Ανήμερα Χριστούγεννα, ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έσπευσε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Truth Social, για να ευχηθεί «Καλά Χριστούγεννα σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των θαυμάσιων στρατιωτών της Κίνας, που με αγάπη, αλλά παράνομα, χειρίζονται τη Διώρυγα του Παναμά».

Ενώ ο ισχυρισμός του Τραμπ ήταν ανακριβής, η αυξανόμενη επιρροή των κινεζικών εταιρειών και της κινεζικής κυβέρνησης στη ναυτιλία και στα παγκόσμια λιμάνια, συμπεριλαμβανομένης της Διώρυγας του Παναμά, συνιστά παράγοντα ανησυχίας για τους αξιωματούχους των ΗΠΑ.

Η κινεζική κυβέρνηση έχει επενδύσει πολλά στην κατασκευή λιμένων σε όλο τον κόσμο. Και δεδομένου ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, οι ιδιωτικές κινεζικές εταιρείες διαδραματίζουν πλέον σημαντικό ρόλο στις ναυτιλιακές και λιμενικές λειτουργίες, παρέχοντάς τους σημαντικό έλεγχο στην κυκλοφορία των παγκόσμιων αγαθών και στρατηγικές θέσεις από τις οποίες παρακολουθούν τις δραστηριότητες άλλων χωρών.

Ο Μπράιαν Χιουζ, εκπρόσωπος της μεταβατικής ομάδας Τραμπ-Βανς, δήλωσε ότι «ο κινεζικός έλεγχος της Διώρυγας του Παναμά αποτελεί απολύτως απειλή για την εθνική ασφάλεια για τις ΗΠΑ».

Επισήμανε τη μαρτυρία του Κογκρέσου πέρυσι από τη στρατηγό Λόρα Τζ. Ρίτσαρντσον, επικεφαλής της Νότιας Διοίκησης των ΗΠΑ, ότι οι κινεζικές επενδύσεις υποδομής χρησιμεύουν ως «σημεία μελλοντικής πρόσβασης πολλών τομέων» για τον κινεζικό στρατό.

Ειδικά για τον Παναμά, οι αμερικανικές ανησυχίες εστιάζονται σε δύο θαλάσσιους λιμένες εκατέρωθεν της διώρυγας του Παναμά, ένα κανάλι μέσω του οποίου διέρχεται το 40% της κυκλοφορίας εμπορευματοκιβωτίων των ΗΠΑ. Αυτά τα λιμάνια λειτουργούν για δεκαετίες από τη Hutchison Ports PPC, τμήμα της CK Hutchison Holdings, εταιρείας με έδρα το Χονγκ Κονγκ.

Κινεζικός έλεγχος αποστολών

Η CK Hutchison είναι ένας εισηγμένος όμιλος ετερογενών δραστηριοτήτων του οποίου ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης είναι μια οικογένεια δισεκατομμυριούχων του Χονγκ Κονγκ και όχι η κινεζική κυβέρνηση. Ωστόσο το Πεκίνο έχει επεκτείνει τους νόμους του για την εθνική ασφάλεια στο Χονγκ Κονγκ και η κινεζική κυβέρνηση έδειξε πρόσφατα προθυμία να εξοπλίσει τις αλυσίδες εφοδιασμού (κάτι για το οποίο το Πεκίνο λέει επίσης ότι κάνουν οι ΗΠΑ).

Αυτό έκανε τους Αμερικανούς αξιωματούχους και από τα δύο κόμματα να ανησυχούν ολοένα και περισσότερο ότι η κινεζική κυβέρνηση θα μπορούσε να ασκήσει επιρροή σε ιδιωτικές εταιρείες για να εμποδίσουν εμπορικές και στρατιωτικές αποστολές σε περίοδο πολέμου.

Η παρουσία κινεζικών εταιρειών κοντά στο λιμάνι στον Παναμά δεν είναι καθόλου μοναδική. Η CK Hutchison είναι μια από τις μεγαλύτερες λιμενικές εταιρείες στον κόσμο, με 53 λιμάνια σε 24 χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Ολλανδίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Χονγκ Κονγκ και της Αυστραλίας.

Ο Μάικλ Γουέσελ, μέλος της Επιτροπής Οικονομικής και Ασφάλειας ΗΠΑ-Κίνας, μιας κυβερνητικής υπηρεσίας που εξέτασε το ζήτημα της ασφάλειας των λιμανιών, είπε ότι η επιρροή στα λιμάνια είναι σημαντική για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής και οικονομικής επιρροής και τη δυνατότητα επιτήρησης.

Το 90% του στρατιωτικού φορτίου των ΗΠΑ ταξιδεύει με εμπορικά πλοία, είπε, δίνοντας στους φορείς εκμετάλλευσης λιμένων πληροφορίες όταν η κυβέρνηση εντείνει τις επιχειρήσεις σε ορισμένα μέρη. Η ιδιοκτησία λιμένα μπορεί επίσης να παρέχει ενδείξεις για το πώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ ελέγχει το φορτίο για κινδύνους ασφαλείας, κάτι που θα μπορούσε να διευκολύνει την αποφυγή αυτών των προσπαθειών, είπε ο κ. Γουέσελ.

«Το να είσαι διαχειριστής λιμένα ή τερματικού σταθμού σού παρέχει τη δυνατότητα να έχεις πρόσβαση ή να γνωρίζεις τι αναζητά η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ποια εμπορευματοκιβώτια μπορεί να στοχεύουν για επιπλέον αξιολόγηση», είπε.

Ακόμη και αν οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακτούσαν τον έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά – πράγμα δύσκολο, αφού οι συνθήκες παράδοσης πριν μισό αιώνα επικυρώθηκαν από τη Γερουσία των ΗΠΑ – δεν θα άλλαζε το γεγονός ότι μια κινεζική εταιρεία ελέγχει τα λιμάνια σε κάθε άκρο του καναλιού.

Δημοσιεύθηκε στο kathimerini.gr στις 3 Ιανουαρίου 2025