Η σύγκρουση μεταξύ του Ελληνι­κού Δημοσίου και της ιδιοκτησί­ας των «Ελληνικών Ναυπηγείων Α.Ε.» (ΕΝΑΕ-Σκαραμαγκάς) κο­ρυφώνεται, με δικαστικές διαμάχες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, δικαιώνοντας τις προβλέψεις όσων επεσήμαιναν, από την περίοδο 2010-11, ότι ο λεγόμενος «νό­μου Βενιζέλου» αποτελούσε πρόσκαιρο ημίμετρο με δυσμενείς μεσοπρόθεσμες προοπτικές. Στην παρούσα φάση, η διαδι­κασία διαιτησίας, την οποία κίνησε η πλευ­ρά του Σκαραμαγκά, βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της. Οι πι­θανότητες δικαίωσης της προσφεύγουσας, Abu Dhabi Mar, εμφανίζονται ιδιαίτε­ρα αυξημένες με κίνδυνο επιδίκασης πο­σού σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου ευρώ σε βάρος της ελληνικής πλευράς.

Κύριο επιχείρημα της ADM και του ση­μαντικότερου μετόχου της, του Λιβανέζου επιχειρηματία Ισκαντάρ Σάφα, είναι η παύση πληρωμών εκ μέρους του υπουρ­γείου Εθνικής Άμυνας και η αθέτηση υπο­σχέσεων για την ανάθεση ναυπηγικών και επισκευαστικών συμβολαίων του Πολεμι­κού Ναυτικού. Με τον τρόπο αυτό, θα αντι­σταθμιζόταν το επιχειρηματικό ρίσκο που ανελάμβανε η ADM λόγω της απαγόρευ­σης ανάληψης εμπορικού-μη στρατιωτικού έργου στο πλαίσιο συμμόρφωσης προς σχετική απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το 2008. Η υπερασπιστική γραμμή της ελληνικής πλευράς βασίζεται στο σκεπτικό ότι, ακόμα κι αν είχαν γίνει έγκαιρες πλη­ρωμές, ο Σκαραμαγκάς δεν θα μπορούσε να εκτελέσει το έργο λόγω εσωτερικών δι­αφωνιών μεταξύ της ADM και του Γερμα­νού συνεταίρου της, της ThyssenKrupp, που κατείχε τη σχετική τεχνογνωσία, ενώ τονίζεται και η δυσμενής συγκυρία της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας.

Η υπόθεση έχει τόσο μεγάλο πολιτικό και οικονομικό παρασκήνιο και είναι τόσο περίπλοκη, ώστε ο κύριος υπεύθυνος του σημερινού αδιεξόδου, ο τότε υπουργός Εθνικής Άμυνας (Οκτώβριος 2009-Ιούνιος 2011) Ευ. Βενιζέλος δηλώνει πλέον έτοι­μος ακόμα και γι’ αντιπαράσταση μαρτυ­ρική κατάθεση με τον ξένο επιχειρηματία, αν και μέχρι πρότινος υπερασπιζόταν από­λυτα τον επίμαχο νόμο 3885/2010 και τις συνδεόμενες τροπολογίες που εντάχθη­καν στο ν. 3892/2010 μόλις λίγες εβδομά­δες αργότερα.

Σε πρόσφατη κοινοβουλευτική συζή­τηση, ο νυν βουλευτής του ΠΑΣΟΚ υπε­ρασπίστηκε τις τότε αποφάσεις του και είχε ζητήσει να μην προκαλείται από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Παν. Καμμένο, καθώς η πιθανή μαρτυρική του κατά­θεση ίσως αποδειχθεί πολύτιμη για τη νο­μική διαπραγματευτική τακτική της ελληνι­κής πλευράς. Ο κ. Βενιζέλος ισχυρίζεται, από το 2010, ότι δεν υπήρχε άλλη λύση για τη διάσωση του προγράμματος των υπο­βρυχίων U-214 και επέμενε ιδιαίτερα (χω­ρίς, προφανώς, να δικαιωθεί) ότι οι κινή­σεις του προσέφεραν μακροπρόθεσμα πλεονεκτήματα.

Αίτημα ανακτήσεων

Παράλληλα με την πρόοδο της διαδι­κασίας της διαιτησίας, το Ελληνικό Δημό­σιο προσέφυγε στο Πρωτοδικείο Αθηνών, διεκδικώντας την ανάκτηση 523 εκατομ­μυρίων ευρώ που αποτελούν τις παλαιές κρατικές ενισχύσεις που είχαν κριθεί πα­ράνομες από την Κομισιόν (και, υπό μία έννοια, συμψηφίστηκαν μέσω της απαγό­ρευσης ανάληψης εμπορικών συμβολαί­ων) μαζί με τους σχετικούς τόκους κι άλ­λες έκτοτε χρεώσεις.

Ωστόσο τα ΕΝΑΕ αντεπετέθησαν και με αίτηση ανακοπής στο Πρωτοδικείο επα­νέρχονται στο θέμα τη μη υλοποίησης των δεσμεύσεων που είχαν αναληφθεί ένα­ντι της ADM το 2010 επί υπουργίας Βενι­ζέλου. Η σχετική τους διατύπωση επικε­ντρώνεται στο ότι «ο επενδυτής βασίστηκε στις δεσμεύσεις, διαβεβαιώσεις και υπο­σχέσεις των υπουργών της Ελληνικής Δη­μοκρατίας, που αποτελούσαν θεμελιώδεις όρους μιας ‘λεπτής εξίσωσης’ στην οποία στηριζόταν η βιωσιμότητα των ναυπηγείων, και αποφάσισε να προβεί στην υλοποίηση της συναλλαγής».