Του Ιωάννη Σ. Λάμπρου

Τις τελευταίες εβδομάδες, υπήρξε σωρεία δηλώσεων Ελλήνων και Τούρκων αξιωματούχων, τέως και νυν, δηλώσεις οι οποίες αφενός πρωταγωνίστησαν στην ειδησεογραφική επικαιρότητα και αφετέρου αποτύπωσαν τις θέσεις  Αθηνών και Άγκυρας στα ζητήματα εκμετάλλευσης ενεργειακών πόρων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Την αρχή έκανε ο Νίκος Κοτζιάς. Ο τέως υπουργός Εξωτερικών  μιλώντας στο Οικονομικό Forum των Δελφών, στις αρχές Μαρτίου, δήλωσε σχετικά: « Αν αρχίσεις στις διεθνείς σχέσεις και είσαι μοναχοφάης λέγοντας ‘όλα δικά μου’, όλα στον έλεγχό μου, όλα μόνος μου, τότε είσαι κι εσύ μέρος του προβλήματος». Επίσης,  αυτό «που πρέπει να κάνεις και που προσπάθησα να κάνω είναι και να εξασφαλίσεις την ασφάλεια, με τις δύο τετραμερείς – ΗΠΑ, Ισραήλ, Ελλάδα Κύπρος, και η άλλη Γαλλία, Αίγυπτος, Ελλάδα, Κύπρος, αλλά και με το να δώσεις μια προοπτική όπου… ότι η Τουρκία, όχι στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά στη Μεσόγειο συνολικά, θα συμμετάσχει σε αυτή την οικονομική ανάταση. Πρέπει να βρεις τρόπους οργάνωσης επιχειρηματικούς, της μπίζνες, της δουλειάς, όχι της γεωπολιτικής  που να συμμετάσχει με τρόπο αυτό που της αντιστοιχεί και της αρμόζει ».

Τέλος, αν «νομίζεις, όπως κάνουν μερικοί στην Ελλάδα, ότι η Τουρκία με χιλιάδες μίλια δεν έχει ΑΟΖ, δεν έχει τίποτα και όλη η ΑΟΖ είναι ξέρω ‘γω το Καστελόριζο έχει  100%, έχει όλη την ΑΟΖ σε όλη την περιοχή, συγγνώμη που το λέω έτσι και ας με κράξουν οι εθνικοί μας φίλοι, δεν είναι έτσι. Τα πράγματα θέλουν προσοχή, φιλική πολιτική, διεθνές δίκαιο και να τον βάζεις και τον άλλο στο παιχνίδι, για να κατευνάζει».[1]

Οι παραπάνω δηλώσεις χαρακτηρίζονται από υπερβολή, καθώς ούτε η Αθήνα, ούτε η Λευκωσία έχουν υποστηρίξει ότι κατέχουν το μονοπώλιο στην Ανατολική Μεσόγειο, ούτε ότι η Τουρκία δεν διαθέτει καθόλου ΑΟΖ, και φυσικά ότι η Μεγίστη διαθέτει «όλη την ΑΟΖ σε όλη την περιοχή». Παρερμηνεύοντας την ελλαδική και κυπριακή στάση, ο κ. Κοτζιάς, εμμέσως, δικαιολογεί ή δείχνει να κατανοεί τις δυναμικές αντιδράσεις της Τουρκίας αναφορικά με τις έρευνες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εφόσον, σύμφωνα με την παραπάνω λογική, Αθήνα και Λευκωσία θέλουν καταχρηστικά (ως «μοναχοφάηδες») να μονοπωλήσουν τον υποθαλάσσιο πλούτο στην Ανατολική Μεσόγειο, τότε η Άγκυρα, με χιλιάδες μίλια ακτές, στερούμενη των «δικαιωμάτων» της, «ψάχνοντας μια θέση στον ήλιο» δικαίως θα αντιδράσει…

Εν συνεχεία ακολούθησε σειρά δηλώσεων από τον υπουργό Εξωτερικών κ. Γ. Κατρούγκαλο. Σε σχετικές δηλώσεις στην Αττάλεια, στις 21 Μαρτίου, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, πέραν των συχνών αναφορών στη σημασία σεβασμού του διεθνούς δικαίου, υπερασπίστηκε το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πόρων εντός της κυπριακής ΑΟΖ προς όφελος των δύο κοινοτήτων.[2]

Παράλληλα, αναγνώρισε δικαιώματα στην Τουρκία αναφέροντας πως «εμείς θεωρούμε ότι σε όλα τα θέματα που την αφορούν, η Τουρκία έχει δικαιώματα» και πως είναι  «προφανές, όμως, ότι στην Ανατολική Μεσόγειο και η Τουρκία έχει δικαιώματα, τα οποία της τα αναγνωρίζει το Δίκαιο της Θάλασσας που εμείς κατεξοχήν θέλουμε να ισχύει και να διέπει και τις μεταξύ μας διαφορές ».[3]  Πρόσθεσε δε σε διευκρινιστική ερώτηση σχετικά, πως «…κανένα κράτος δεν μπορεί να έχει το μονοπώλιο σε μία ευρύτερη περιοχή, ούτε η Ελλάδα, ούτε η Τουρκία, ούτε η Κύπρος. Κανείς δεν έχει ζητήσει παρόμοιο μονοπώλιο»  και πως το «Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας δίνει σε κάθε κράτος που έχει ακτογραμμές συγκεκριμένα δικαιώματα, τα οποία, σε ό,τι αφορά τον προσδιορισμό, βέβαια, της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, απαιτούν και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών».[4] Τα παραπάνω περί μονοπωλίου έρχονται σε αντίθεση με τα όσα ανέφερε ο κ. Κοτζιάς στους Δελφούς.

TΟ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΘΡΟ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ «Α&Δ» ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ.

[1] Το μαγνητοσκοπημένο απόσπασμα εδώ, https://www.youtube.com/watch?v=jnj2v3ZaAMc

[2] Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών, Γ. Κατρούγκαλου, με το πέρας της συνάντησής του με τον ομόλογό του της Τουρκίας, M. Çavuşoğlu (Αττάλεια, 21.03.2019), Διαθέσιμο εδώ, https://www.mfa.gr/epikairotita/proto-thema/deloseis-upourgou-exoterikon-katrougkalou-me-to-peras-tes-sunanteses-tou-me-ton-omologo-tou-tes-tourkias-cavusoglu-attaleia-21032019.html

[3] [Ibid.]

[4] [Ibid.]