Στη φωτογραφία ο Τούρκος πρόεδρος Ρ.Τ. Ερντογάν σε εκδήλωση στην Κερασούντα 31/8/20.

Φύλλο συκής… προσχηματική επωδός… επικοινωνιακή «καραμέλα». Ακόμη και η πολλαπλώς παρανομούσα Τουρκία επιμένει στη θεωρία να επικαλείται το «διεθνές δίκαιο» το οποίο όμως στην πράξη η ίδια παραβιάζει. Οπλισμένη με θράσος χιλίων πιθήκων, η Άγκυρα τολμά να αναζητά «κάλυψη» πίσω από αφηγήματα περί «διεθνούς νομιμότητας» ενώ παράλληλα απειλεί με πόλεμο τους γείτονες όταν αυτοί ασκούν νόμιμα δικαιώματά τους.

Το τουρκικό «casus belli» απέναντι στο νομικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει μονομερώς τα χωρικά της ύδατα από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο αποτελεί δυστυχώς παλαιά υπόθεση, χρονολογούμενη ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Εκείνη η παλαιά «απειλή πολέμου» επανέρχεται ωστόσο πλέον επιθετικά στο προσκήνιο (φρόντισαν για αυτό οι Φ. Οκτάι, Μ. Τσαβούσογλου κ.ά.), συνεπικουρούμενη από αναβαθμισμένες προκλήσεις (σε ξηρά, θάλασσα, αέρα), «ανανεωμένες» αμφισβητήσεις της ελληνικής κυριαρχίας και απερίφραστες απειλές περί απόβασης τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων σε ελληνικά νησιά όπως είναι το Καστελόριζο.

Από κλιμάκωση σε κλιμάκωση

Η τουρκική πλευρά κλιμακώνει την ένταση κατά τρόπους πρωτοφανείς ακόμη και για τα δεδομένα των ούτως ή άλλως τεταμένων ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Οι παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου (οι κατά κάποιους «συζητήσιμες» λόγω της ασυμφωνίας των εξωτερικών ορίων μεταξύ εναέριου χώρου και αιγιαλίτιδας ζώνης) έχουν πια δώσει τη θέση τους στις από κάθε άποψη απαράδεκτες υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικά εδάφη.

Αλλά και στη θάλασσα, τα αιχμηρά βλέμματα του παρελθόντος έχουν πια δώσει τη θέση τους σε «σκοπούμενες συγκρούσεις», με τους Τούρκους κυβερνήτες να επιχειρούν επικίνδυνα προκλητικούς ελιγμούς δίπλα σε ελληνικά σκάφη. Τα περιστατικά, δυστυχώς, πολλά (Φεβρουάριος 2018, Μάρτιος 2020, Αύγουστος 2020 κ.ά.).

Στο ίδιο πνεύμα, οι νέο-οθωμανικές κορώνες του παρελθόντος έχουν πια δώσει τη θέση τους σε απροκάλυπτες στρατιωτικές εισβολές σε ξένα εδάφη, με τους Τούρκους να δοκιμάζουν «συνταγές Κύπρου» τόσο στη Συρία (επικαλούμενοι ως επιχείρημα όχι μόνο λόγους εθνικής ασφάλειας απέναντι στις φερόμενες ως κουρδικές απειλές αλλά και τα «ιστορικά σύνορα» των εδαφικών διεκδικήσεων του «εθνικού όρκου/Misak-ı Millî» του 1920) όσο και στη Λιβύη (λειτουργώντας οι ίδιοι ως ο αυτόκλητος εγγυητής μιας στρεβλά εννοούμενης «σταθερότητας» στο πλευρό του τουρκόφιλου Φαγέζ αλ Σάρατζ). Και στις δύο περιπτώσεις δε, η Τουρκία θα εκινείτο επεκτατικά εντός των ξένων εδαφών, περνώντας από τα δυτικά (Χαλέπι/Αφρίν στη Συρία, Τρίπολη/Μισράτα στη Λιβύη) προς τα ανατολικά (Επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» στη Συρία, μετακίνηση δυνάμεων προς τη Σύρτη στη Λιβύη).

Οι γκρίζες ζώνες ως πεδίο… μελλοντικών «κατακτήσεων»

Η θεωρία των «γκρίζων ζωνών» που προσέγγιζε ως αμφισβητούμενη την κυριότητα νησίδων και βραχοσηνίδων τα ονόματα των οποίων δεν αναφέρονται ρητά στις Συνθήκες έχει πια δώσει τη θέση της στην προκλητική αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας ακόμη και επί όλων εκείνων που αναφέρονται ονομαστικά στις Συνθήκες της Λωζάνης και των Παρισίων. Φουάτ Οκτάι και Ντεβλέτ Μπαχτσελί, αντιπρόεδρος ο μεν, κυβερνητικός εταίρος ο δε, θυμήθηκαν τις περασμένες ημέρες αμφότεροι να αμφισβητήσουν την ελληνικότητα ακόμη και των Δωδεκανήσων. Την ίδια ώρα που «στρατιές» από τουρκικά τρολ καλούσαν την Άγκυρα να στείλει στρατό στο Καστελόριζο προκειμένου να επιβάλλει την… αποστρατιωτικοποίηση δια της στρατιωτικής εισβολής.

Τον τόνο ωστόσο στην πραγματικότητα τον δίνει ο ίδιος ο 66χρονος Τούρκος πρόεδρος. Οι παλαιότερες επικλήσεις του Ερντογάν στα «σύνορα της τουρκικής καρδιάς» τα εκτεινόμενα πέραν των συνόρων της σύγχρονης Τουρκίας, έχουν πια δώσει τη θέση τους σε μια ρητορική «κατακτήσεων» που ξεπερνά κατά πολύ τις παλαιότερες δηλώσεις περί «αναθεώρησης» της Συνθήκης της Λωζάνης. «Ο πολιτισμός μας είναι πολιτισμός κατάκτησης», θα δήλωνε ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος στις 26 Αυγούστου, με αφορμή την επέτειο της Μάχης του Μαντζικέρτ, απειλώντας μάλιστα με «καταστροφή» όποιον δεν είναι «ευπρεπής» απέναντι στην Τουρκία.

Από τη Ρόδο στην Κρήτη

Σε ανάλογα… επεκτατικό πλαίσιο, οι χάρτες που έως και το 2019 έθεταν το δυτικό όριο των τουρκικών θαλασσίων διεκδικήσεων στον 28ο μεσημβρινό (νοτίως της Ρόδου) έχουν πια επεκταθεί προς δυσμάς φτάνοντας έως και τον 26º μεσημβρινό και τις ανατολικές ακτές της Κρήτης, με όχημα το παράνομο πλην όμως υπαρκτό τουρκολιβυκό μνημόνιο. Τις τουρκικές διεκδικήσεις έρχεται άλλωστε πια να μας υπενθυμίσει και ο χάρτης της καλούμενης «Γαλάζιας Πατρίδας», πλέον όχι ως το προσωπικό όραμα ενός εθνικιστή αξιωματικού του τουρκικού πολεμικού ναυτικού όπως ήταν ο Τζεμ Γκιουρντενίζ (ενός αξιωματικού ο οποίος είχε μάλιστα οδηγηθεί και στη φυλακή επί Ερντογάν ως επίδοξος πραξικοπηματίας) αλλά ως επίσημο κρατικό αφήγημα.

Όσο για τις επανειλημμένες (ήδη από το 2015) απειλές του Ερντογάν να πλημμυρίσει την Ευρώπη με μετανάστες, εκείνες όντως θα γίνονταν πράξη στον Έβρο τον περασμένο Μάρτιο, χωρίς όμως τα επιθυμητά για το τουρκικό καθεστώς αποτελέσματα.

Σεισμογραφικά και γεωτρύπανα

Εν τω μεταξύ βέβαια, θα συνέβαιναν και άλλα πολλά. Τα τουρκικά σεισμογραφικά, που έκοβαν βόλτες στην κυπριακή ΑΟΖ ήδη από το φθινόπωρο του 2013, συνοδεύονται πια στις πειρατείες τους (αρχής γενομένης από την άνοιξη του 2019) και από πλωτά γεωτρύπανα. Γεωτρύπανα που θα ξεκινούσαν μεν να «χτυπούν» εκτός της ήδη οριοθετημένης-αδειοδοτημένης κυπριακής ΑΟΖ προτού στην πορεία μετακινηθούν εντός αυτής.

Καθώς μπαίνουμε πια στο φθινόπωρο του 2020, η Τουρκία συνεχίζει να διατηρεί στρατιωτική παρουσία σε Συρία, Λιβύη και Κυπριακή Δημοκρατία. Ειδικά στην περίπτωση της Λιβύης δε, η εν λόγω παρουσία φαίνεται και να θωρακίζεται/ενισχύεται. Τα Yavuz και Barbaros από την άλλη, συνεχίζουν να πλέουν στα νερά της Κύπρου, εκεί για όπου ετοιμάζεται να βάλει πλώρη και το «νεοβάπτιστο» Kanuni αποπλέοντας από τις τουρκικές ακτές βορείως των κατεχομένων όπου βρίσκεται σήμερα αγκυροβολημένο.

Όσο για το σεισμογραφικό Oruc Reis, εκείνο ως φαίνεται έχει εισέλθει εντός των ορίων της (στην πραγματικότητα μη-οριοθετημένης αλλά διεκδικούμενης) ελληνικής υφαλοκρηπίδας για να μείνει, καθώς κόβει βόλτες εκεί «μπαινοβγαίνοντας» εδώ και περίπου τρεις εβδομάδες (ξεκινώντας από τις 9 Αυγούστου). Εάν μάλιστα ισχύσουν και όσα διαμηνύει ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τότε το Oruc Reis πρόκειται συνεχίσει να αλωνίζει στην Ανατολική Μεσόγειο έως και τον ερχόμενο Νοέμβριο και τις… αμερικανικές προεδρικές εκλογές.

Όλα τα παραπάνω εκτυλίσσονται δε, μέσα σε ένα όργιο προπαγάνδας, με την ισλαμοεθνικιστική τουρκική ηγεσία να επιχειρεί να φορτώσει στην Ελλάδα παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναμοχλεύοντας παράλληλα και τα φερόμενα ως μειονοτικά πάθη κοντά σε περιοχές που – διόλου τυχαία – συμπίπτουν γεωγραφικά με τις αναθεωρητικές τουρκικές διεκδικήσεις (Δωδεκάνησα, Θράκη/Έβρος).

Κι όμως, παρά το όργιο της τουρκική παρανομίας, η Άγκυρα επιμένει να επικαλείται το διεθνές δίκαιο. «Η Τουρκία είναι έτοιμη να δώσει την πλήρη στήριξή της σε όποια πρωτοβουλία θα μπορούσε να διασφαλίσει μια δίκαιη, ειρηνική και ευθύδικη (σ.σ. equitable) λύση στα υπάρχοντα ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο σε συμφωνία με το διεθνές δίκαιο», σημειώνει στην επιστολή του προς τον ΟΗΕ της 21ης Αυγούστου του 2020, ο Φεριντούν Σινιρλίογλου, μόνιμος αντιπρόσωπος πια της Τουρκίας στα Ηνωμένα Έθνη και άλλοτε επικεφαλής της τουρκικής πλευράς στις διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα. «Εδώ και 200 χρόνια, η Τουρκία είναι υπέρμαχος ενός τρόπου σκέψης που περιστρέφεται γύρω από οικουμενικές αξίες όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου», θα διεμήνυε από την πλευρά του στις 24 Αυγούστου ο ίδιος ο πρόεδρος Ερντογάν παραβλέποντας όλες εκείνες τις αγριότητες, τις γενοκτονίες και τα πογκρόμ της σύγχρονης τουρκικής ιστορίας. Στο ίδιο πνεύμα και ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ: «Έχουμε κανόνες, αρχές. Υπάρχει δίκαιο, υπάρχει δικαιοσύνη […] Θέλουμε ειρήνη», θα δήλωνε ο ίδιος στο πρακτορείο Anadolu… προτού όμως αυτοδιαψευστεί απειλώντας τον ελληνικό λαό με «σοβαρή απώλεια της ασφάλειάς του» επειδή η Ελλάδα τόλμησε να προχωρήσει σε τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο.

Πολλά όσα δεν αναγνωρίζει η Τουρκία

Η «καραμέλα» της επίκλησης του «διεθνούς δικαίου» ωστόσο, προφανώς και δεν παράγει δίκαιο, ούτε αρκεί για να… δικαιώσει όσα παράνομα λαμβάνουν χώρα πρακτικά επί του πεδίου, από τη Συρία έως τη Λιβύη και από την Κύπρο έως τον Έβρο. Ειδικά όταν προέρχεται από μια χώρα όπως είναι η Τουρκία που δεν έχει υπογράψει/επικυρώσει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ούτε αναγνωρίζει τη γενική υποχρεωτική δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Μια χώρα που θυμάται τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) μόνο όταν θέλει να στοχοποιήσει την Ελλάδα (για τη μουσουλμανική μειονότητα). Που έχει παραβιάσει το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη και μαζί του όσα αποφασίστηκαν στη διεθνή Διάσκεψη του περασμένου Ιανουαρίου στο Βερολίνο, όπως άλλωστε και τα ουκ ολίγα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο. Που είχε σπεύσει στον απόηχο της απόπειρας πραξικοπήματος του 2016 να αναστείλει την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και που πλέον συζητά μήπως αποσυρθεί και από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών. Που δεν έχει επικυρώσει ούτε καν τη Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή…