Στη φωτογραφία: το USCG Wragell WPB1332, στον Περσικό Κόλπο, μαζί με αμερικανικά επιθετικά ελικόπτερα Apache. 

Οι σχετικές αναφορές σε πλοία του τύπου Island έκαναν την εμφάνισή τους στις αρχές του χρόνου. Αφορμή οι ανακοινώσεις από τις ΗΠΑ, οι οποίες αναφέρονταν σε παροπλισμό Island από την Ακτοφυλακή των ΗΠΑ, την US Coast Guard (ή USCG σε συντομογραφία). Καθώς κάποια τέτοια όμοια περιπολικά έχουν παραχωρηθεί, με διάφορους τρόπους, δύο στην Κόστα Ρίκα, δύο στη Γεωργία, δύο στο Πακιστάν  και πέντε στην Ουκρανία, συν κάποια που είχαν πουληθεί σε ιδιώτες, άρχισαν και στην πατρίδα μας να τα «καλοκοιτούν». Ας τα δούμε λοιπόν.

Το 1986 άρχισαν να παραδίδονται στην USCG τα περιπολικά τύπου Island. Βασίζονταν σε σχέδια της γνωστής βρετανικής εταιρείας Vosper Thornycroft που είχαν αναπτυχτεί πριν από σχεδόν 20 χρόνια. Συνολικά, ναυπηγήθηκαν 49 τέτοια πλοία. Τα πρώτα 16 (πλευρικοί WPB1301– WPB136) χαρακτηρίστηκαν ως υποκατηγορία Α. Τα επόμενα 21 (WPB1317–WPB1337) ήσαν τα Β, ενώ τα 12 τελευταία (WPB1318–WPB1349) τα είπαν C. Κρίνοντας από την χρήση που είχαν όλα αυτά τα πλοία, μπορούμε άνετα να πούμε ότι πρόκειται για πετυχημένο τύπο περιπολικού. Έστω και αν, αρχικά, παρουσιάστηκαν κάποια προβλήματα τα οποία, βεβαίως, ξεπεράστηκαν. Άλλωστε αν τα όποια προβλήματα ήσαν όντως σοβαρά, αφενός δεν θα ναυπηγούνταν τόσα πολλά και αφετέρου θα είχαν παροπλιστεί πολύ νωρίτερα. Σε όλα δόθηκαν ονόματα νησιών των ΗΠΑ, εξ ου και η ονομασία Island.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; Έχουν χαλύβδινο σκάφος και υπερκατασκευή από αλουμίνιο. Το 2002 έγινε μια απόπειρα μετασκευής τους. Επιλέχτηκαν 8 πλοία στα οποία προστέθηκε στο πρυμνιό τομέα του σκάφος τους, μια κατασκευή μήκους 4 μέτρων. Στις δοκιμές αποδείχτηκε ότι αυτό ήταν λάθος καθώς δημιούργησε πολλά προβλήματα. Έτσι αυτά τα 8 πλοία παροπλίστηκαν το 2006.

Ας δούμε ποια είναι τα στοιχεία των πλοίων τύπου Island.

ΝΑΥΠΗΓΗΣΗ: Bollinger Machine Ship & Shipyard, Lockport, Louisiana, ΗΠΑ.

ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: Μήκος: 34.5 m. Πλάτος: 6.4 m. Βύθισμα: 2.2 m.

ΕΚΤΟΠΙΣΜΑ: 165 τόνοι τα Α, 155 τόνοι τα Β, με πλήρη φόρτο.

ΠΡΟΩΣΗ: 2 diesel Paxman-Valenta 16-CM RP-200M με συνολική ισχύ 5,760 bhp. Έλικες: 2 πεντάφυλλες. Ταχύτητα: 29.5 κόμβοι.

ΟΠΛΙΣΜΟΣ: 1 πυροβόλο Mk 38 των 25mm, 2 πολυβόλα M2HB των .50 in (12.7mm), 2 πολυβόλα M60 των 7.62mm.

RADAK: AN/SPS-64V.

ΦΟΡΤΙΟ: 1 φουσκωτή άκατο (4 m) με πολυεστερική γάστρα (RIB),

ΠΛΗΡΩΜΑ: 18.

Εδώ και κάμποσα χρόνια, το Ναυτικό των ΗΠΑ (US Navy) προκειμένου να ελέγχει τις κινήσεις των πλοίων του Ιρανικού Ναυτικού, αλλά και εμπορικών που είχαν συναλλαγές με την Τεχεράνη, άρχισε να χρησιμοποιεί πλοία της USCG. Αυτό έγινε επειδή το US Navy δεν διαθέτει πλοία με εκτόπισμα κάτω των 2.000 τόνων, ενώ τα πληρώματα των πλοίων της USCG έχουν εμπειρία παρακολούθησης κινήσεων πολεμικών και πραγματοποίησης ελέγχων σε εμπορικά. Ως βάση επιλέχτηκε η Μανάμα, η πρωτεύουσα του Μπαχρέιν, που δεν είναι και κανένα μεγάλο κράτος. Εκεί λοιπόν πήγε, στα τέλη του περασμένου Μαρτίου, μια επιτροπή από αξιωματικούς του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού προκειμένου να επιθεωρήσει 4 πλοία τύπου Island. Αυτό βεβαίως έγινε αφού είχαν υπάρξει επαφές ανάμεσα στο Πολεμικό Ναυτικό και το US Navy και είχε διαπιστωθεί ότι υπάρχει ενδιαφέρον από εμάς και διάθεση παραχώρησης από τους Αμερικανούς.

Οι Έλληνες αξιωματικοί που πήγαν στο Μπαχρέιν επιθεώρησαν τα πλοία: USCG Aquidneck WPB1309, USCG Monomoy WPB1326, USCG Wragell WPB1332 και USCG Adak WPB1333. Σύμφωνα με αυτά που έχουμε πει πιο πάνω, το πρώτο πλοίο -το USCG Aquidneck WPB1309– ανήκει στην υποκατηγορία Α και είχε παροπλιστεί στις 15 Ιουνίου 2021. Τα άλλα τρία –USCG Monomoy WPB1326, USCG Wragell WPB1332 και USCG Adak WPB1333– είναι της υποκατηγορίας Β και παροπλίστηκαν στις 22 Μαρτίου 2022, δηλαδή μόλις πριν λίγες ημέρες. Διαπιστώθηκε ότι τα εν λόγω πλοία –σκάφη και μηχανές– είναι γενικά σε καλή  κατάσταση και ότι όντως μπορούν να ανταποκριθούν με επιτυχία στις αποστολές που σχεδιάζει να τα χρησιμοποιήσει το Πολεμικό Ναυτικό. Ποιες είναι αυτές; Η επιτήρηση θαλάσσιων περιοχών και η παρακολούθηση της ναυτικής κυκλοφορίας στα ανατολικά θαλάσσια σύνορά μας. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι από όλα τα πλοία έχει αφαιρεθεί ο οπλισμός και ο ηλεκτρονικός τους εξοπλισμός (ραντάρ κ.λπ.), για να χρησιμοποιηθεί -προφανώς- σε άλλα πλοία.

Το πρώτο ερώτημα είναι το πότε μπορούν αυτά τα πλοία να έλθουν στην Ελλάδα, να δεξαμενιστούν, να γίνουν οι όποιες εργασίες συντήρησης απαιτηθούν και να εγκατασταθεί οπλισμός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός. Στο μεταξύ, θα έχουν εκπαιδευτεί τα πληρώματα και το προσωπικό του Ναυτικού γενικότερα. Όλα αυτά, συν οι σχετικές γραφειοκρατικές ενέργειες, που υπάρχουν σε όλες τις αντίστοιχες «συναλλαγές» θα απαιτήσουν περί τους 6 μήνες. Και εδώ φτάνουμε στο κρίσιμο σημείο!

Έως τώρα όλες οι επαφές και ενέργειες για τα τέσσερα αυτά πλοία έχουν γίνει από υπηρεσιακούς παράγοντες. Δηλαδή, ανάμεσα στο Πολεμικό Ναυτικό και το US Navy. Προκειμένου όμως να υπάρξει επίσπευση αλλά και βελτίωση των όρων παραχώρησης, απαιτείται πολιτική παρέμβαση. Τι σημαίνει αυτό; Μα το ΥΠΕΘΑ να μιλήσει – και να συμφωνήσει- με το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Εδώ, τώρα,  αρχίζουν τα δύσκολα… Ποιος, από τη δική μας πλευρά, έχει τη διάθεση να κάνει κάτι τέτοιο; Ο ΥΕΘΑ μπορεί να είναι καλός στα «προφορικά», δεν έχει όμως να επιδείξει και πολλές διαπραγματευτικές δραστηριότητες. Ο ΥΦΕΘΑ; Μάλλον είναι απασχολημένος με εθιμοτυπικές εκδηλώσεις. Ο Γεν. Γραμματέας, θέση που εφευρέθηκε τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, είναι άγνωστο με το τι ασχολείται. Όσο για τον διευθυντή του Πολιτικού Γραφείου του ΥΕΘΑ που, φωτογραφικά τουλάχιστον, είναι παρών στις εμφανίσεις του προϊσταμένου του, ακόμα και να ήθελε, σαφέστατα δεν μπορεί, καθώς δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένας μετακλητός υπάλληλος με περιορισμένες –και συγκεκριμένες– αρμοδιότητες. Τελικό συμπέρασμα; κάποιος υψηλόβαθμος πολιτικός παράγοντας πρέπει να έλθει σε επαφή με αντίστοιχους του στις ΗΠΑ και να λύσει το θέμα αμέσως!

Ο λόγος είναι πολύ απλός. Αναφέραμε στην αρχή ότι στην Ουκρανία έχουν παραχωρηθεί πέντε πλοία τύπου Island. Ένα από αυτά, σύμφωνα με μάλλον ασφαλείς πληροφορίες, έχει βυθιστεί από τους Ρώσους. Όταν λοιπόν σταματήσει η ρωσική εισβολή και λήξει ο πόλεμος, είναι κάτι περισσότερο από σίγουρο ότι οι ΗΠΑ θα προσφέρουν σημαντική στρατιωτική βοήθεια στους Ουκρανούς. Δεν αποκλείεται λοιπόν -το αντίθετο είναι λίαν πιθανό- να προσφέρουν και κάποια Island, προκειμένου να αντικαταστήσουν τις απώλειες, αλλά και επειδή η χρήση τους είναι γνωστή στους Ουκρανούς. Σε μια τέτοια περίπτωση εμείς θα μείνουμε με τη …χαρά της προεργασίας.

Αν όμως αυτά τα πλοία αποκτηθούν από το Πολεμικό Ναυτικό, όπως είναι φυσικό, θα αντικαταστήσουν τα παράκτια περιπολικά, πρώην τορπιλακάτους τύπου Tjeld, που όλοι προτιμούν να αποκαλούν «τύπου Nasty», ήτοι με το όνομα του αμερικανικού πρόγονού τους και όχι αυτό που τους είχαν δώσει οι Νορβηγοί κατασκευαστές τους. Με άλλα λόγια, μιλάμε για την Ανδρομέδα Ρ196, τον Πήγασο Ρ199 και τον Τοξότη Ρ228, αλλά και τον Κύκνο Ρ198 που, ύστερα από το ατύχημα που είχε στις 10 Φεβρουαρίου 2021 το βράδι ενώ προσέγγιζε το λιμάνι του Πυθαγόρειου στην Σάμο για να ελλιμενιστεί, παρασύρθηκε λόγω καιρού και προσέκρουσε σε βραχώδη ακτή με αποτέλεσμα να υποστεί ζημιές. Δεν βυθίστηκε, αποκολλήθηκε και μεταφέρθηκε στην Υπηρεσία Ναυτικών Τεχνικών Εγκαταστάσεων Λέρου (ΥΝΤΕΛ). Επειδή όμως κρίθηκε ασύμφορη η επισκευή του, χαρακτηρίστηκε ως «Τεκμαρτή Ολική Απώλεια» ή CTL (Constructive Total Loss), όπως συνηθίζουν να αναφέρουν οι τεχνικοί.

Θα πει τώρα κάποιος «μα θα κάνουμε αγώνα για να πάρουμε πλοία 36 και 33 χρόνων;». Η απάντηση είναι ναι! Γιατί αφενός αυτά που θα παροπλίσουμε είναι ξύλινα –μην το ξεχνάμε αυτό– 56 και 55 χρονών και αφετέρου δεν έχουμε ναυπηγεία και χρήματα να ναυπηγήσουμε νέα πλοία. Να μην ξεχνάμε, επίσης ,ότι έχουμε και κάποια άλλα πλοία που εκτελούν ανάλογα καθήκοντα με τις Tjeld που έχουν τα «χρονάκια» τους και πρέπει να αντικατασταθούν το ταχύτερο δυνατόν. Ο λόγος για τα παράκτια περιπολικά Αντωνίου Ρ286 και Στάμου Ρ287 που ξεκίνησαν την ζωή τους το 1975 και είναι –και αυτά– ξύλινα. Επίσης, να μην ξεχνάμε ότι και οι κανονιοφόροι Ορμή Ρ230 και Τόλμη Ρ229, που εκτελούν αντίστοιχα καθήκοντα, είναι του 1969, ήτοι 53 ετών.

Να κάνουμε τώρα την παραδοχή ότι όλα θα εξελιχθούν ομαλά και παίρνουμε τα τύπου Island, τι ονόματα θα τους δώσουμε; Σύμφωνα με τη σχετική Πάγια Διαταγή του ΓΕΝ, θα πρέπει να είναι ονόματα «Υπαξιωματικών και Ναυτών του ΠΝ ηρωικώς πεσόντων». Όπως φέρουν ο Αντωνίου Ρ286 και Στάμου Ρ287. Αυτό όμως είναι λάθος! Όχι ότι δεν πρέπει να τιμάμε αυτήν την –ας την πούμε – κατηγορία νεκρών. Κάθε άλλο! Απλώς πρέπει να αντιληφθούμε και στην Ελλάδα, ότι οι νεκροί δεν έχουν βαθμούς και δεν μπορούν να υπάρχουν διακρίσεις. Ή κάποιος έδρασε ηρωικά, οπότε αξίζει να τον θυμόμαστε, άσχετα τι βαθμό έφερε. Ας δούμε π.χ. τι γίνεται στο US Navy. όπου σε αντιτορπιλικά τύπου Arleigh Burke δίνονται ονόματα ναυάρχων, πολιτικών. αλλά και ναυτών, χωρίς διάκριση.

Τι ονόματα μπορούν να δοθούν στα υποψήφια αυτά πλοία; Μια ρηξικέλευθη πρόταση είναι τα: Αετός, Ιέραξ, Λέων και Πάνθηρ. Πολλοί θα διαφωνήσουν, καθώς αυτά είναι ονόματα που έφεραν αντιτορπιλικά. Απολύτως σωστό! Όμως ας αναλογιστούμε λίγο ότι τα πλοία αυτά εννοούμε τα τύπου Canon (ή «Θηρία» όπως συνήθως τα αποκαλούσαν), για πολλά χρόνια ήσαν σε αποστολές «Ξιφίας» δηλαδή εκτελούσαν τις ίδιες αποστολές με τις σημερινές των παράκτιων περιπολικών και σαφώς έχουν «συνδεθεί» με τη φύλαξη των ανατολικών θαλασσίων συνόρων μας. Υπάρχει καλύτερη ένδειξη εκτίμησης από την ιστορική συνέχιση μιας παράδοσης;

Να κλείσουμε με μια ευχή: Να καταφέρουμε να πάρουμε το ταχύτερο δυνατόν τα 4 περιπολικά τύπου Island και, αν επιμείνουμε , τα άλλα δύο του τύπου (USCG Baranof WPB13189 και USCG Maui WPB1304) που βρίσκονται στο Μπαχρέιν. Τα έχουμε όλα ανάγκη!