Διαφιλονικούμενα σύνορα και πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις, ανταλλαγές πυρών και αλληλοκατηγορίες, φράχτες, αυτονομιστές τρομοκράτες, έποικοι και πυρηνικά… Όχι, δεν βρισκόμαστε στο μέτωπο της Ουκρανίας ή της Γάζας, αλλά στη νότια Ασία.

Στα σύνορα Πακιστάν-Ιράν σημειώθηκαν πολύνεκρες αναζωπυρώσεις το τελευταίο διάστημα, όπως άλλωστε και στα (διαχρονικώς εύφλεκτα) σύνορα Πακιστάν-Αφγανιστάν. Ανατολικότερα, η Ινδία και το Μπουτάν «συγκρούονται» με την Κίνα λόγω συνοριακών διαφορών, ενώ στη Μιανμάρ μαίνεται ένας εμφύλιος πόλεμος οι απολήξεις του οποίου «αγγίζουν» τις γειτονικές χώρες προκαλώντας «αναφλέξεις» στο Μπανγκλαντές και ανησυχία στην Ινδία.

Προκειμένου να ενισχύσει τις ινδικές άμυνες, το Νέο Δελχί προτίθεται, όπως διαμηνύει, να υψώσει νέους φράκτες στα σύνορα με τη Μιανμάρ. Αλλά και εντός της Ινδίας, στην ινδική πολιτεία Μανιπούρ για παράδειγμα, στα σύνορα με τη Μιανμάρ, εκατοντάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους μέσα σε «εκρήξεις»εθνοτικής βίας (Κούκι εναντίον Μεϊτέι) και χιλιάδες έχουν εκτοπιστεί το τελευταίο διάστημα.

Η Μιανμάρ ως πηγή έντασης και αστάθειας

Από το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2021 και έπειτα, η Μιανμάρ (πρώην Βιρμανία) έχει βυθιστεί σε έναν εμφύλιο που, τρία χρόνια μετά, έχει προκαλέσει τον εκτοπισμό εκατομμυρίων. Προ ημερών, η κυβέρνηση της Ινδίας ανακοίνωσε ότι προτίθεται να υψώσει φράκτες στα μήκους 1.643 χιλιομέτρων σύνορά της με τη Μιανμάρ. Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι εξετάζει και το ενδεχόμενο να ακυρώσει συμφωνία η οποία επιτρέπει στους πολίτες των δύο χωρών να κινούνται ελεύθερα, χωρίς βίζα, σε μια ζώνη βάθους 16 χλμ. εκατέρωθεν των συνόρων.

Ο εμφύλιος της Μιανμάρ επηρεάζει, ωστόσο, και το γειτονικό Μπανγκλαντές όπου έχουν βρει καταφύγιο περίπου ένα εκατομμύριο πρόσφυγες Ροχίνγκια προερχόμενοι από τη Μιανμάρ αλλά και πολλοί ένοπλοι Ροχίνγκια (Arakan Rohingya Salvation Army – ARSA) που κατηγορούνται για δολοφονίες και επιθέσεις.

Διαφωνίες για τα σύνορα και εποικισμοί

Βορειότερα, στις περιοχές της οροσειράς των Ιμαλαΐων, η Κίνα και το Μπουτάν καλούνται να διαχειριστούν συνοριακές διαφορές, οι οποίες επηρεάζουν όμως και την Ινδία για την οποία το Μπουτάν είναι άλλωστε κάτι σαν buffer zone/buffer state απέναντι στον – ανταγωνιστικό προς το Νέο Δελχί – κινεζικό «επεκτατισμό».

Οι Κινέζοι κατηγορούνται, ειδικότερα, ότι έχουν προχωρήσει στην ανέγερση εποικισμών πάνω στα διαφιλονικούμενα σύνορα, καταλαμβάνοντας εδάφη τα οποία το Μπουτάν θεωρεί δικά του. Οι δύο χώρες βρίσκονται ωστόσο παράλληλα και σε συνομιλίες (ο υπουργός Εξωτερικών του Μπουτάν επισκέφθηκε την Κίνα τον περασμένο Οκτώβριο) που θα μπορούσαν, όπως λέγεται, να καταλήξουν σε μια συμφωνία για τις οριοθετήσεις στα σύνορα.

Το εύφλεκτο Μπαλουχιστάν

Αλλά και στο μέτωπο Ινδίας – Πακιστάν, υπάρχουν εντάσεις, όχι τόσο «συνοριακού» όπως άλλοτε αλλά «βαθύτερου» τύπου. Προ ημερών, οι Αρχές του Πακιστάν κατήγγειλαν ότι άνδρες των ινδικών μυστικών υπηρεσιών βρίσκονται πίσω από τις δολοφονίες δύο Πακιστανών που έπεσαν νεκροί από τα πυρά ενόπλων μέσα σε τεμένη σε υπό πακιστανικό έλεγχο περιοχές το 2023. «Όπως γνωρίζει όλος ο κόσμος, το Πακιστάν είναι εδώ και καιρό το επίκεντρο της τρομοκρατίας, του οργανωμένου εγκλήματος και των παράνομων διακρατικών δραστηριοτήτων. Το να κατηγορείς τους άλλους για τα δικά τους παραπτώματα, δεν μπορεί να είναι ούτε δικαιολογία ούτε λύση», απάντησε ο εκπρόσωπος του υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας, απορρίπτοντας τις πακιστανικές κατηγορίες.

Το Ισλαμαμπάντ έχει όμως παράλληλα κατηγορήσει την Ινδία ότι στηρίζει και αυτονομιστικές ομάδες που δρουν εντός των πακιστανικών συνόρων πραγματοποιώντας επιθέσεις, συχνά πολύνεκρες, όπως είναι για παράδειγμα εκείνες των μαχητών του Balochistan Liberation Army – BLA, πράγμα το οποίο φυσικά διαψεύδεται από την ινδική πλευρά.

Οι αυτονομιστές του BLA θα «πρωταγωνιστούσαν», ωστόσο, και στην πρόσφατη ιρανο-πακιστανική «σύγκρουση» με φόντο τα σύνορα και τις περιοχές που εκτείνονται από το ιρανικό Σιστάν-Μπαλουχιστάν ως το πακιστανικό Μπαλουχιστάν. Ιράν και Πακιστάν εξαπέλυσαν προ ημερών επιθέσεις, το ένα στο έδαφος του άλλου, βάζοντας στο στόχαστρο όχι επίσημες ένοπλες δυνάμεις αλλά ομάδες αυτονομιστών που η κάθε πλευρά κατηγορεί την άλλη ότι «περιθάλπει» ή «ανέχεται».

Ρήγματα στον άξονα Ισλαμαμπάντ – Καμπούλ

Το Πακιστάν ειδικότερα – το οποίο πάει σε βουλευτικές εκλογές στις 8 Φεβρουαρίου μέσα σε εξαιρετικά τεταμένο κλίμα λόγω των διώξεων κατά του πρώην πρωθυπουργού Ιμραν Χαν – καλείται όμως παράλληλα να αντιμετωπίσει και τις επιθέσεις των προερχόμενων από το Αφγανιστάν τζιχαντιστών της Tehreek-i-Taliban Pakistan (TTP), επιθέσεις που εντάθηκαν έπειτα από την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία το καλοκαίρι του 2021 προκαλώντας όμως έτσι νέα ρήγματα στον άξονα Ισλαμαμπάντ – Καμπούλ.

Οι αρχές του Πακιστάν θα ήθελαν οι Ταλιμπάν να αναλάβουν αποτελεσματικότερη δράση, που θα αποτρέπει τις επιθέσεις από την πλευρά των μαχητών της οργάνωσης TTP. Όταν τον περασμένο Νοέμβριο προχώρησαν στην απέλαση εκατοντάδων χιλιάδων Αφγανών, αλλά και όταν προ εβδομάδων έκλεισαν προσωρινά ένα κομβικό συνοριακό πέρασμα στα σύνορα Αφγανιστάν-Πακιστάν, το έκαναν με στόχο να ασκήσουν πίεση στους Ταλιμπάν, όπως εκτιμάται.

Όλα τα παραπάνω, ίσως να μην είχαν ευρύτερο/διεθνές ενδιαφέρον εάν προέρχονταν από κάποια άλλη γωνιά της γης. Οι χώρες της νότιας Ασίας ξεχωρίζουν, ωστόσο, λόγω μεγέθους αλλά και λόγω στρατιωτικής ισχύος…