Στο σύνηθες -ίσως υπαρξιακό- ερώτημα αν μία κατάσταση βαίνει προς βελτίωση ή επιδείνωση, ή -απλούστερα- αν το ποτήρι είναι μισογεμάτο ή μισοάδειο, η διπλωματία δεν έδινε ποτέ μία συγκεκριμένη απάντηση. Σε αυτή τη «δημιουργική ασάφεια» βρίσκεται, σε μεγάλο βαθμό, η γοητεία της διπλωματίας διεθνώς, αλλά για τα μικρά κράτη απαιτείται αξιοποίηση των σαφών κανόνων του διεθνούς δικαίου.

Δυστυχώς, ο απολογισμός του 2020 για την ελληνική εξωτερική πολιτική δεν είναι θετικός και η αφετηρία του 2021 φαίνεται πάρα πολύ δύσκολη. Το ποτήρι είναι μισοάδειο. Γιατί μπορεί το περασμένο έτος η πατρίδα μας να αντιμετώπισε, επί του πεδίου, αποτελεσματικά την τουρκική απειλή λόγω της κινητοποίησης των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, αλλά οι διπλωματικοί συσχετισμοί (και οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές) έγειραν σε βάρος μας. Η κυβέρνηση βαρύνεται με τη μέγιστη υποχώρηση (και δημόσια παραδοχή) ότι δεν μπορεί να υπερασπίσει τίποτα πέραν των 6 ναυτικών μιλίων. Πρακτικά, αν και δεν ομολογείται δημόσια, ως «κόκκινη γραμμή» λογίζεται πλέον ο 28ος μεσημβρινός, χωρίς κανείς να μπορεί να εγγυηθεί αξιόπιστα ότι ακόμα κι αυτή δεν θα καταργηθεί. Στην περίπτωση μάλιστα που το υπουργείο Εξωτερικών (και όχι το Μέγαρο Μαξίμου) δεν είχε αναλάβει την επείγουσα πρωτοβουλία της -μερικής έστω- οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο και, κυρίως, της άμεσης κύρωσης της Συμφωνίας από τη Βουλή, τότε τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα.

Ομοίως, η Αθήνα, παρά τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς (ήδη με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2019) και τις μεγάλες προσδοκίες (ότι οι κυρώσεις για την «απομονωμένη» Τουρκία «θα δαγκώνουν το 2020), έχει υποστεί μια μεγάλη ήττα λόγω της στάσης των εταίρων μας έναντι της Άγκυρας. Το Μαξίμου έχει οδηγήσει την ελληνική διπλωματική τακτική σε αυτο-παγίδευση. Γιατί άλλοτε προειδοποιεί ότι επιθυμεί κυρώσεις, άλλοτε διευκρινίζει ότι προτιμά μόνο την «απειλή κυρώσεων» ως πιο αποτελεσματική κι άλλοτε αυτάρεσκα εκφράζει ικανοποίηση, επειδή η Ε.Ε. ούτως ή άλλως κινείται αργά και βρισκόμαστε σε θετική κατεύθυνση. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στο Κυπριακό για το οποίο αναμένεται σύγκληση άτυπης πενταμερούς μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2021 και, ως συνήθως, πιθανή έναρξη διαπραγμάτευσης από σημείο χειρότερο συγκριτικά με τις εκάστοτε προηγούμενες συνομιλίες. Όχι, βέβαια, επειδή σε κάθε προηγούμενη φάση χάσαμε κάποια χρυσή ευκαιρία, αλλά επειδή δεν φροντίσαμε να προστατεύσουμε τα δικαιώματα και κεκτημένα μας.

Το μόνο θετικό στοιχείο, στο πέρασμα του νέου χρόνου, είναι η επιβολή κυρώσεων των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας ή, όπως διευκρινίζει η Ουάσιγκτον, τα μέτρα περιορισμού των σχέσεων της Άγκυρας με τη Μόσχα. Η εγχώρια κοινή γνώμη αρέσκεται να πιστεύει ότι οι κυρώσεις αποτελούν απόφαση κατά της Τουρκίας και υπέρ της Ελλάδας, ξεχνώντας ότι το παιχνίδι είναι πολύ μεγαλύτερο. Οι ΗΠΑ έχουν ως στρατηγικούς αντιπάλους -και στην Ανατολική Μεσόγειο- τη Ρωσία και την Κίνα και θα ήθελαν συσπειρωμένες την Ελλάδα και την Τουρκία απέναντί τους. Στην παρούσα φάση, κατά την οποία ο «σουλτάνος» Ερντογάν αλληθωρίζει προς τη Μόσχα, λαμβάνονται μέτρα εναντίον της Τουρκίας με ταυτόχρονες κινήσεις πραγματικής αναβάθμισης της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα. Η μεγάλη επιστροφή του «θείου Σαμ» είναι προς το συμφέρον μας αρκεί να μην έχουμε ψευδαισθήσεις για το ευρύτερο παίγνιο και υπό την προϋπόθεση πως η Αθήνα θα ζητήσει όσα δικαιούται, ως αντάλλαγμα, από την Ουάσιγκτον.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Η «Α&Δ» ΚΑΘΕ ΠΡΩΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ ΚΑΙ ΟΛΟ ΤΟ ΜΗΝΑ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ

  • Στο 31ο έτος έκδοσής της και με γνώμονα το σεβασμό προς τον αναγνώστη, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες οικονομικής κρίσης, η «Άμυνα και Διπλωματία» προσφέρει δύο εναλλακτικές λύσεις στους φίλους της:
  • Την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα, εκδίδεται, σε φθηνότερη τιμή μαζί με την εφημερίδα «δημοκρατία» και μαζί με μια επιπλέον προσφορά (κατά περίπτωση, cd, dvd ή βιβλίο), προσφέροντας ένα ολοκληρωμένο «πακέτο» ενημέρωσης, επιμόρφωσης και ψυχαγωγίας.
  • Λίγες ημέρες αργότερα και καθόλη τη διάρκεια του μήνα, το περιοδικό βρίσκεται, όπως πάντα, στα περίπτερα όλης της Ελλάδας στην τιμή των € 5 (η οποία, παρά την κρίση, δεν μπορεί να μειωθεί λόγω του κόστους εκτύπωσης και αυτόνομης διανομής).
  • Πέρα από την -επιβεβλημένη- προσαρμογή στις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες, η έκδοση, μαζί με τη «δημοκρατία», εδραιώνει την «Α&Δ» στη θέση του κορυφαίου περιοδικού του κλάδου με αποδεδειγμένη απήχηση

σε χιλιάδες αναγνώστες, όπως προκύπτει από τα δελτία κυκλοφορίας των περασμένων μηνών.

Το επόμενο τεύχος της «Α&Δ» θα εκδοθεί την Κυριακή, 7 Φεβρουαρίου 2021.