Με γνώμονα και υπόθεση εργασίας τους πολέμους στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, η ηγεσία των Στρατού Ξηράς των ΗΠΑ (US Army) ανέπτυξε ένα πρόγραμμα για το μετασχηματισμό του Αμερικανικού Στρατού και τη δημιουργία μιας «Δύναμης του Μέλλοντος». Στο κείμενο που ακολουθεί παρουσιάζονται τα σημαντικότερα σημεία του συγκεκριμένου προγράμματος.

Το πρόγραμμα 

Σύμφωνα με το πρόγραμμα, ο Αμερικανικός Στρατός θα πρέπει:

  • (α) να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται άμεσα σε κάθε πρόκληση (responsive) με μεγάλο βαθμό εναλλαξιμότητας (rotation based),
  • (β) να αναπτύσσεται (deployable) και να αναδιπλώνεται (repositioned) με μεγάλη ευκολία και με ταχύτητα,
  • (γ) να έχει σπονδυλωτή δομή για την καλύτερη δυνατή προσαρμογή στις εκάστοτε επιχειρησιακές ανάγκες (modular),
  • (δ) να ενσωματώνει υψηλό βαθμό διασύνδεσης οπλικών και ηλεκτρονικών συστημάτων (networked) και
  • (ε) να διαθέτει μονάδες με 100% επάνδρωση.

Οι μόνοι συνδετικοί κρίκοι μεταξύ της σημερινής και της μελλοντικής δομής του Αμερικανικού Στρατού θα είναι οι Ειδικές Δυνάμεις (Special Operation Forces = SOF) και το ελαφρύ πεζικό. Από εκεί και πέρα, όλες οι μηχανοκίνητες δυνάμεις θα αντικατασταθούν από (με σειρά ιεραρχίας): τις μονάδες Future Combat Systems (FCS), τις Ταξιαρχίες Stryker (ήδη σε υπηρεσία) και συμβατικές, αλλά εκσυγχρονισμένες μηχανοκίνητες δυνάμεις.

Παράλληλα με το μετασχηματισμό, επιδιώκεται και η μεγαλύτερη δυνατή τυποποίηση των μέσων και των τακτικών δογμάτων μεταξύ του Στρατού Ξηράς και των Πεζοναυτών (US Marine Corps). Μάλιστα, οι Πεζοναύτες, ήδη από το 2001 (πριν από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου), εφαρμόζουν το πρόγραμμα Strategy 21, ένα σχέδιο σχετικά με την αναπροσαρμογή του δόγματος, των επιχειρησιακών δυνατοτήτων και των τακτικών μάχης. Σύμφωνα με τη Strategy 21, οι Αμερικανοί πεζοναύτες θα πρέπει να είναι σε ετοιμότητα για δράση ανά πάσα στιγμή, σε οποιοδήποτε μήκος και πλάτος του κόσμου, σε οποιοδήποτε περιβάλλον και υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. Η δομή του Σώματος αλλάζει ριζικά και με την ολοκλήρωση του προγράμματος Strategy 21 θα αποτελείται από: (α) Δυνάμεις Εκστρατείας (Marine Expedition Force) για εμπλοκή σε περιβάλλον θεάτρου περιοχής, (β) Ταξιαρχίες Εκστρατείας (Marine Expedition Brigade) για εμπλοκή σε κρίσης μέσου μεγέθους και διεξαγωγή ανθρωπιστικών αποστολών, (γ) Μονάδες Εκστρατείας (Marine Expedition Unit) ως δύναμη ταχείας επέμβασης και (δ) Ειδικές δυνάμεις (Marine Special Forces) για αποστολές στρατηγικής σημασίας.

Επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ

Συγκριτικά με τις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν,  οι αντίστοιχες στο Ιράκ παρουσίασαν αρκετές διαφορές:

  • Οι επιχειρήσεις υπήρξαν ταυτόχρονες σε αέρα και ξηρά και με μεγάλο βαθμό διασποράς (δηλαδή πολλά μικρά ή μεγάλα μέτωπα). Μία εβδομάδα μετά την έναρξη των χερσαίων επιχειρήσεων οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν προελάσει στο Ιράκ σε βάθος 250 χλμ. παρακάμπτοντας τις μεγάλες πόλεις του Νότου.
  • Ο συντονισμός των επιχειρήσεων βασίστηκε στην αναγνώριση του εδάφους και στα ολοκληρωμένα ψηφιακά συστήματα συλλογής πληροφοριών και διαχείρισης πεδίου μάχης.
  • Η φθορά του εχθρού ολοκληρώθηκε μέσω της τακτικής του ελιγμού και των συνδυασμένων πυρών.
  • Οι διαδικασίες της διοικητικής υποστήριξης και της διοικητικής μέριμνας απλοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό.

Με βάση τα παραπάνω συμπεράσματα, η βασική επιλογή της ηγεσίας των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων είναι οι επιχειρήσεις να έχουν τον χαρακτήρα του ταυτόχρονου (δηλαδή οι ναυτικές, οι αεροπορικές και οι χερσαίες δυνάμεις να δρουν ταυτόχρονα με μεγάλο βαθμό διασποράς, δηλαδή σε πολλά μικρά ή μεγάλα μέτωπα) και να μην είναι συνεχείς (δηλαδή η στρατιωτική ισχύς θα χρησιμοποιείται μαζικά και όχι σε διαδοχικά κύματα).

Οι επιχειρήσεις θα λαμβάνουν χώρα αμέσως μόλις φτάνουν οι αμερικανικές δυνάμεις στο πεδίο ενδιαφέροντος και δεν θα περιμένουν την ανάπτυξη υποδομής υποστήριξης. Επίσης, η εμπλοκή στη μάχη θα πραγματοποιείται από πολλαπλές εισόδους. Με αυτό τον τρόπο, θα εκμηδενίζεται ο χρόνος που μεσολαβεί από την λήψη της απόφασης για επέμβαση και την πραγματοποίηση της επέμβασης από μήνες σε ημέρες, ακόμα και ώρες. Έτσι θα δίνεται ο ελάχιστος δυνατός χρόνος στον αντίπαλο να προετοιμαστεί κατάλληλα.

Ο συγχρονισμός των επιχειρήσεων θα επιτυγχάνεται με τη διασύνδεση όλων των εμπλεκόμενων δυνάμεων μέσω ενός συστήματος αυξημένης επιχειρησιακής ετοιμότητας, το οποίο θα υποστηρίζεται από ολοκληρωμένο σύστημα διοίκησης, ελέγχου, πληροφοριών και επικοινωνιών.

Η φθορά του εχθρού θα επιτυγχάνεται με αεροπορικούς βομβαρδισμούς χειρουργικής ακρίβειας σε όλα τα νευραλγικά κέντρα στρατιωτικής ισχύος του (λιμένες, στρατόπεδα, αεροδρόμια, κέντρα διοίκησης, αποθήκες υλικού πολέμου, κ.λπ.). Τέλος, σημαντικό ρόλο θα έχουν οι διαδικασίες λογιστικής υποστήριξης, οι οποίες θα περιοριστούν στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο καθώς και η χρήση συνδυασμένων και ειδικών επιχειρήσεων.

Οι παραπάνω προθέσεις και επιλογές είναι ιδιαίτερα φιλόδοξες, καθώς προσπαθούν να συνδυάσουν και να ολοκληρώσουν το σύνολο των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων (στρατός, ναυτικό, αεροπορία και πεζοναύτες) σε μια ενιαία επιχειρησιακή δομή με στόχο την ριζική αναβάθμιση της μαχητικής ισχύος και της αποτελεσματικότητας. Οι δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει η αμερικανική ηγεσία είναι πολλαπλές:

  • Υπάρχει επιχειρησιακό έλλειμμα στον τομέα του συγχρονισμού και της ολοκλήρωσης στρατηγικών κατευθύνσεων αφού κάθε κλάδος των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων επιμένει σε εκτεταμένη αυτονομία τόσο σε επιχειρησιακό όσο και σε επίπεδο επιλογής οπλικών συστημάτων.
  • Υπάρχει χάσμα μεταξύ των διαδικασιών διοίκησης και αυτών του ελέγχου των επιχειρήσεων.
  • Ο αμυντικός προϋπολογισμός και οι δαπάνες για νέα συστήματα δεν αυξάνεται ανάλογα με το κόστος ανάπτυξης νέων τεχνολογιών, απαραίτητων σε κάθε πρόγραμμα μετασχηματισμού.
  • Δεν έχει εμπεδωθεί η διακλαδικότητα στον τομέα της εκπαίδευσης, αλλά και των επιχειρήσεων.
  • Δεν υπάρχει διαθέσιμο ένα σύστημα για την ολοκλήρωση όλων των άλλων συστημάτων (system of systems integration).
  • Δεν έχει επιτευχθεί ο απαιτούμενος βαθμός ομοιοτυπίας των συστημάτων.
  • Το επιχειρησιακό περιβάλλον αλλάζει σε σύντομο χρονικό διάστημα και ενίοτε βίαια. Για παράδειγμα, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 άλλαξε το επιχειρησιακό περιβάλλον ταχύτατα, ενώ οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 το άλλαξαν σε 24 ώρες.

Τα παραπάνω προβλήματα και περιορισμοί είναι, από τη φύση τους, δομικοί και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Απαιτείται χρόνος, νέες τεχνολογίες, νέα επιχειρησιακή φιλοσοφία και, φυσικά, κονδύλια. Συγκεκριμένα θα πρέπει (α) να ενοποιηθούν η εκπαίδευση, το επιχειρησιακό δόγμα, οι εξοπλιστικές απαιτήσεις και οι διοικητικές δομές, (β) να διασυνδεθούν οι διαδικασίες ανάπτυξης των νέων οπλικών συστημάτων και να ενοποιηθούν όπου αυτό είναι εφικτό, (γ) να ολοκληρωθεί και να ενοποιηθεί το δίκτυο υποστήριξης και (δ) να συνδεθούν κατά τρόπο άμεσο οι διαδικασίες εκπαίδευσης με τις διαδικασίες ανάπτυξης των τακτικών μάχης.

TΟ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΘΡΟ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ «Α&Δ» ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ.