Στη φωτογραφία ο πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένα Αλεξανδρούπολης (Ο.Λ.Α.), Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ, υπογραμμίζει ότι η συμβολή της στρατιωτικής παραμέτρου είναι καθοριστική στην αύξηση των φορτίων και στη βελτίωση της εμπορικής παραμέτρου.

O Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ, πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης (Ο.Λ.Α.), μιλάει στην Α&Δ για όλα εκείνα τα «πολύ μεγάλα» που τρέχουν με «ιλιγγιώδεις» ρυθμούς πια, όπως σημειώνει, εντός και πέριξ του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης στην Θράκη, για την αυξημένη αμερικανική παρουσία, τις κινήσεις αναβάθμισης από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης και όσα θα πρέπει να αναμένουμε μέσα στο 2022.

Α&Δ: Πόσο μεγάλες είναι οι αλλαγές που έχουν σημειωθεί στην Αλεξανδρούπολη τα τελευταία χρόνια;

Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ: Είναι πολύ μεγάλο αυτό το οποίο συμβαίνει με επίκεντρο το λιμάνι. Τα τελευταία δύο-δυόμισι χρόνια έχουμε τρέξει ζητήματα τα οποία λίμναζαν για περισσότερες από τρεις δεκαετίες. Οι ταχύτητες με τις οποίες τρέχουν πια αυτά τα ζητήματα που αφορούν στον λιμένα της Αλεξανδρούπολης, τόσο τοπικά όσο και σε επίπεδο κυβέρνησης, θεωρούνται ιλιγγιώδεις για τα δεδομένα της ελληνικής γραφειοκρατίας.

Για να μπορέσει να ξεκινήσει η διαδικασία της αξιοποίησης του λιμένα και της παραχώρησης της πλειοψηφίας των μετοχών, είχαμε τρέξει για ένα οκτάμηνο-εννιάμηνο μια διαδικασία που είχε να κάνει για παράδειγμα με μια έκταση 195 στρεμμάτων στη βορειοανατολική πλευρά εντός χερσαίας ζώνης λιμένος, όπου δεν είχε προχωρήσει η απαλλοτρίωση από το 1987, κάτι το οποίο τρέξαμε και δρομολογήσαμε.

Το σημαντικότερο από όλα, το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2019, μόλις αναλάβαμε, ήταν η ανέλκυση μιας βυθοκόρου που ήταν βυθισμένη στο κέντρο της μεγαλύτερης και καλύτερης προβλήτας στον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων. Εκεί, με τη συνδρομή του αμερικανικού ναυτικού και με ένα πρότζεκτ της τάξεως των 2,3 εκατομμυρίων ευρώ, πραγματοποιήθηκε επιτυχώς η ανέλκυση του πληγωμένου ναυαγίου που έπρεπε να τεμαχιστεί. Αυτό μας έδωσε τη δυνατότητα να έχουμε πρόσβαση σε μια βαθιά προβλήτα μήκους μισού χιλιομέτρου. Και ουσιαστικά, από εκείνον τον Νοέμβριο και έπειτα, ξεκινά η πλήρης λειτουργικότητα του λιμένα και η δυνατότητα σε εμάς να ελλιμενίζουμε περισσότερα και μεγαλύτερα πλοία, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς ειδικά τον τελευταίο περίπου έναν χρόνο.

Α&Δ: Όλα αυτά τα μεγάλα και σημαντικά που γίνονται έχουν να κάνουν μόνο με τις δικές μας διαθέσεις ή μήπως και με τις διαθέσεις των «έξω» που φαίνεται να αντιμετωπίζουν πια την περιοχή με μεγαλύτερο ενδιαφέρον από ό,τι στο παρελθόν;

Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ: Όλο αυτό που έχει γίνει έχει να κάνει καταρχήν και καταρχάς με εμάς. Είναι ένα από τα βασικά ζητήματα που συζητήσαμε με την κυβέρνηση τον Οκτώβριο του 2019, αναλαμβάνοντας τη διοίκηση του Οργανισμού. Είναι οι εντολές τις οποίες εμείς λάβαμε από την κυβέρνηση και, ειδικότερα, από το υπουργείο Ναυτιλίας σε ό,τι αφορά την διαχείριση του Οργανισμού και τη βελτίωση των υποδομών. Εάν τώρα το ερώτημα έχει να κάνει με το εάν αυτή η βελτίωση των υποδομών αφορά στην ιδιωτικοποίηση του λιμένα, προφανώς και μας ενδιαφέρει ένα μεγάλο τίμημα. Προφανώς και μας ενδιαφέρει το γεγονός της λειτουργικότητας του λιμένα.

Α&Δ: Πως εξελίχθηκε η κίνηση στον λιμένα το περασμένο διάστημα;

Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ: Από το φθινόπωρο του 2019 και έπειτα, ο λιμένας της Αλεξανδρούπολη έπρεπε να τρέξει και να βελτιώσει τις επιδόσεις του. Και πλέον φτάνουμε σε έναν σημείο, καθώς ολοκληρώνεται το 2021 (σ.σ. η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στα μέσα Δεκεμβρίου του 2021), να σημειώνουμε ρεκόρ, ιστορικό υψηλό για την ακρίβεια -δεν υπάρχει άλλη χρονιά στα 151 έτη λειτουργίας του λιμένα ανάλογη με αυτήν- σε ό,τι αφορά τη διακίνηση των φορτίων. Μάλιστα το εμπορικό κομμάτι, σε σχέση με το στρατιωτικό, είναι αυτό που υπερτερεί με έμφαση στα χύδην φορτία, στα σιτηρά, όπου ήταν αδιανόητο αυτό το οποίο έγινε. Και ασφαλώς βοήθησε η στρατιωτική παράμετρος σωρευτικά, στον υπολογισμό των φορτίων και των εσόδων, αλλά και στο κομμάτι της διαφήμισης καθότι μας έκανε περισσότερο ορατούς σε άλλες αγορές, όπως είναι οι αγορές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας που μας εμπιστεύονται και μας επιλέγουν προκειμένου να είμαστε το λιμάνι από το οποίο θα αποστείλουν τα σιτηρά τους σε άλλες περιοχές, για παράδειγμα στην Ιταλία, στην Τουρκία κ.ά.

Προς υπογράμμιση της εθνικής σημασίας της αναβάθμισης του λιμένα της Αλεξανδρούπολης και προς αναγνώριση του έργου του Ο.Λ.Α., ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας (στο κέντρο, δεξιά) επισκέφθηκε τις αναβαθμισμένες εγκαταστάσεις για τις οποίες τον ενημέρωσε ο πρόεδρος του Οργανισμού, Κων. Χατζημιχαήλ (στο κέντρο, αριστερά).

Α&Δ: Η δημοσιότητα που πήρε το λιμάνι λόγω της αυξημένης αμερικανικής παρουσίας στη σκιά και της τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ είχε, δηλαδή, παράλληλα και θετικό εμπορικό αντίκτυπο;

Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ: Η συμβολή της στρατιωτικής παραμέτρου είναι καθοριστική στην αύξηση των φορτίων και στη βελτίωση της εμπορικής παραμέτρου. Υπήρχε ένας μύθος ότι, για παράδειγμα, το λιμάνι δεν ήταν αρκετά βαθύ. Με την άφιξη γιγαντιαίων αμερικανικών μεταγωγικών εδώ, ειδικά του Endurance, δύο φορές μάλιστα, αντιλαμβάνεστε ότι αυτός ο μύθος τελειώνει. Δεν υπάρχουν προσχώσεις. Εμείς το είχαμε δει, το βλέπει πλέον και η αγορά. Το γεγονός ότι ο λιμένας συν τω χρόνω υποδέχεται, διαχειρίζεται και προωθεί φορτία σε χρόνους- ρεκόρ για τα λιμενικά δεδομένα είναι ένα στοιχείο το οποίο η αγορά το υπολογίζει.

Το προσωπικό και τα στελέχη του λιμένα, από το καλοκαίρι του 2020 και έπειτα, έρχονται σχεδόν καθημερινά σε επαφή, σε τριβή με τα -αδιανόητα εξειδικευμένα- στελέχη των αμερικανικών military logistics. Αυτή η καθημερινή τριβή ουσιαστικά έχει μεταφέρει τεχνογνωσία και στα δικά μας στελέχη, στο δικό μας προσωπικό. Τους έχει εισαγάγει σε μια νέα κουλτούρα υποδοχής, διαχείρισης και προώθησης φορτίων (Reception, Staging, Onward Movement) και, ουσιαστικά, έχουμε επεκτείνει τις δυνατότητες και του ιδίου του προσωπικού και του λιμένα. Αυτό είναι ένα στοιχείο καθοριστικό, διότι την εξειδίκευση αυτή που αποκτούν τα δικά μας στελέχη στη διαχείριση αυτών των φορτίων τη μεταφέρουν και σε άλλα φορτία. Για να το θέσω σε επίπεδο παραδείγματος, μπορούν να ξεφορτώσουν ή να φορτώσουν ένα αμερικανικό μεταγωγικό άνω των 200 μέτρων μέσα σε μιάμιση μέρα. Έχουν, επίσης, τη δυνατότητα να φορτώσουν ή να ξεφορτώσουν μια πλήρως φορτωμένη -είτε με κοντέινερ είτε με άρματα που είναι και το πιο δύσκολο- αμαξοστοιχία μέσα σε μιάμιση ώρα. Είναι χρόνοι ρεκόρ. Αυτά τα μαθαίνει η αγορά και μας προτιμά.

Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, και το γεγονός ότι το καλοκαίρι του 2020 χρησιμοποιήσαμε, για πρώτη φορά, το σιδηρόδρομο. Έχουμε την τύχη να έχουμε σιδηροδρομικό τέρμιναλ εντός του σταθμού εμπορευματοκιβωτίων, στο νότιο τμήμα του. Είχε τουλάχιστον έξι χρόνια να χρησιμοποιηθεί το δίκτυο και έλεγαν μάλιστα ότι ήταν παλιό, ότι δεν μπορούσε να αντέξει φορτία. Εμείς λοιπόν αποστείλαμε στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας δύο πλήρως φορτωμένες εμπορικές αμαξοστοιχίες με στρατιωτικό υλικό. Μάλιστα πιάσαμε χρόνους εντυπωσιακού, διότι σε δυόμιση περίπου ημέρες από τον λιμένα της Αλεξανδρούπολης τα στρατιωτικά φορτία έφτασαν στον προορισμό τους σε μια περιοχή βορειοδυτικά της Κωνστάντζα. Έτσι λοιπόν αποδείχθηκε ότι όχι απλά μπορούν να μπουν καράβια στο λιμάνι και να γίνει εξαιρετική διαχείριση προηγμένων συστημάτων logistics, αλλά και ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και το σιδηρόδρομο. Γι’ αυτό εφέτος (σ.σ. 2021) το καλοκαίρι πραγματοποιήσαμε 14 δρομολόγια κυρίως με την Κωνστάντζα της Ρουμανίας. Μήνα με τον μήνα και χρόνο με τον χρόνο, θα έχουμε μεγαλύτερη χρήση του σιδηροδρόμου, με απώτερο στόχο να υπάρξει μια περιοδικότητα των δρομολογίων, πράγμα που θα δώσει ακόμη μεγαλύτερο στίγμα σε ό,τι αφορά τις δυνατότητες του λιμένα.

Από αριστερά, ο Αμερικανός πρέσβης Τζ. Πάιατ, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος και ο πρόεδρος του Ο.Λ.Α. Κων. Χατζημιχαήλ κατά την τελετή υποδοχής προσωπικού και υλικού των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ.

Α&Δ: Πως αξιολογείτε την αυξημένη αμερικανική παρουσία στην ευρύτερη περιοχή της Αλεξανδρούπολης; Αναφερθήκατε σε μια σειρά από θετικές επιπτώσεις. Μήπως όμως υπάρχουν και ενδεχόμενοι κίνδυνοι που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη;

Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ: Ο λιμένας δεν ετεροπροσδιορίζεται. Δεν ετεροπροσδιορίζεται ούτε σε ό,τι αφορά τα σημεία προορισμού των φορτίων, σε σχέση για παράδειγμα με την Τουρκία, ούτε σε ό,τι αφορά την παράκαμψη των Στενών του Βοσπόρου, σε σχέση με την Τουρκία. Εμείς ασκούμε μια εμπορική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από την ιδιαιτερότητα ή το χαρακτηρισμό του εκάστοτε φορτίου. Δηλαδή ένα στρατιωτικό φορτίο, το οποίο εξυπηρετούμε, εμείς το προσεγγίζουμε ως μια εμπορική δραστηριότητα, η οποία απαιτεί συγκεκριμένες διαδικασίες, συγκεκριμένες χρεώσεις, εκτελωνισμούς κ.ά. Αυτή η δραστηριότητα την οποία πραγματοποιούμε, η εξυπηρέτηση των διακρατικών συμφωνιών ή των επί μέρους συμφωνιών που πραγματοποιούμε εμείς με τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, είναι προφανές ότι παράγει αποτελέσματα. Δεν είναι όμως αυτοσκοπός αυτός. Εμείς δεν βλέπουμε να αντιμετωπίζεται κίνδυνος.

Ο λιμένας εξυπηρετεί για παράδειγμα μια διακρατική συμφωνία που έχει υπογράψει η ελληνική κυβέρνηση με μια άλλη κυβέρνηση στα πλαίσια υποχρεώσεων που απορρέουν από το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο. Υφίσταται ένα συγκεκριμένο περιβάλλον στο οποίο πραγματοποιούνται όλα αυτά και στο οποίο δραστηριοποιούμαστε και εμείς.

Θα μπορούσα να σας μιλήσω και σαν Θρακιώτης, σαν Αλεξανδρουπολίτης. Για μας, είναι μεγάλη υπόθεση το να υφίσταται μια τέτοια παρουσία, η οποία -ειρήσθω εν παρόδω- είναι περιοδική. Για μας, είναι προφανές ότι η παρουσία αυτή ενισχύει και το αίσθημα της ασφάλειας στην περιοχή.

Οι ραγδαίες γεωπολιτικές μεταβολές, που συνετελέσθησαν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου από το 2016 και έπειτα, καθώς και στα βόρεια της Μαύρης Θάλασσας το 2014, δημιούργησαν νέα δεδομένα και ισορροπίες και ανέδειξαν σταδιακά την Ελλάδα σε περιφερειακό παράγοντα σταθερότητας και ασφάλειας.

Σε αυτό το πλαίσιο, ερχόμαστε εμείς να κεφαλαιοποιήσουμε ένα γεωστρατηγικό και εμπορικό ρόλο. Παίρνουμε αυτό το οποίο θέλουν να κάνουν οι Αμερικανοί, να έχουν δηλαδή μια πρόσβαση από την Αλεξανδρούπολη στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας, όπου διατηρούν μία από τις μεγαλύτερες βάσεις στην Ευρώπη, και επιδιώκουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον δρόμο, οδικό ή σιδηροδρομικό, τον οποίο οι Αμερικανοί θα χρησιμοποιούν περιοδικά, με σκοπό να τον μετασχηματίσουμε σε εμπορικό και να αναπτύξουμε εμπορικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, άρα να έχουμε ένα multi-purpose κανάλι.

Αυτό το οποίο συντελείται στην περιοχή της Θράκης, με επίκεντρο τον λιμένα, είναι ένας μετασχηματισμός της περιοχής σε ενεργειακό, εμπορικό και στρατιωτικό κόμβο. Τα έργα του TAP που ολοκληρώθηκε, του διασυνδετήριου IGB Ελλάδας-Βουλγαρίας που βρίσκεται σε στάδιο κατασκευής και της πλωτής πλατφόρμας FSRU μας καθορίζουν ως ενεργειακό κόμβο. Έναν κόμβο κρίσιμο και καθοριστικό για την ανάπτυξη και την ασφάλεια της Ελλάδας και της Ευρώπης.

Είναι προφανές, με τα έργα της κυβέρνησης, ότι θα προχωρήσουμε σε μια πολύ γρήγορη φάση επιχειρηματικής και οικονομικής ανάπτυξης μιας περιοχής που χρήζει προσοχής και στήριξης.

Τα στελέχη του Ο.Λ.Α. μπορούν να ξεφορτώσουν ή να φορτώσουν ένα αμερικανικό μεταγωγικό άνω των 200 μέτρων μέσα σε μιάμιση μέρα και έχουν, επίσης, τη δυνατότητα να φορτώσουν ή να ξεφορτώσουν μια πλήρως φορτωμένη -είτε με κοντέινερ είτε με άρματα που είναι και το πιο δύσκολο- αμαξοστοιχία μέσα σε μιάμιση ώρα.

Α&Δ: Από εδώ και πέρα, αναφορικά με τη διαδικασία της ιδιωτικοποίησης του λιμένος, τι θα πρέπει να περιμένουμε;

Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ: Για την απόκτηση του τουλάχιστον 67% των μετοχών του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον τέσσερα πολύ μεγάλα σχήματα. Δύο τα οποία έλκουν την προέλευσή τους από τις Ηνωμένες Πολιτείες (σ.σ. Quintana Infrastructure & Development και International Port Investments Alexandroupolis), ένα το οποίο θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε γαλλικό (σ.σ. Cameron S.A- Goldair Cargo AE- Bollore Africa Logistics) και το τέταρτο το οποίο είναι ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης. Αυτά τα σχήματα αναμένεται να καταθέσουν τον Απρίλιο τις δεσμευτικές προσφορές τους: δηλαδή ποιο είναι το τίμημα το οποίο προτίθενται να καταβάλουν, για να αποκτήσουν -για 42 χρόνια- την πλειοψηφία των μετοχών του Οργανισμού και ποιες είναι εκείνες οι δεσμευτικές επενδύσεις που προτίθενται να κάνουν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και ταυτόχρονα θα καταθέσουν και το επενδυτικό τους σχέδιο για αυτά τα 42 χρόνια. Αυτά θα είναι κλειστές προσφορές που θα ανοιχθούν ταυτόχρονα, μαζί με την εκτίμηση της χαμηλότερης τιμής που, επίσης, θα είναι κλειστή. Έχουμε τέσσερα επενδυτικά σχήματα που έχουν εξίσου σημαντικές πιθανότητες να πλειοδοτήσουν. Η σύμβαση με τον νικητή του διαγωνισμού θα πρέπει εν συνεχεία να ελεγχθεί από το αρμόδιο Ελεγκτικό Συνέδριο και, από εκεί και πέρα, να κυρωθεί ως νόμος από τη Βουλή των Ελλήνων. Υπολογίζουμε ότι φθινόπωρο με τέλη του 2022 ο νικητής του διαγωνισμού και νέος μεγαλομέτοχος του Οργανισμού θα εγκατασταθεί στην Αλεξανδρούπολη.

Α&Δ: Ως προς το τίμημα που θα είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν οι επίδοξοι επενδυτές, έχετε υψηλές προσδοκίες;

Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ: Εάν λάβει κανείς υπόψη μόνο τα οικονομικά στοιχεία του Οργανισμού, τα οποία ωστόσο -δυστυχώς- όλα τα προηγούμενα χρόνια, εάν εξαιρέσει κανείς το 2021, δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, δεν μπορεί να έχει πολύ μεγάλες προσδοκίες σε ό,τι αφορά το τίμημα. Πλην όμως υπάρχουν και άλλα στοιχεία τα οποία, κατά τη δική μου προσωπική εκτίμηση, υπερτερούν των τεχνικών οικονομικών στοιχείων του παρελθόντος και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση επενδύει σημαντικά ποσά προκειμένου να βελτιώσει την προσβασιμότητα του λιμένος Αλεξανδρούπολης στις διεθνείς αγορές.

Μιλάω για το έργο των 36 εκατομμυρίων που αφορά την οδική πρόσβαση του λιμένα στον αυτοκινητόδρομο Εγνατία, για τον μήκους 3,6 χιλιομέτρων κλειστού τύπου αυτοκινητόδρομο δηλαδή που θα συνδέει τον νέο εμπορικό λιμένα με την Εγνατία Οδό, και βέβαια για «το έργο του αιώνα», όπως το αποκαλούμε, που αφορά στην αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης Αλεξανδρούπολης-Ορμενίου σε διπλή ηλεκτροκίνητη γραμμή. Η προσέγγιση θα πρέπει, κατά τη δική μου εκτίμηση, να λάβει υπόψη της τα έργα υποδομής που υλοποιεί η ελληνική κυβέρνηση. Η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου ξεκινά μάλιστα τον Ιανουάριο του 2022.

Το προσωπικό και τα στελέχη του λιμένα έρχονται σχεδόν καθημερινά σε επαφή με τα -αδιανόητα εξειδικευμένα- στελέχη των αμερικανικών military logistics, αποκτώντας τεχνογνωσία και μία νέα κουλτούρα υποδοχής, διαχείρισης και προώθησης φορτίων (Reception, Staging, Onward Movement).