Ο Taurus εκτοξεύεται από αεροσκάφη που, προς το παρόν, δεν διαθέτει η Ουκρανία, όπως είναι το -εικονιζόμενο- Eurofighter, το F-16, το Gripen και το παλαιότερο Tornado.

Ήταν στις αρχές του περασμένου μήνα, έπειτα από το θάνατο του αντιπολιτευόμενου Αλεξέι Ναβάλνι και πριν από τις ρωσικές προεδρικές εκλογές, όταν η Μαργαρίτα Σιμονιάν, διευθύντρια του ρωσικού κρατικού ειδησεογραφικού πρακτορείου RT, έδωσε στη δημοσιότητα μια 38λεπτη υποκλαπείσα συνομιλία υψηλόβαθμων Γερμανών στρατιωτικών. Η αποκάλυψη έγινε -προφανώς όχι τυχαία- την 1η Μαρτίου, ημέρα της κηδείας του Ναβάλνι στη Μόσχα.

Στο ηχητικό ντοκουμέντο (η αυθεντικότητα του οποίου δεν έχει αμφισβητηθεί από το Βερολίνο), τέσσερις υψηλά ιστάμενοι αξιωματικοί των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων, μεταξύ αυτών και ο αντιπτέραρχος Ίνγκο Γκέρχαρτζ, αρχηγός της γερμανικής Πολεμικής Αεροπορίας, παρουσιάζονται να συζητούν το σενάριο της αποστολής πυραύλων Taurus στην Ουκρανία. Θα μπορούσαν, άραγε, πρακτικά να σταλούν τέτοιου τύπου πύραυλοι από το Βερολίνο στο ουκρανικό μέτωπο; Και αν κάτι τέτοιο είναι όντως πρακτικά, αλλά και πολιτικά εφικτό, θα ήταν άραγε απαραίτητο να μεταβούν Γερμανοί στρατιώτες στο ουκρανικό έδαφος για τον χειρισμό τους ή μήπως θα ήταν προτιμότερο να εκπαιδευθούν Ουκρανοί χειριστές στη Γερμανία; Και αν όντως σταλούν τέτοιοι πύραυλοι στην Ουκρανία, ποιους ρωσικούς στόχους θα μπορούσαν να πλήξουν; Μήπως, μεταξύ άλλων, και τη γέφυρα του Κερτς ή γέφυρα της Κριμαίας, που συνδέει τη χερσόνησο του Κερτς με τη χερσόνησο του Ταμάν και την ηπειρωτική Ρωσία; Αυτά ήταν κάποια από τα θέματα τα οποία παρουσιάζονται να συζητούν οι Γερμανοί στρατιωτικοί στο πλαίσιο τηλεδιάσκεψης (μέσω WebEx), η οποία φέρεται να έλαβε χώρα στις 19 Φεβρουαρίου, πριν από μια συνάντηση που εκείνοι επρόκειτο να έχουν με τον προϊστάμενό τους υπουργό Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους.

Η απερισκεψία των αξιωματικών και τα πλεονεκτήματα των Taurus

Καταρχάς, ένα θέμα που ανακύπτει -και είναι σοβαρό- έχει να κάνει με την ίδια την ασφάλεια των τηλεπικοινωνιών σε μια περίοδο διεθνοπολιτικών εντάσεων, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και οι ανταγωνιστικές τάσεις οξύνονται διεθνώς. Πώς είναι δυνατόν κορυφαίοι Γερμανοί στρατιωτικοί, ο ένας μάλιστα εξ αυτών από τη Σιγκαπούρη όπου βρισκόταν την ώρα της τηλεδιάσκεψης, να συζητούν τέτοιου τύπου θέματα μέσω μιας απλής σύνδεσης τύπου WebEx; Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, δεν μπορούν και δεν θα έπρεπε. Η επίμαχη συνομιλία υπεκλάπη -ενδεχομένως εύκολα- από τη ρωσική πλευρά και τελικώς δόθηκε στη δημοσιότητα τη στιγμή που επέλεξε η Μόσχα -μετά από τον θάνατο Ναβάλνι και πριν από τις ρωσικές προεδρικές εκλογές- εκθέτοντας το Βερολίνο.

Από εκεί και πέρα, ωστόσο, τα βλέμματα στρέφονται στο ίδιο το θέμα της υποκλαπείσας συζήτησης που ήταν, εν προκειμένω, οι πύραυλοι Taurus τους οποίους το Κίεβο ζητά ήδη από τον Μάιο του 2023. Τι ακριβώς είναι και γιατί είναι «περιζήτητοι» αυτοί οι πύραυλοι; Θα μπορούσαν να σταλούν στην Ουκρανία και, αν όντως δοθούν στους Ουκρανούς, να αλλάξουν τον ρου του πολέμου;

Οι Taurus (Target Adaptive Unitary and Dispenser Robotic Ubiquity System) είναι γερμανο-σουηδικής κατασκευής πύραυλοι κρουζ, αέρος-εδάφους. Ο γερμανικός βραχίονας της ευρωπαϊκής MBDA -η MBDA Deutschland και η βαυαρική TDW ως θυγατρική της- συνεργάζονται με τη σουηδική Saab για την κατασκευή τους. Εάν συγκριθούν με τους βρετανικούς Storm Shadow και τους γαλλικούς SCALP που ανήκουν στην ίδια κατηγορία, οι Taurus έχουν πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια. Μπορούν να πλήξουν στόχους σε απόσταση 500 χιλιομέτρων, πέρα δηλαδή από τα περίπου 250 χιλιόμετρα της εμβέλειας των Storm Shadow και των SCALP.

Ο -ως τώρα εξαιρετικά δημοφιλής- αντιπτέραρχος Ίνγκο Γκέρχαρτζ, αρχηγός της γερμανικής Πολεμικής Αεροπορίας, επικρίνεται για την απερισκεψία να συζητά ευαίσθητα θέματα μέσω μιας απλής σύνδεσης τύπου WebEx.

Οι Taurus έχουν κατασκευαστεί, για να πλήττουν καλά οχυρωμένους -ακόμη και υπόγειους- στόχους μεγάλης στρατηγικής αξίας στο έδαφος: εχθρικά διοικητήρια, γέφυρες, καλά προστατευμένες εγκαταστάσεις κ.ά. Έχουν χαρακτηριστικά τύπου στελθ, που τους καθιστούν δύσκολα εντοπίσημους, και μπορούν να πετούν πολύ χαμηλά, σε απόσταση μόλις λίγων δεκάδων μέτρων από το έδαφος, διαπερνώντας έτσι τις εχθρικές αεράμυνες. Είναι εξοπλισμένοι με τεχνολογίες που τους επιτρέπουν να φτάνουν στον πυρήνα του εχθρικού στόχου και να εκρήγνυνται εκεί, αφού έχουν προηγουμένως διαπεράσει εξωτερικά τείχη, οχυρώσεις και λοιπά εμπόδια.

Οι Ουκρανοί, όπως προαναφέρθηκε, έχουν ζητήσει να τους δοθούν τέτοιου τύπου πύραυλοι ήδη από πέρυσι. Με αυτούς, θα μπορούσαν όντως να χτυπήσουν βαθύτερα πίσω από τις ρωσικές γραμμές: στα κατεχόμενα εδάφη της ανατολικής Ουκρανίας, στη γέφυρα του Κερτς και στη Μαύρη Θάλασσα αλλά και εντός της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Ειρήσθω εν παρόδω, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Κίεβο πραγματοποιεί ήδη, με μεγαλύτερη συχνότητα το τελευταίο διάστημα, τέτοιου τύπου επιθέσεις εντός της Ρωσίας, πλήττοντας με drones σειρά ρωσικών διυλιστηρίων.

Η υποκλαπείσα -από τους Ρώσους- συνομιλία των αξιωματικών πραγματοποιήθηκε, συμπτωματικά ή μη, πριν από σύσκεψη με τον υπουργό Άμυνας Μπ. Πιστόριους που είναι γνωστός στη Γερμανία για την επιμελή ενασχόληση με τα καθήκοντά του και την ανερχόμενη δημοφιλία του.

Το Βερολίνο απορρίπτει, ωστόσο, επισήμως κάθε ενδεχόμενο αποστολής πυραύλων Taurus στην Ουκρανία, προς το παρόν τουλάχιστον. Στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει αυτή τη στάση άρνησης, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, τα ποσοστά της δημοτικότητας του οποίου έχουν καταρρεύσει, επικαλέστηκε πρόσφατα μια σειρά από λόγους. Είπε, συγκεκριμένα, ότι οι Taurus θα έπρεπε, για να έχουν λειτουργική αξία, να συνοδεύονται και από γερμανικό προσωπικό υποστήριξης στο ουκρανικό έδαφος. Κάτι όμως που δεν είναι αποδεκτό καθώς το Βερολίνο δεν προτίθεται να στείλει στρατιώτες στην Ουκρανία, ενώ υπάρχει και ο κίνδυνος η Γερμανία να συρθεί βαθύτερα μέσα στον πόλεμο της Ουκρανίας, ρισκάροντας ακόμη και μια άμεση αντιπαράθεση με τη Ρωσία εάν οι δυνάμεις του Κιέβου αποφασίσουν με αυτούς τους πυραύλους να πλήξουν στόχους εντός της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Θα πρέπει να σημειωθεί, βέβαια, ότι η Γερμανία ξεχωρίζει ήδη ως η χώρα που έχει δώσει τη μεγαλύτερη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία μετά τις ΗΠΑ, όπερ σημαίνει ότι εκείνη έχει ήδη εμπλακεί περισσότερο από άλλους στον εν εξελίξει πόλεμο. Οι επικριτές του Σολτς υποστηρίζουν ότι εκείνος έχει την τάση, «παραδοσιακά», να κωλυσιεργεί, όπως είχε άλλωστε κάνει και σε άλλες περιπτώσεις στο πρόσφατο παρελθόν. Επί παραδείγματι, με τις αποστολές των αρμάτων μάχης Leopard και των τεθωρακισμένων οχημάτων Marder στην Ουκρανία. Επικριτές του Σολτς υποστηρίζουν, επίσης, ότι θα ήθελε ίσως να παρουσιάσει επί του παρόντος, πριν από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, ένα διαφορετικού τύπου προφίλ «ειρηνιστή-καγκελάριου» («Friedenskanzler») εντός της Γερμανίας, λαμβάνοντας υπόψη και τα ποσοστά της αποδοκιμασίας προς το πρόσωπό του που έχουν είχαν ξεπεράσει το 70% στις αρχές Μαρτίου σύμφωνα με τους Τάιμς της Νέας Υόρκης.

Οι Taurus έχουν πολύ μεγάλη εμβέλεια και μπορούν να πλήξουν στόχους σε απόσταση ως και 500 χιλιομέτρων.

Πρακτικά κωλύματα

Όμως, οι πύραυλοι Taurus συνοδεύονται και από μια σειρά από πρακτικά ζητήματα, καθώς οι γραμμές της παραγωγής τους έχουν σταματήσει επί της ουσίας να λειτουργούν ήδη από το 2019. Η τελευταία φορά που λειτούργησαν ήταν για να εξυπηρετήσουν μια παραγγελία για την προμήθεια πυραύλων που είχε γίνει από τη Νότια Κορέα, ενώ τα εργοστάσια στο Σρόμπενχαουζεν της Βαυαρίας τα τελευταία χρόνια ασχολούνται κυρίως με εργασίες συντήρησης.

Επί του παρόντος, τρεις χώρες διαθέτουν αποθέματα πυραύλων Taurus: η ίδια η Γερμανία, η Ισπανία και η Νότια Κορέα. Οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις, ειδικότερα, φέρεται να διαθέτουν περίπου 600 Taurus από τους οποίους πάντως άμεσα αξιοποιήσιμοι είναι περίπου 150 με 300. Σημειωτέον ότι μιλάμε για ένα όπλο το οποίο δεν έχει, μέχρι στιγμής, δοκιμαστεί σε συνθήκες πραγματικού πολέμου. Θα πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι μιλάμε για ένα σύστημα το οποίο εκτοξεύεται από αεροσκάφη που, προς το παρόν, δεν διαθέτει η Ουκρανία, όπως είναι για παράδειγμα τα F-16, τα Gripen, τα Eurofighter Typhoon και τα παλαιότερα Panavia Tornado. Με άλλα λόγια, ακόμη και αν οι Γερμανοί ήταν «έτοιμοι» να στείλουν Taurus στην Ουκρανία, θα έπρεπε να περιμένουν είτε την παράδοση των πρώτων F-16 που αναμένονται μέσα στο 2024 είτε άλλες τροποποιήσεις στα μαχητικά αεροσκάφη που ήδη διαθέτουν οι Ουκρανοί, όπως έγινε για παράδειγμα με τα ουκρανικά Su-24 που μπορούν πλέον να εκτοξεύουν βρετανικούς Storm Shadow και γαλλικούς SCALP. Όσο για το κόστος του κάθε πυραύλου Taurus χωριστά, δεν είναι αμελητέο καθώς υπολογίζεται σε 1 εκατ. με 1,5 εκατ. ευρώ.

Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς (δεξιά) έχει υποστηρίξει πως, για να έχουν λειτουργική αξία οι Taurus, πρέπει να συνοδεύονται και από γερμανικό προσωπικό υποστήριξης στο ουκρανικό έδαφος. Κάτι όμως που δεν είναι αποδεκτό καθώς το Βερολίνο δεν προτίθεται να στείλει στρατιώτες στην Ουκρανία, ενώ υπάρχει και ο κίνδυνος η Γερμανία να συρθεί βαθύτερα μέσα στον πόλεμο. Στη φωτογραφία, από τη συνάντηση των ηγετών του Τριγώνου της Βαϊμάρης στο Βερολίνο στις 15 Μαρτίου, εικονίζονται ακόμα ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντ. Τουσκ (αριστερά) και ο Γάλλος πρόεδρος Εμ. Μακρόν (κέντρο).

Η όλη συζήτηση γύρω από τους Taurus και το ενδεχόμενο αποστολής τους στο Κίεβο, αποτελεί επί της ουσίας απλώς ένα μέρος του ευρύτερης διαπραγμάτευσης αναφορικά με το μέλλον της δυτικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία.  «Η πιο επείγουσα προτεραιότητα είναι ο ανεφοδιασμός του Κιέβου με βλήματα πυροβολικού, πυραύλους αεράμυνας και ρουκέτες βαθιάς κρούσης», έχουν εκτιμήσει ο πρώην μόνιμος αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, Ίβο Ντάαλντερ, και η πρώην βοηθός υπουργός Εξωτερικών Κάρεν Ντόνφριντ, υπογραμμίζοντας μάλιστα, ως προειδοποίηση, ότι, χωρίς νέα στρατιωτική βοήθεια από τη Δύση, οι ουκρανικές χερσαίες δυνάμεις μπορεί να μην καταφέρουν να κρατήσουν τις γραμμές της άμυνας απέναντι στη Ρωσία.

O πρώην μόνιμος αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, Ίβο Ντάαλντερ, και η πρώην βοηθός υπουργός Εξωτερικών, Κάρεν Ντόνφριντ, έχουν την ταυτόσημη εκτίμηση πως η πιο επείγουσα προτεραιότητα είναι ο ανεφοδιασμός του Κιέβου με βλήματα πυροβολικού, πυραύλους αεράμυνας και ρουκέτες βαθιάς κρούσης.