Σύνοδος ΝΑΤΟ: Όταν ο καθένας βλέπει… ό,τι θέλει και όλοι τα βλέπουν αλλιώς
Εάν σημασία έχει το δάσος, και όχι μόνο το δέντρο ή τα όποια δέντρα, και εάν εκείνο που μετράει στο τέλος της ημέρας είναι η μεγάλη εικόνα, τότε η μεγάλη εικόνα που εξέπεμψαν οι νατοϊκοί το περασμένο 48ωρο από τη Μαδρίτη, με φόντο το τριμερές ντιλ Τουρκίας – Σουηδίας – Φινλανδίας για την ένταξη των δύο τελευταίων στη Συμμαχία, ήταν εικόνα… Βαβέλ.
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, από το συγκεκριμένο τριμερές τουρκο-σουηδο-φινλανδικό μνημόνιο ωφελούνται όλοι: η Άγκυρα, το Ελσίνκι, η Στοκχόλμη, το ίδιο το ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ της γειτονικής μας Τουρκίας, η συγκεκριμένη συμφωνία αποτελεί τεράστια επιτυχία για τον Ερντογάν που «πήρε όλα όσα ζήτησε».
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τα – λιγοστά πια – εναπομείναντα αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ της Τουρκίας, ο Ερντογάν «δεν πήρε στην πραγματικότητα τίποτα» και ως εκ τούτου θα πρέπει να μιλάμε για μια τεράστια «αποτυχία». Κάποιοι μάλιστα αμφισβητούν ακόμη και τη νομική δεσμευτικότητα του τριμερούς υπομνήματος που υπεγράφη στην ισπανική πρωτεύουσα.
Η ελληνική αντιπολίτευση βλέπει κέρδη για τον Ερντογάν… εκεί όπου όμως η τουρκική αντιπολίτευση (Ακσενέρ κ.ά.) βλέπει αποτυχίες.
Ελληνικές κυβερνητικές πηγές ερμηνεύουν, από τη μεριά τους, τη συμφωνία μεταξύ Φινλανδίας, Σουηδίας και Τουρκίας ως «μια αναδίπλωση της Τουρκίας» που «δεν θίγει με οποιονδήποτε τρόπο τα συμφέροντα της Ελλάδας, ούτε μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας».
Φινλανδικές πηγές (ο Janne M. Korhonen για παράδειγμα στο twitter) υπογραμμίζουν, επικαλούμενες μεταξύ άλλων και τον ίδιο τον Φινλανδό πρόεδρο Σάουλι Νιινίστο, πως έπειτα από αυτήν την τριμερή συμφωνία που υπεγράφη, ειδικά στη στάση της Φινλανδίας δεν πρόκειται να αλλάξει απολύτως τίποτα.
Εάν όμως τελικά «δεν αλλάζει τίποτα», τότε γιατί κάποιοι κυνηγημένοι (τους οποίους η Τουρκία του Ερντογάν χαρακτηρίζει «εχθρούς») πίσω στη Σουηδία και τη Φινλανδία ανησυχούν τώρα περισσότερο από όσο πριν για το μέλλον τους; Τότε γιατί ο 74χρονος, άλλοτε υποψήφιος για Νόμπελ Ειρήνης, εκδότης-συγγραφέας-δημοσιογράφος Ραγκίπ Ζαράκολου φοβάται ότι θα μπορούσε να εκδοθεί πίσω στην Τουρκία;
Και εάν δεν έχουν πάει καλά τα πράγματα για την Τουρκία του Ερντογάν που «αναδιπλώνεται», τότε για ποιον ακριβώς λόγο επελέγη από την ελληνική κυβέρνηση η χθεσινή ημέρα (29 Ιουνίου) προκειμένου να ανακοινωθεί η υπογραφή του Letter of Request (LoR) που θα σταλεί στις ΗΠΑ για τα F-35 στο πλαίσιο όμως μιας διαδικασίας που είναι στην πραγματικότητα «δρομολογημένη εδώ και καιρό» όπως έχει επισήμως σημειωθεί. Μήπως επειδή είχαν προηγηθεί, «κατά σύμπτωση», την ίδια ημέρα οι δηλώσεις της βοηθού υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, Celeste Wallander, υπέρ του εκσυγχρονισμού των τουρκικών F-16; Μήπως επειδή την ίδια ημέρα είχαν διμερή συνάντηση οι κ.κ. Μπάιντεν και Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, ενώ μόλις μια ημέρα νωρίτερα είχε προηγηθεί και ένα – μάλλον καταλυτικό για την πορεία των εξελίξεων – τηλεφώνημα του Αμερικανού προέδρου προς τον Τούρκο ομόλογό του;
Εάν «τελικά πρυτάνευσε η κοινή λογική για το καλό της Συμμαχίας», όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από τη Μαδρίτη και τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τότε αυτή η «κοινή λογική» αποκηρύσσει πια ως «απειλή» τους Κούρδους της Συρίας (PYD/YPG), τον σημαντικότερο σύμμαχο της Δύσης στον αγώνα ενάντια στους τζιχαντιστές του καλούμενου Ισλαμικού Κράτους.
Διαβάζοντας το trilateral memorandum που υπέγραψαν Τουρκία, Φινλανδία και Σουηδία στις 28 Ιουνίου στην ισπανική πρωτεύουσα, διερωτάται κανείς εάν οι Αρχές στις δύο χώρες του βορρά (η Φινλανδία δεν είναι σκανδιναβική χώρα, αν και αναφέρεται ως τέτοια σε κυβερνητική διαρροή) κατατάσσουν πια τα YPG και PYD μεταξύ των «τρομοκρατικών οργανώσεων». Το κείμενο ως προς αυτό χαρακτηρίζεται από μια μάλλον δημιουργική ασάφεια, καθώς τα YPG και PYD δεν ταυτίζονται μεν με το «τρομοκρατικό» PKK αλλά αναγνωρίζονται ως «απειλή» για την Τουρκία.
Σημαντική σημείωση: τα «ζητήματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας» που θέτει η τουρκική πλευρά δεν είναι προς «εσωτερική κατανάλωση», όπως σημειώθηκε απαξιωτικά. Αντιθέτως, αξιοποιούνται από την Άγκυρα ως μέσο άσκησης πιέσεων στη διεθνή σκηνή, με πρόθεση ανάμειξης στα εσωτερικά άλλων χωρών, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης.
Διαβάζοντας ωστόσο το ίδιο κείμενο του τριμερούς μνημονίου, διερωτάται κανείς κάτι ακόμη: Από πού ακριβώς προκύπτει, σε ποια βάση, με ποιο σκεπτικό και για ποιον ακριβώς λόγο η δέσμευση Φινλανδών και Σουηδών υπέρ της όσο το δυνατόν μεγαλύτερης εμπλοκής της Τουρκίας στις υπάρχουσες και μελλοντικές πρωτοβουλίες της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας της ΕΕ, της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO) συμπεριλαμβανομένης.
(«… Finland and Sweden commit to support the fullest possible involvement of Turkey… in the existing and prospective initiatives of the EU’s Common Security and Defence Policy, including Turkey’s participation in the PESCO project…» στο ορίτζιναλ κείμενο).
Πώς συνδέεται η PESCO με τα τουρκικά «security concerns» που υποτίθεται πως θα έπρεπε να ικανοποιηθούν προκειμένου η πλευρά Ερντογάν να δώσει το πράσινο φως για την ένταξη Φινλανδών και Σουηδών στο ΝΑΤΟ; «Στην πραγματικότητα, οποιαδήποτε στήριξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας σε αυτό το τουρκικό αίτημα, συμβολικό χαρακτήρα έχει μόνο», σημειώνουν από την πλευρά τους κυβερνητικές πηγές. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ όμως γνωρίζουν ότι οι συνεργασίες τρίτων χωρών με την PESCO και με το EDF, που δεν περιορίζονται μόνο στην Τουρκία αλλά αγγίζουν και την Τουρκία, έχουν και άλλους οπαδούς εντός της ΕΕ…