Του Γιώργου Ξ. Πρωτόπαπα

Tα Δυτικά Βαλκάνια παραμένουν σημαντική εστία ανάφλεξης και επιρρεπή σε παρεμβάσεις ξένων δυνάμεων, καθώς οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν φαίνεται να δικαίωσαν τις προσδοκίες των κρατών της περιοχής.  Η επίλυση «παγωμένων συγκρούσεων», κυρίως μεταξύ της Σερβίας και του Κόσοβου, αποτελούν μία από τις άμεσες προτεραιότητες της Γερμανίας και της Γαλλίας που επιδιώκουν, στο πλαίσιο αυτό, να τη διευθετήσουν, επαναφέροντας την πρόταση της «διπλής κυριαρχίας». Tο προηγούμενο σχέδιο ανταλλαγής εδαφών, που προωθήθηκε αρχικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν έγινε αποδεκτό, διότι προκάλεσε εσωτερικά ρήγματα στο Βελιγράδι και την Πρίστινα αλλά και την αντίδραση της Γερμανίδας καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ.

Ταυτόχρονα, οι Βρυξέλλες επιχειρούν να εκμεταλλευτούν την επίλυση του μακροχρόνιου ονοματολογικού ζητήματος μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων που υλοποιήθηκε με την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών.  Η υπογραφή ένταξης πρωτόκολλου της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και η έναρξη διαδικασιών για εισδοχή στην Ε.Ε. αποτελούν δεδομένα, τα οποία προωθούνται από την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες αντίστοιχα,  ως δέλεαρ για την επίλυση συγκρούσεων. Η  πολιτική της Ε.Ε  στα Δυτικά Βαλκάνια  φαίνεται ότι δεν πέτυχε το στόχο της  ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των κρατών τους, καθώς η στρατηγική του nation building  δεν μετρίασε τις εθνικιστικές και θρησκευτικές διαφορές που αναδείχθηκαν με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και οδήγησαν σε πολέμους.

«Διπλή κυριαρχία»

Η διπλωματική «αιχμή του δόρατος» της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής, στα Δυτικά Βαλκάνια, είναι το Berlin Process, δημιούργημα της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ,  με στόχο την ένταξη έξι κρατών της περιοχής (Αλβανία, Βοσνία – Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία και Κόσσοβο) στην Ε.Ε.  Η διευθέτηση της διαμάχης Σερβίας–Κοσόβου, με την πρόταση  «διπλής κυριαρχίας» (dual sovereignty), φαίνεται να αποτελεί στο πλαίσιο αυτό προσωπικό στοίχημα για την κ. Μέρκελ, η οποία έχει και τη στήριξη του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, με κοινό παρονομαστή την ειρήνευση της περιοχής.

H ύπατη εκπρόσωπος της Ε.Ε. Φεντερίκα Μογκερίνι ενημέρωσε, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες από το Κόσοβο και το Βερολίνο, τους ηγέτες της Σερβίας και του Κοσόβου για την πρόταση της «διπλής κυριαρχίας» στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων, στο Βερολίνο, τον Απρίλιο φέτος.  Η Σύνοδος  άλλαξε την ατζέντα των διαπραγματεύσεων, καθιστώντας σαφές ότι η επίλυση μακροχρόνιων διενέξεων αποτελεί προϋπόθεση για την ενεργοποίηση της ευρωατλαντικής προοπτικής, η οποία ενδέχεται να καθυστερήσει μερικούς μήνες και να συζητηθεί τον Οκτώβριο αντί του Ιουνίου, που είχε αρχικά αποφασιστεί.

TΟ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΘΡΟ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ «Α&Δ» ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ.