Να ισορροπήσει μεταξύ ανταγωνιστικών πόλων, που όσο περνά μάλιστα ο καιρός καθίστανται ανταγωνιστικότεροι, επιχειρεί η Ινδία του Ναρέντρα Μόντι, αξιοποιώντας ως μέσο μόχλευσης τα μεγάλα μεγέθη της (πληθυσμός, οικονομία, φαρμακοβιομηχανία κ.ά.), τη γεωγραφική της θέση (στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού) και μια σειρά από ποιοτικά (τεχνολογικά: ψηφιακά, πυρηνικά, διαστημικά) χαρακτηριστικά.

Οι ασκήσεις ισορροπίας στη διεθνή σκηνή βέβαια, από μόνες τους, δεν εντυπωσιάζουν. Ειδικά στην περίπτωση μιας χώρας 1,4 δισεκατομμυρίων κατοίκων (με μέση ηλικία τα 28 έτη) ωστόσο όπως είναι η Ινδία, που αναμένεται φέτος να ξεπεράσει την Κίνα ως η πολυπληθέστερη στον κόσμο (εάν δεν το έχει κάνει ήδη) και βρίσκεται εδώ και δεκαετίες σε τροχιά αδιάκοπης ανάπτυξης, αυτές οι ασκήσεις αποκτούν πια εκ των πραγμάτων πολύ μεγαλύτερο αποτύπωμα πάνω στις διεθνείς εξελίξεις, επηρεάζοντας τις ισορροπίες μεταξύ των (δύο ή περισσοτέρων) πόλων και – σε έναν βαθμό – διαμορφώνοντας τάσεις.

Η Ινδία, από διεθνοπολιτική σκοπιά, θα μπορούσε να πει κανείς ότι εντυπωσιάζει.

Συμμετέχει μεν στο τετραμερές σχήμα στρατηγικού διαλόγου QUAD μαζί με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Αυστραλία, αλλά και στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) μαζί με την Κίνα, όπως άλλωστε και στην ομάδα των καλούμενων BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική).

Έχει μπλοκάρει/αποκλείσει μεν κινεζικά apps για «λόγους εθνικής ασφαλείας» (όπως το TikTok για παράδειγμα, το οποίο δεν «παίζει» στην Ινδία) καθώς και κινεζικές εταιρείες (τις Huawei και ZTE, μεταξύ άλλων, από τις προμήθειες εξοπλισμού για τα ινδικά δίκτυα 5G), ενώ παράλληλα συγκρούεται με το Πεκίνο (ενίοτε όχι μεταφορικά αλλά κυριολεκτικά, με νεκρούς στρατιώτες σε μάχες) και για τα όρια των συνόρων στα Ιμαλάια, αλλά η Κίνα εξακολουθεί να ξεχωρίζει ως ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός της εταίρος μετά τις ΗΠΑ.

Αγοράζει μεν περίπου το 60% του αμυντικού της υλικού από τη Ρωσία αλλά ο μεγαλύτερος εμπορικός της εταίρος είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες στις οποίες καταλήγει και το μεγαλύτερο μέρος των ινδικών εξαγωγών. Παρά, δε, τους διαχρονικά στενούς ινδικούς δεσμούς με τη ρωσική αμυντική βιομηχανία, το Νέο Δελχί έχει παράλληλα θέσει σε τροχιά υλοποίησης, αρχής γενομένης από τον περασμένο Ιανουάριο, και έναν οδικό χάρτη ενίσχυσης της αμερικανο-ινδικής συνεργασίας σε επίπεδο αμυντικών βιομηχανιών (βλ. US – India Defense Industrial Cooperation Roadmap).

Η Ινδία εισάγει μεγάλες ποσότητες ρωσικού πετρελαίου αλλά συμπράττει παράλληλα και με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη κρίσιμων/αναδυόμενων τεχνολογιών (βλ. US – India initiative on Critical and Emerging Technology / iCET).

Δεν έχει καταδικάσει επισήμως τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά δηλώνει έτοιμη να συμβάλει σε μια ειρηνευτική διαδικασία που θα βασίζεται στον διάλογο και στη διπλωματία.

Δεν έχει εγκαλέσει δημόσια τη ρωσική ηγεσία για την επίθεση στο Κίεβο, αλλά οι κ.κ. Μόντι και Ζελένσκι έχουν κατ’ επανάληψη μιλήσει στο τηλέφωνο τον τελευταίο χρόνο ενώ τον περασμένο Απρίλιο βρέθηκε στο Νέο Δελχί, πραγματοποιώντας τετραήμερη επίσκεψη, και η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Εμινέ Τζαπάροβα.

Η ινδική ηγεσία δεν συνυπογράφει/υιοθετεί τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από τη Δύση και τις χώρες της Ομάδας των Επτά, αλλά φέρεται (σε γενικές γραμμές και τουλάχιστον σε έναν βαθμό) να «ακολουθεί» το πλαφόν των 60 δολαρίων ανά βαρέλι που επέβαλε η G7 στο εξαγόμενο ρωσικό πετρέλαιο.

Η Ινδία του Ναρέντρα Μόντι θα βρίσκεται στο επίκεντρο της διεθνούς ειδησεογραφίας το προσεχές διάστημα. Τον ερχόμενο Ιούλιο φιλοξενεί τη Σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), και τον ερχόμενο Σεπτέμβριο τη Σύνοδο της G20.

Ο ίδιος ο Μόντι έχει ιεραρχήσει ως κορυφαία θέματα στην ατζέντα του την κλιματική αλλαγή, την τρομοκρατία και τις πανδημίες, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι πρόκειται για προκλήσεις που ενώνουν τη διεθνή κοινότητα, στο πλαίσιο της αναζήτησης κοινών τρόπων αντιμετώπισης μέσα από την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας, αντί να τη διχάζουν.

Η πολύπειρη Ινδή διπλωμάτης (άλλοτε πρέσβης της Ινδίας στην Κίνα και στις ΗΠΑ, πρώην εκπρόσωπος του ινδικού ΥΠΕΞ κ.ά.) Νιρουπάμα Ράο προχωρά, ωστόσο, σε μια σειρά από περισσότερο ευρείες και «αιχμηρές» σημειώσεις, αναφορικά με τις διαθέσεις της Ινδίας, στο πλαίσιο άρθρου (The Upside of Rivalry: India’s Great-Power Opportunity) που δημοσίευσε στο τελευταίο τεύχος (May/June 2023) του περιοδικού Foreign Affairs.

H Νιρουπάμα Ράο υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, ότι το Νέο Δελχί δεν θέλει να δει τη Μόσχα να απομονώνεται διεθνώς, καθώς φοβάται ότι κάτι τέτοιο θα έσπρωχνε τη Ρωσία πιο κοντά στην Κίνα. Αναφέρει, επίσης, ότι η Ινδία τοποθετείται πια στη διεθνή σκηνή ως «πυρήνας του Παγκοσμίου Νότου» («heartland of the global South»), «ανεξάρτητος πόλος παγκόσμιας ισχύος» («independent pole of global power») και «ηγέτιδα μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών» («leader among developing countries»).

Ανακαλώντας, δε, σειρά από δηλώσεις του Μόντι, σημειώνει ότι το Νέο Δελχί δεν βλέπει θετικά την υπερσυγκέντρωση των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων στα χέρια ολίγων κέντρων αλλά ούτε και τη μορφή που έχουν σήμερα οργανισμοί/θεσμοί όπως το ΔΝΤ και το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών οι οποίοι χρήζουν «ριζικής» αναδιάρθρωσης…