Πόλεμος στην Ουκρανία: Βαριά τα πλήγματα για τη ρωσική… ήπια ισχύ
Καθώς μπαίνουμε πλέον στην πέμπτη ημέρα των μαχών (με τους Ρώσους εισβολείς να προελαύνουν μεν αλλά μάλλον όχι τόσο γρήγορα ή απρόσκοπτα όσο ήλπιζαν, τις ουκρανικές δυνάμεις να αντιστέκονται, και τη Δύση να «σφυροκοπά» τη Ρωσία με κυρώσεις) αμφότερες οι αντιμαχόμενες πλευρές μετρούν απώλειες.
Η ρωσική σκληρή ισχύς προφανώς δεν έχει πει ακόμη την τελευταία της κουβέντα, καθώς προσπαθεί να ισορροπήσει πάνω σε ένα τρίπτυχο: επιτυγχάνοντας στρατιωτικούς στόχους επί του πεδίου – που θα υποχρεώσουν μεν το Κίεβο να υποκύψει στα όποια ρωσικά τελεσίγραφα – αλλά με τις μικρότερες δυνατές απώλειες μεταξύ των αμάχων, ώστε να μπορεί έτσι να δικαιολογήσει και ένα μίνιμουμ «νομιμοποίησης» των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων (αν και η επιλογή της Μόσχας να στείλει στην Ουκρανία τους μουσουλμάνους μαχητές του Καντίροφ θα έπρεπε να προβληματίζει ακόμη και ως προς αυτό).
Την ίδια ώρα ωστόσο, αυτή που μοιάζει να έχει δεχθεί ήδη πολύ πιο βαριά «πλήγματα» είναι η ρωσική ήπια ισχύς.
«Η ήπια ισχύς βρίσκεται στην ικανότητα να ελκύεις και να πείθεις […] προέρχεται από τη θελκτικότητα της κουλτούρας, των πολιτικών ιδανικών και των πολιτικών επιλογών μιας χώρας», όπως σημειώναμε σε παλαιότερο δημοσίευμα στο Α&Δ, αναφερόμενοι τότε στον Τζόζεφ Νάι και το βιβλίο του, «Ήπια Ισχύς: Το μέσο επιτυχίας στην παγκόσμια πολιτική».
Ακριβώς αυτή η «θελκτικότητα» ωστόσο, ειδικά στην περίπτωση της Ρωσίας, φαίνεται πλέον να έχει φθαρεί σημαντικά.
Μόνο τις τελευταίες ημέρες, σταχυολογώντας μόνο κάποιες από τις εξελίξεις, θα μπορούσε να ξεχωρίσει κανείς, μεταξύ πολλών άλλων, τα εξής:
- Τις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά της ρωσικής εισβολής σε δεκάδες πόλεις του κόσμου, από τη Βαρκελώνη και το Τελ Αβίβ έως τη Νέα Υόρκη και το Τόκιο.
- Την άρνηση εθνικών ομάδων (της Τσεχίας, της Πολωνίας, της Σουηδίας, της Αγγλίας) να παίξουν ενάντια στη Ρωσία στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου του 2022 αλλά και ευρύτερα (οι Άγγλοι ανακοίνωσαν ότι αποσύρονται από όλους τους αγώνες με τη Ρωσία μέχρι νεωτέρας).
- Την επιλογή ομάδων (ποδοσφαιρικών κ.ά.) να διακόψουν τους δεσμούς τους με ρωσικές εταιρείες, είτε πρόκειται για την βρετανική Manchester United (που διέκοψε τη συμφωνία συνεργασίας-χορηγιών που είχε με τη ρωσική Aeroflot), είτε για την γερμανική Schalke (που απέσυρε το λογότυπο της Gazprom από τις εμφανίσεις της), είτε για την αμερικανική Haas F1 Team (που απέσυρε το λογότυπο της ρωσικής Uralkali από τα αυτοκίνητά της).
- Την απόσυρση του τελικού του Champions League από την Αγία Πετρούπολη, όπου ήταν προγραμματισμένο να διεξαχθεί, και τη μεταφορά του στο Παρίσι.
- Τον αποκλεισμό της Ρωσίας από διεθνή συνέδρια-εκθέσεις (όπως είναι το World Mobile Congress – MWC Barcelona που πραγματοποιείται αυτές τις ημέρες στη Βαρκελώνη) και διεθνείς διαγωνισμούς (βλ. Eurovision).
- Την απόφαση της Φόρμουλα 1 να αποσύρει και εκείνη το δικό της Grand Prix από τη Ρωσία (Σότσι) και να το μεταφέρει αλλού.
- Αλλά και τον αποκλεισμό Ρώσων καλλιτεχνών από επικείμενες εκδηλώσεις: για παράδειγμα του Ρώσου αρχιμουσικού-μαέστρου (και στενού προσωπικού φίλου του Πούτιν, όπως λέγεται) Βαλέρι Γκεργκίεφ που ήταν προγραμματισμένο να διευθύνει την Φιλαρμονική της Βιέννης στο Carnegie Hall της Νέας Υόρκης αλλά τελικώς δεν θα είναι εκεί, ενώ εκείνος είναι πιθανό να αποκλειστεί και από τη Σκάλα του Μιλάνου όπου ήταν προγραμματισμένο να εμφανιστεί τον Μάρτιο – καθώς και του Ρώσου πιανίστα (και επίσης υποστηρικτή του Πούτιν, όπως λέγεται) Ντένις Ματσούεφ που επίσης επρόκειτο να εμφανιστεί με την Φιλαρμονική της Βιέννης στο Carnegie Hall της Νέας Υόρκης αλλά τελικώς κρίθηκε ανεπιθύμητος.
Κατά τα λοιπά, Ουκρανοί αστέρες του αθλητισμού όπως ο παγκόσμιος πρωταθλητής πυγμάχος Βασίλι Λοματσένκο και ο πρώην ποδοσφαιριστής της Άρσεναλ Όλεγκ Λούζνι βρίσκονται πίσω στην Ουκρανία δηλώνοντας έτοιμοι να πολεμήσουν.
Στην εμπόλεμη Ουκρανία βρίσκονται επίσης, στέλνοντας μηνύματα κατά της ρωσικής εισβολής, και άλλοι παγκοσμίου ακτινοβολίας Ουκρανοί αθλητές όπως ο πυγμάχος Όλεκ Ούσικ και οι αδελφοί Κλίτσκο.
Στην Ουκρανία φέρεται να βρίσκεται και ο Αμερικανός ηθοποιός-σκηνοθέτης Σον Πεν, στέλνοντας από εκεί τα δικά του μηνύματα κατά του Πούτιν.
Ενώ στον αντίποδα, άλλοι αθλητές, όπως για παράδειγμα ο Γεωργιανός Τορνίκε Σενγκέλια, παρουσιάζονται έτοιμοι να σπάσουν τα συμβόλαια που έχουν με ρωσικές ομάδες (ο Σενγκέλια με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας) και να αποχωρήσουν από τη Ρωσία, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για όσα συμβαίνουν αυτήν την στιγμή στην Ουκρανία.
Με ανάρτησή της στα social media η Σέρβα Μαρίνα Αμπράμοβιτς θα έπαιρνε, και εκείνη, θέση στο πλευρό της Ουκρανίας, όπως έχουν κάνει άλλωστε δημοσίως τα τελευταία 24ωρα και δεκάδες άλλοι καλλιτέχνες (Άλεξ Καπράνος κ.ά.).
Αλλά και πίσω στη Ρωσία, πέρα από τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις που έλαβαν χώρα σε δεκάδες πόλεις, πολλοί Ρώσοι καλλιτέχνες (δημοφιλείς στο νεανικό κοινό μουσικοί όπως για παράδειγμα ο Oxxxymiron κ.ά.) επίσης δήλωσαν την αντίθεσή τους στον πόλεμο.
Όλα τα προαναφερθέντα θα μπορούσε, ενδεχομένως, κανείς να τα απαξιώσει ως «παράπλευρες απώλειες» που έχουν μόνο συμβολική αξία και έρχονται με ημερομηνία λήξης.
Συνολικά ωστόσο, όλα αυτά τα «επί μέρους» και τα «συμβολικά» (πολλά από τα οποία επί της ουσίας δεν είναι απλώς και μόνο συμβολικά, καθώς συνοδεύονται παράλληλα από πολύ απτές οικονομικές συνέπειες και ζημίες για όλους τους άμεσα εμπλεκομένους, ενώ παράλληλα βλάπτουν και το προφίλ που επιχειρούσε επί σειρά ετών να χτίσει η Ρωσία στο πλαίσιο της «αθλητικής διπλωματίας» και του σχετικού marketing) διαμορφώνουν ένα κλίμα διεθνούς κατακραυγής και αποκήρυξης-απονομιμοποίησης όχι μόνο της εν εξελίξει ρωσικής στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία αλλά και εκείνων που έλαβαν την απόφαση για την εν εξελίξει εισβολή…