Ήταν 17 Νοεμβρίου του 2021, πριν από οχτώ μήνες, όταν οι κ.κ. Ερντογάν και Μπαχτσελί φωτογραφήθηκαν κρατώντας έναν – μπαχτσελικής εμπνεύσεως, προς ανατολάς προσανατολισμένο – «χάρτη του τουρκικού κόσμου» («Türk Dünyası Haritası»). 

Σε εκείνον τον χάρτη, για τον οποίο είχαμε γράψει στο Α&Δ, ο καλούμενος «τουρκικός κόσμος» απλωνόταν πάνω από μια αχανή έκταση της Ευρασίας, σκεπάζοντας το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, την Κιργιζία, το Ουζμπεκιστάν, το Τουρκμενιστάν, την Κριμαία, μέρη του σημερινού Ιράν και του Αφγανιστάν, ένα μέρος της βόρειας Ελλάδας, ορισμένα σημεία των Βαλκανίων και της Ουγγαρίας αλλά και την κινεζική επαρχία Σιντζιάνγκ όπου διαβιούν οι Ουιγούροι…

Τότε, η περίοδος ακόμη δεν ήταν προεκλογική πίσω στην Τουρκία, όπως είναι πλέον. Με άλλα λόγια, εκείνος ο χάρτης δεν είχε παρουσιαστεί ως προεκλογικό τρικ αλλά ως κάτι ευρύτερο, βαθύτερο, στρατηγικά μακροπρόθεσμο… 

Οχτώ μήνες μετά, ο 74χρονος Ντεβλέτ Μπαχτσελί (που τυγχάνει «κανονικότατος» εκλογικός-κυβερνητικός εταίρος του Ερντογάν από το 2018 και έπειτα, παρά τα όσα διαφορετικά ανέφερε ο ακροδεξιός Τούρκος βουλευτής Σεμίχ Γιαλτσίν σε πρόσφατο tweet), «ξαναχτυπά», αυτήν τη φορά με ένα νέο χάρτη που κοιτά όμως όχι προς την ανατολή αλλά προς τη δύση.  

Ο πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP), Ντ. Μπαχτσελί, επισκέφθηκε τα γραφεία των Γκρίζων Λύκων το περασμένο Σάββατο. Εκεί, τον υποδέχτηκε ο επικεφαλής της ακροδεξιάς οργάνωσης, Αχμέτ Γιγίτ Γιλντιρίμ, που του παρουσίασε μάλιστα ως «δώρο», ενώπιον του φωτογραφικού φακού, έναν νέο νέο χάρτη με το όνομα «DENİZLERDEKİ MİSAKIMİLLÎMİZ» («ο εθνικός όρκος μας στις θάλασσες»), με τον όρο «εθνικός όρκος» να αναφέρεται προφανώς στον «εθνικό όρκο / Misak-ı Millî» του 1920, αν και αυτός ο νέος χάρτης της 9ης Ιουλίου επεκτείνει ακόμη περισσότερο εκείνα τα «ιστορικά σύνορα» των τουρκικών εδαφικών διεκδικήσεων. 

Ο νέος χάρτης 

Κάνοντας άλματα μπροστά από τη θεωρία των καλούμενων γκρίζων ζωνών, ο εν λόγω χάρτης σπεύδει να παρουσιάσει όλα τα μεγάλα ελληνικά νησιά (ανάμεσα σε αυτά, τη Σαμοθράκη, τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, τη Ρόδο αλλά και την Κρήτη) ως τουρκικά.

Η πρόκληση είναι πια τόσο «χονδροειδής», τόσο «χοντροκομμένη» που καταντά γραφική, αν και αξίζει να σημειωθεί πως ειδικά ο Μπαχτσελί έχει κατ’ επανάληψη (τον περασμένο Ιούνιο, τον περασμένο Μάιο…) αμφισβητήσει για παράδειγμα την ελληνικότητα των Δωδεκανήσων. 

Ο χάρτης της 9ης Ιουλίου, αυτός που παρουσίασαν οι Αχμέτ Γιγίτ Γιλντιρίμ και Ντεβλέτ Μπαχτσελί το περασμένο Σάββατο με φόντο τα πορτρέτα των Αλπαρσλάν Τουρκές και Μουσταφά Κεμάλ, φαντάζει «εξωπραγματικά» προκλητικός. Μήπως, όμως, ο πραγματικός στόχος είναι άλλος; Μήπως ο πραγματικός στόχος δεν είναι η τουρκική κυριαρχία αλλά η τουρκική επικυριαρχία επί ελληνικών εδαφών και περιοχών δικαιοδοσίας; 

Εάν ακολουθήσει άλλωστε κανείς τα δυτικά όρια του εν λόγω χάρτη, θα δει πως εκείνα είναι κοντά στα όρια των περιοχών δικαιοδοσίας έρευνας και διάσωσης (SAR) που διεκδικεί η Τουρκία στο Αιγαίο…  

Όσα θεωρούσαμε ακραία… 

Ο νέος χάρτης του Μπαχτσελί μπορεί να φαντάζει (και να είναι) ακραίος, πλην όμως δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. 

Αξίζει να σημειωθεί, άλλωστε, ότι και πολλά άλλα τα οποία ίσως να θεωρούσαμε προ ετών «ακραία» (οι υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα νησιά, η διασύνδεση της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών με την αμφισβήτησης της κυριαρχίας τους κ.ά.) αποτελούν πλέον μια… νέα πραγματικότητα. 

Εάν συνδυαστεί, λοιπόν, με όλα τα υπόλοιπα που προωθούνται κατά τρόπο εκβιαστικό από την τουρκική πλευρά τα τελευταία χρόνια (την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου, το τουρκολιβυκό μνημόνιο επί των θαλασσίων οριοθετήσεων, το «όραμα» της Γαλάζιας Πατρίδας/Mavi Vatan, την επέκταση των τουρκικών περιοχών έρευνας και διάσωσης, τη θεωρία των γκρίζων ζωνών, την κατοχύρωση του όρου «Turkaegean», και το τουρκικό «casus belli»), τότε ο ομολογουμένως ακραίος χάρτης του Μπαχτσελί αποκτά αυτομάτως άλλο νόημα. Γίνεται πολιορκητικός κριός και διαπραγματευτικό χαρτί έμμεσης προώθησης άλλων «ηπιότερων» τουρκικών διεκδικήσεων, σε μια «λογική» τύπου «διεκδικώ την κυριαρχία για να εξασφαλίσω την επικυριαρχία»… 

Όσο για την τουρκική ακροδεξιά, εκείνη «έχει ήδη κερδίσει» εντός των τουρκικών συνόρων ορίζοντας την ατζέντα, όπως σημειώνει εύστοχα (αν και με αφορμή ένα άλλο θέμα: το προσφυγικό/μεταναστευτικό) η Ιντίλ Καρσίτ σε πρόσφατο άρθρο της για το περιοδικό Foreign Policy.