότηση κοινοβουλευτικής Ομάδας Φιλίας Ελλάδας-Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων κ.ά.
  • Η επίσκεψη του Νίκου Δένδια στο Αμπού Ντάμπι τον Δεκέμβριο του 2019.
  • Και η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Αμπού Ντάμπι τον Φεβρουάριο του 2020.

Μέσα σε περίπου δέκα μήνες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επισκεφθεί δύο φορές τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, γεγονός αν μη τι άλλο αξιοσημείωτο. Το ερώτημα είναι, βέβαια, που οδηγούν όλες αυτές οι επαφές πρακτικά. Υπενθυμίζεται ότι με τα Εμιράτα οι ελληνικές Αρχές είχαν υπογράψει σειρά συμφωνιών και στο παρελθόν (τον Μάρτιο του 2018, επί παραδείγματι, για τη δημιουργία κοινού επενδυτικού fund).

Κυριάκος Μητσοτάκης και Μοχάμεντ μπιν Ζαγέντ προέβησαν στις 18 Νοεμβρίου από το Αμπού Ντάμπι στην επίσημη «σύναψη της Συνολικής Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης μεταξύ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Ελληνικής Δημοκρατίας», όπως σημειώνεται και στη σχετική κοινή δήλωση.

Η Συνολική Στρατηγική Εταιρική Σχέση Ελλάδας-ΗΑΕ εδράζεται σε μια σειρά από πυλώνες όπως είναι συγκεκριμένα:

  • H ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου με στόχο την ευθυγράμμιση σε διεθνή ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
  • H από κοινού συνεργασία σε διεθνή ανθρωπιστικά έργα, αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, πολυμερή fora.
  • H ενίσχυση των δεσμών σε θέματα εμπορίου, επενδύσεων και τουρισμού.
  • H προαγωγή της συνεργασίας στον τομέα των πολιτιστικών βιομηχανιών.
  • Kαι η ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα ενέργειας και ψηφιακών διαδικασιών, στους τομείς των τροφίμων, της γεωργίας και της αλιείας, αλλά και στον τομέα της άμυνας «με στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων που θέτουν σε κίνδυνο την περιφερειακή και παγκόσμια ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα».

Πολλά από τα παραπάνω (όπως αποτυπώνονται και στην κοινή δήλωση που έδωσαν στη δημοσιότητα οι δύο κυβερνήσεις στις 18 Νοεμβρίου) είχαν επί της ουσίας συμπεριληφθεί (με περισσότερες λεπτομέρειες μάλιστα) και στα αποτελέσματα του 2oυ Φόρουμ Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδας – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων που είχε πραγματοποιηθεί τον περασμένο Ιούλιο μέσω τηλεδιάσκεψης.

Είναι γεγονός ότι από τον περασμένο Ιούλιο και μετά πολλά από τα εξαγγελθέντα δεν  προχώρησαν όσο θα έπρεπε, όχι λόγω απουσίας πολιτικής βούλησης αλλά λόγω υπηρεσιακών δυσκολιών που είχαν να κάνουν με τις συνθήκες εν μέσω πανδημίας, όπως σημειώνουν καλά ενημερωμένες πηγές στο «Άμυνα και Διπλωματία».

Η πλευρά του υφυπουργού Εξωτερικών Κωνσταντίνου Φραγκογιάννη εμφανίζεται, πάντως, ικανοποιημένη από τις επαφές που είχε στο Αμπού Ντάμπι (με εκπροσώπους των Mubadala Investment Company και Abu Dhabi Investment Authority-ADIA), ενώ οι μεγαλύτερες προοπτικές ανάπτυξης αυτήν τη στιγμή για την Ελλάδα φαίνεται να εντοπίζονται στον αγροδιατροφικό τομέα, υπό την έννοια ότι η χώρα μας θα μπορούσε να ενισχύσει την εξαγωγική της θέση στον χάρτη, καλύπτοντας με ελληνικές εξαγωγές τα κενά που πρόκειται να αφήσει πίσω του το αραβικό μποϊκοτάζ  σε βάρος όσων προϊόντων φέρουν την ταμπέλα «made in Turkey».

Αλλά και στο μέτωπο της Άμυνας… «αν και τα ΗΑΕ δεν παράγουν οπλικά συστήματα, έχουν ήδη δώσει λύσεις στην Ελλάδα σε προηγούμενες φάσεις προκειμένου να βελτιωθούν οι διαθεσιμότητες σε τύπους αεροσκαφών (Μιράζ-2000), ενώ στην παρούσα φάση εκτιμάται ότι η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) θα μπορούσε να επωφεληθεί από το σημαντικό στρατηγικό απόθεμα γαλλικών βλημάτων τύπου SCALP-EG και αμερικανικών AGM-84 Harpoon της αεροπορίας των ΗΑΕ», όπως γράφει ο Βασίλης Νέδος στην Καθημερινή. «Το πλαίσιο της συνεργασίας Ελλάδας – ΗΑΕ θα διασφαλιστεί μέσω της συμμετοχής του Αμπου Ντάμπι ως πρόσθετου εταίρου (+1) σε κάποια τριμερή. Επίσης, αναμένεται συχνότερη στάθμευση δυνάμεων των ΗΑΕ στην Ελλάδα και πυκνότερες συνεκπαιδεύσεις», συνεχίζει ο Β. Νέδος, ενώ παράλληλα φαίνεται να έχει συμφωνηθεί και η παραχώρηση έκτασης εντός του Κέντρου Εκπαίδευσης Τεθωρακισμένων στον Αυλώνα για την κατασκευή εγκαταστάσεων όπου θα διαμένουν οι Εμιρατιανοί τεχνικοί που θα εκπαιδεύονται στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ.

Σημειώνεται, πάντως, ότι ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νικόλαος Παναγιωτόπουλος δεν ήταν μεταξύ των υπουργών που συνόδευσαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη στις 18 Νοεμβρίου στο Αμπού Ντάμπι, σε αντίθεση με τους Ν. Δένδια, Α. Γεωργιάδη και Κ. Φραγκογιάννη που ήταν εκεί.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πάντως από την πλευρά τους, εμφανίζονται πια να προσεγγίζουν με πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Εάν λάβει κανείς υπόψη, δε, και τη Συμφωνία που υπέγραψαν πρόσφατα με το Ισραήλ για την αποκατάσταση-εμπέδωση των μεταξύ τους δεσμών (μια συμφωνία που αναφέρεται και στην κοινή δήλωση Ελλάδας-ΗΑΕ της 18ης Νοεμβρίου), τότε θα μπορούσε ίσως να δει μελλοντικά ακόμη και… κοινές στρατιωτικές ασκήσεις Ελλάδας-Αιγύπτου-Ισραήλ-ΗΑΕ στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, άλλωστε, έχουν «αξία» ως εταίρος και για μια σειρά από άλλους «παράπλευρους» λόγους: για το πολύ ισχυρό λόμπι που διατηρούν στις ΗΠΑ όπως σημείωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου, Κωνσταντίνος Φίλης, στον Ant1 αλλά και για τις πολύ καλές σχέσεις που διατηρούν με δυνάμεις όπως είναι η Αίγυπτος του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και η Ινδία, όπως σημειώνει ο επίκουρος καθηγητής Εθνικής Ασφάλειας στο Rabdan Academy του Αμπού Ντάμπι, Σπύρος Πλακούδας.