Admiral James Stavridis USN (Ret)

SEA POWER

The History and Geopolitics of the World Oceans

Penguin Press, 375 Hudson Street, New York, New York 10014. penguin.com

ISBN: 9780735220591, Σελ. 363

Του Ηλία Νταλούμη 

Ο ναύαρχος James Stavridis, σίγουρα, είναι γνωστός στους ασχολούμενους με τα θέματα της Άμυνας, ενώ θα πρέπει να είναι εξίσου γνωστός και στους περί την αμερικανική ακαδημαϊκή εκπαίδευση τυρβάζοντες.

Πρόκειται για μια σημαντική προσωπικότητα των σημερινών ΗΠΑ. Καταρχήν υπήρξε ο πρώτος ναύαρχος που ανέλαβε την θέση του Ανώτατου Στρατιωτικού Διοικητή του ΝΑΤΟ (Supreme Allied Commander Europe) –γνωστού ως SACEUR– από το 2009 έως και το 2013. Έως τότε, τη θέση αυτή είχαν καταλάβει μόνον στρατηγοί και πτέραρχοι. Εδώ να θυμίσουμε ότι ο Γεν. Γραμματέας του ΝΑΤΟ προέρχεται πάντοτε από ευρωπαϊκή χώρα-μέλος, ενώ ο στρατιωτικός διοικητής από τις ΗΠΑ. Μετά την αποστρατεία του το μόνο που δεν έκανε ήταν να …την αράξει. Ανέλαβε «dean» –κάτι σαν το δικό μας κοσμήτορας– της φημισμένης Fletcher School of Law and Diplomacy (Σχολή Νομικής και Διπλωματίας, Φλέτσερ) του, εξίσου διάσημου, πανεπιστημίου Tufts (Tufts University), που εδρεύει στο Μέντφορντ, μια μικρή πόλη δίπλα στην Βοστόνη. Στην εν λόγω σχολή ο Stavridis είχε πάρει το μεταπτυχιακό του στη Διπλωματία  το 1983 και το διδακτορικό του, το 1984, στις Διεθνείς Σχέσεις.

Τώρα ως προς το όνομα και την καταγωγή του. Ο Stavridis είναι εγγονός Έλληνα της Μικράς Ασίας που κατάφερε να ξεφύγει από το μαχαίρι των Τούρκων στην Καταστροφή. Έφτασε στον Πειραιά και, σχεδόν αμέσως, έφυγε για τις ΗΠΑ, όπου έγινε ένας πετυχημένος εστιάτορας. Ο πατέρας του σταδιοδρόμησε με επιτυχία στους Πεζοναύτες, πολεμώντας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Κορέα και το Βιετνάμ. Αυτό που όχι μόνον δεν έκρυψε ο Stavridis, αλλά πάντα πρόβαλε και προβάλλει είναι η ελληνική του καταγωγή. Για την οποία δηλώνει υπερήφανος.

Αυτά ως προς τον συγγραφέα. Γιατί ως προς το βιβλίο, η λέξη «εξαιρετικό» τα λέει όλα! Το «Sea Power» είναι ό,τι καλύτερο έχει γραφτεί από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έως σήμερα σχετικά με τη ναυτική στρατηγική και τη γεωπολιτική στην θάλασσα. Στα επτά πρώτα κεφάλαια, εξετάζονται οι ιδιαιτερότητες –χωριστά κάθε μιας– των μεγάλων θαλασσών του πλανήτη μας. Στο όγδοο κεφάλαιο,  έχουμε την εξέταση και ανάλυση του φαινομένου της σύγχρονης πειρατείας. Το ένατο –και τελευταίο– έχει τον τίτλο: «America and the Oceans: A Naval Strategy for the twenty-first Century».  Ξεκινά –βεβαίως, με ποιον άλλο– με τον Alfred Mahan για να φτάσει και να κριτικάρει τα σημερινά δρώμενα στο χώρο της ναυτικής στρατηγικής αλλά και τι δέον γενέσθαι. Φυσικά, «βλέπει» τα πράγματα από την αμερικανική σκοπιά. Αυτό, κατά πρώτον, είναι αναμενόμενο. Και πώς να μην είναι άλλωστε; Κατά δεύτερον, οι αναλύσεις του μόνον ως «στενά αμερικανικές» δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Είναι έντονη η ευρύτητα του πνεύματος με την οποία αντιμετωπίζει τα ζητήματα που πραγματεύεται. Με άλλα λόγια, είναι ένα βιβλίο που δεν προορίζεται μόνον για Αμερικανούς. Και εδώ είναι η μεγάλη του αξία. Μπορεί –και πρέπει– να διαβαστεί απ’ όλους όσους ασχολούνται με τα θέματα της ναυτικής στρατηγικής και γεωπολιτικής. Άλλωστε ο τρόπος γραφής είναι πολύ «ζωντανός» και σαφέστατα δεν κουράζει τον αναγνώστη. Θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο το βιβλίο αυτό να μεταφραζόταν στα ελληνικά –σίγουρα ο ίδιος ο Stavridis θα ενθουσιαζόταν– ώστε όλοι οι Έλληνες ασχολούμενοι με το θέμα να μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν. Ιδού «πεδίον δόξης λαμπρόν» για το ΓΕΕΘΑ και το ΓΕΝ, που –να είμαστε ειλικρινείς– έχουν κάνει παλιότερα, παρόμοιες κινήσεις.

Και κάτι για το τέλος. Σκέφτηκε μήπως κανένας από τους «ηγέτες» μας –τους κάθε είδους– να προσεγγίσει το ναύαρχο James Stavridis και να του ζητήσει να ασχοληθεί και με τα προβλήματα της Ελλάδας; Καλύτερα να μην απαντήσουμε… Να σας πούμε μόνον ότι έτσι και σας ενδιαφέρει το θέμα, μην το χάσετε.