«Μελετάται η κλιμάκωση μέτρων μετά την επίδοση ελληνικής διακοινώσεως. Επεδόθη επιστολή προς τους ηγέτες των Βαλκανίων», έγραφε η εφημερίδα Καθημερινή στις 8 Αυγούστου του 1976, έπειτα από την έξοδο του τουρκικού Χόρα στο Αιγαίο, με φόντο την – τότε ακόμη νωπή – τουρκική εισβολή στην Κύπρο.

Σχεδόν πέντε δεκαετίες μετά, οι τουρκικές προκλήσεις έχουν πια πολλαπλασιαστεί-διευρυνθεί-οξυνθεί-αναβαθμιστεί, προσλαμβάνοντας παράλληλα και υβριδικό χαρακτήρα. Δεν φαίνεται ωστόσο να ισχύει ακριβώς το ίδιο και για τους – ακόμη «παραδοσιακούς» – τρόπους με τους οποίους αντιδρούμε σε αυτές.

«στα πλαίσια της ορθόδοξης διπλωματίας»

«Πράττουμε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν μέσα στα πλαίσια της ορθόδοξης διπλωματίας και θα είμαστε έτοιμοι να αντιδράσουμε αναλόγως», δήλωνε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης πριν από την παράνομη επίσκεψη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα κατεχόμενα (19-20 Ιουλίου).

Στον απόηχο πια της «ανορθόδοξης» επίσκεψης Ερντογάν και με δεδομένα όσα προκλητικά δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος από το έδαφος των κατεχομένων, ειδικά αναφορικά με το Βαρώσι, οι αντιδράσεις από την πλευρά της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας δείχνουν όντως να κινούνται εντός των πλαισίων της «ορθόδοξης διπλωματίας». Διερωτάται ωστόσο κανείς εάν αυτό είναι αρκετό.

Με επιστολή του προς τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, ο Νίκος Δένδιας ενημέρωσε τη γαλλική πλευρά (που ασκεί επί του παρόντος και την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών) για τις παράνομες, αποσταθεροποιητικές και υπονομευτικές της περιφερειακής ασφάλειας τουρκικές ενέργειες στην περίκλειστη πόλη των Βαρωσίων. Ενώ το θέμα της «απαράδεκτης τουρκικής στάσης στο Κυπριακό» συζητήθηκε και κατά τη συνάντηση που είχε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας με τον Ισραηλινό ομόλογό του, Γιαΐρ Λαπίντ, στο Ισραήλ στις 21 Ιουλίου.

Από την πλευρά της η Κυπριακή Δημοκρατία θα ενημέρωνε και εκείνη (τηλεφωνικώς, γραπτώς, κατ’ ιδίαν) τη διεθνή κοινότητα: τον πρόεδρο και τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, τους πρέσβεις των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ορθές και απολύτως απαραίτητες όλες οι παραπάνω κινήσεις. Διερωτάται ωστόσο κανείς εάν αρκούν. Διότι οι «έξω» μπορεί να επιδίδονται σε νέες φραστικές καταδίκες, ενίοτε μάλιστα «σκληρές» (ενδεικτική η γραπτή τοποθέτηση-ανακοίνωση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν που αποκήρυξε ως «προκλητικές», «απαράδεκτες» και «ασυμβίβαστες με τα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ» τις τουρκικές κινήσεις στο Βαρώσι, καλώντας την τουρκική πλευρά να ανακαλέσει την απόφαση περί μονομερούς και υπό κατοχική διοίκηση ανοίγματος του 3,5% της περίκλειστης πόλης), πλην όμως ακριβώς την ίδια ώρα η Τουρκία του Ερντογάν ως κατοχική δύναμη επικαλείται νέες «πραγματικότητες» στο έδαφος (βλέπε τετελεσμένα), καλώντας μάλιστα τη διεθνή κοινότητα «να αντιληφθεί» αυτές τις «πραγματικότητες», ενώ παράλληλα γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της και όσα από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών δεν ανταποκρίνονται στις τουρκικές επεκτατικές μεθοδεύσεις (550/1984, 789/1992, 2561/2021).

Σημειωτέον πως και τα πέντε μόνιμα μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ρωσία, Κίνα) αποκήρυξαν και συνεχίζουν να αποκηρύσσουν κάθε τουρκική απόκλιση από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την Αμμόχωστο, χωρίς όμως αυτό – προς το παρόν τουλάχιστον – να φαίνεται να πτοεί την Τουρκία, μια Τουρκία η οποία υπενθυμίζεται άλλωστε πως θα ήθελε να δει και σαρωτικές αλλαγές στον ΟΗΕ τις οποίες και προωθεί-προπαγανδίζει μέσω του δόγματος «the world is bigger than five – dünya 5’ten büyüktür».

Ευελπιστούμε ότι…

Μιλώντας μετά το πέρας της συνάντησης που είχε με τον Νίκο Δένδια στη Λευκωσία στις 21 Ιουλίου, ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης εξέφρασε μια σειρά από ελπίδες («ευελπιστούμε ότι θα δοθεί ένα ξεκάθαρο μήνυμα από το Συμβούλιο Ασφαλείας στην Άγκυρα… Ευελπιστούμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αντιδράσει άμεσα και αποφασιστικά και ότι η αντίδραση της θα έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο»), υπογραμμίζοντας ωστόσο με νόημα ότι «από το δυναμισμό και την αποφασιστικότητα της αντίδρασης της διεθνούς κοινότητας θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο το εάν η Τουρκία θα προχωρήσει με περαιτέρω τετελεσμένα αλλά και η αναζωογόνηση της προοπτικής επανέναρξης των συνομιλιών». «…τα μηνύματα και η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας πρέπει να είναι ξεκάθαρα και να μην αφήνουν απολύτως κανένα περιθώριο παρερμηνείας από πλευράς Τουρκίας. Οι στιγμές είναι πολύ κρίσιμες… Οι επόμενες ημέρες θα είναι καθοριστικής σημασίας για το πως θα εξελιχθούν οι προσπάθειές μας», συνέχισε ο κύριος Χριστοδουλίδης.

«Σκοπός μας σήμερα (σ.σ. 21 Ιουλίου) μαζί με τον φίλο μου τον Νίκο, είναι να συντονίσουμε τα επόμενα βήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στον ΟΗΕ, σε όλα τα διεθνή πλαίσια και fora. Η τουρκική επιθετικότητα δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη», διεμήνυσε από την πλευρά του ο Νίκος Δένδιας… με τις αποτελεσματικές απαντήσεις ωστόσο ακόμη να αναζητούνται…