Ίσως να είναι καλό τελικά που η Γερμανία δεν έστειλε άρματα μάχης στην Ουκρανία… Όχι τίποτα άλλο, μπορεί να «έμεναν» την ώρα της μάχης… Το προαναφερθέν ειρωνικό σχόλιο – που είναι και το εισαγωγικό σχόλιο άρθρου στο Politico – αποτυπώνει της ανυποληψία στην οποία έχει περιέλθει το «αξιόμαχο» των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων… ακριβώς δέκα μήνες έπειτα από την ιστορική ομιλία του Όλαφ Σολτς στην ομοσπονδιακή βουλή.

Κατά τη διάρκεια πρόσφατης άσκησης, όλα τα (συνολικά 18) τεθωρακισμένα οχήματα μάχης Puma που έπαιρναν μέρος, παρουσίασαν βλάβες και «έμειναν». Το «φιάσκο» έγινε γνωστό το περασμένο Σάββατο, μέσα από δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού Spiegel, που επικαλείτο ως πηγή της επιστολή (διαμαρτυρίας;) που έστειλε στην ηγεσία των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων ο διοικητής της 10ης τεθωρακισμένης μεραρχίας υποστράτηγος Ρούπρεχτ φον Μπούτλερ.

Το θέμα, υπό άλλες συνθήκες, θα μπορούσε να έχει περιοριστεί εντός των γερμανικών συνόρων. Είναι γνωστό άλλωστε παλαιόθεν ότι οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις (Bundeswehr) βρίσκονται αντιμέτωπες με ελαττωματικά οπλικά συστήματα και ελλείψεις. Ενδεικτικά, τον Φεβρουάριο του 2018 το BBC έγραφε, επικαλούμενο τα στοιχεία γερμανικής έκθεσης, για τα Airbus A-400M της Bundeswehr που δεν μπορούν να πετάξουν, για υποβρύχια που μαζεύουν σκουριά, για γερμανικά μαχητικά, άρματα, ελικόπτερα και πλοία που είναι σε «δραματικά κακή» κατάσταση.

Με φόντο ωστόσο πλέον τον πόλεμο στην Ουκρανία, και πολύ δε περισσότερο στον απόηχο εκείνης της ιστορικής ομιλίας (Zeitenwende) που είχε εκφωνήσει ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς στη γερμανική ομοσπονδιακή βουλή (Bundestag) στις 27 Φεβρουαρίου, ανακοινώνοντας τότε από το βήμα του κοινοβουλίου επιπλέον χρηματοδότηση ύψους 100 δισ. ευρώ για τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις, θα περίμενε κανείς ότι κάποια πράγματα θα έχουν αρχίσει να αλλάζουν…

Κάτι τέτοιο ωστόσο, όπως φαίνεται, δεν έχει γίνει. Αντιθέτως, η χλεύη προσλαμβάνει, πια, ακόμη μεγαλύτερες (γεωπολιτικές) διαστάσεις για τις γερμανικές δυνάμεις καθώς τα 18 Puma που χάλασαν εν ώρα άσκησης υποτίθεται ότι επρόκειτο να ενταχθούν, μαζί με άλλα 24 Puma (συνολικά 42), στην Very High Readiness Joint Task Force (VJTF) του ΝΑΤΟ το 2023. Οι ασκήσεις άλλωστε κατά τη διάρκεια των οποίων παρουσιάστηκαν τα προβλήματα και οι βλάβες, για ακριβώς αυτόν τον λόγο έγιναν, ως προετοιμασία για τη συμμετοχή σε αυτήν τη νατοϊκή δύναμη η οποία είναι προγραμματισμένο μάλιστα να τεθεί και υπό γερμανική ηγεσία…

Τελικώς, αντί για Puma, οι γερμανικές δυνάμεις θα στείλουν στην VJTF παλαιότερου τύπου τεθωρακισμένα οχήματα Marder, ενώ και οι παραγγελίες νέων Puma που είχαν προγραμματιστεί από τις εταιρείες Krauss-Maffei Wegmann and Rheinmetall Landsysteme πλέον μπαίνουν στον πάγο. Σημειώνεται ότι μιλάμε για συνολικά πάνω από 220 νέα ΤΟΜΑ τύπου Puma που ήταν προγραμματισμένο να παραδοθούν στις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις και τώρα «παγώνουν».

«Περίγελος»

Τα προβλήματα της Bundeswehr δεν είναι νέα, σημειώνει το Politico, που φτάνει μάλιστα στο σημείο να χαρακτηρίσει τον γερμανικό στρατό «περίγελο» του ΝΑΤΟ.

«Ο ανεπαρκώς εξοπλισμένος γερμανικός στρατός ακόμη περιμένει οικονομική ενίσχυση από το Βερολίνο», έγραφαν από την πλευρά τους οι Financial Times στις 24 Νοεμβρίου, υπογραμμίζοντας ότι, παρά τις όποιες μεγαλεπήβολες εξαγγελίες, τα προβλήματα παραμένουν.

Τα προβλήματα ωστόσο, ειδικά με τα Puma, ήταν σε μεγάλο βαθμό γνωστά. Και δεν είναι τα μόνα.

«Φιάσκο»

Αναφερόμενος στις προμήθειες του γερμανικού στρατού που κατέληξαν σε φιάσκο, ο Γκέοργκ Λέφλμαν έγραφε πριν από αρκετούς μήνες στο Spectator για το αεροσκάφος A-400M, τη φρεγάτα F-125 και το τεθωρακισμένο όχημα Puma.

Αναφερόμενος σε ανάλογες περιπτώσεις, ο Ραλφ Μπόζεν έγραφε πριν από μήνες στη Deutsche Welle για το τυφέκιο εφόδου G36 που… αποσύρεται ήδη από το 2015 αλλά επτά χρόνια μετά ακόμη δεν έχει αποσυρθεί, για Γερμανούς αλεξιπτωτιστές που περιμένουν δέκα χρόνια να έρθουν τα νέα τους κράνη και για ελλείψεις σε οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς (ακόμη και σε ρούχα, εσώρουχα, σακίδια κ.ά.).

Όταν η γραφειοκρατία αφοπλίζει

Σύμφωνα με τον Μπόζεν, πολλά από τα προβλήματα της Bundeswehr έχουν να κάνουν με τους δαιδαλώδεις γραφειοκρατικούς μηχανισμούς μέσα από τους οποίους πρέπει να περάσουν οι προμήθειες και τα εξοπλιστικά προγράμματα των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων.

Η αρμόδια για τις στρατιωτικές προμήθειες ομοσπονδιακή υπηρεσία BAAINBw (Bundesamt für Ausrüstung, Informationstechnik und Nutzung der Bundeswehr) έχει βρεθεί κατ’ επανάληψη στο στόχαστρο έντονης κριτικής για ακριβώς αυτόν τον λόγο.

«Περίπου 6.500 άτομα εργάζονται στα κεντρικά της γραφεία στην πόλη Κόμπλεντς στη δυτική Γερμανία. Συνολικά 11.000 άτομα απασχολούνται σε αυτήν την υπηρεσία, σε συνολικά 116 γραφεία. Η BAAINBw θεωρείται εδώ και καιρό ότι έχει επείγουσα ανάγκη μεταρρύθμισης. Αρκετοί Γερμανοί υπουργοί Άμυνας προσπάθησαν να την αλλάξουν αλλά απέτυχαν», έγραφε η Deutsche Welle, αναφερόμενη όχι σε έναν παλαιό και απολιθωμένο οργανισμό αλλά σε μια υπηρεσία η οποία, στη σημερινή της μορφή, υπάρχει εδώ και μόλις δέκα χρόνια, από το 2012.

«Πάνω από το ήμισυ του γερμανικού αμυντικού προϋπολογισμού πηγαίνει στο προσωπικό και σε έξοδα συντήρησης και λειτουργίας. Το 2016 μόνο το 13% του προϋπολογισμού δόθηκε για την απόκτηση νέου εξοπλισμού, ενώ ο αντίστοιχος στόχος του ΝΑΤΟ είναι το 20%, ένα ποσοστό το οποίο η Γερμανία δεν έχει πιάσει ποτέ», έγραφε ο Γκέοργκ Λέφλμαν στο Spectator, χαρακτηρίζοντας μάλιστα «γραφειοκρατικό τερατούργημα» την BAAINBw.

Πώς φτάσαμε ως εδώ

Η Bundeswehr δεν ήταν, ωστόσο, ανέκαθεν σε τέτοια χάλια. Από τη σύστασή της στα τέλη του 1955 και ως το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ήταν κάτι πολύ διαφορετικό. Πριν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, είχε στις τάξεις της περίπου 500.000 στρατιώτες και στη διάθεσή της ένα εντυπωσιακό οπλοστάσιο από άρματα μάχης Leopard, τεθωρακισμένα οχήματα Marder, αντιαεροπορικά συστήματα Gepard κ.ά.

Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ωστόσο, η Bundeswehr είδε τον προϋπολογισμό της να συρρικνώνεται δραματικά, καθώς μεγάλο μέρος της χρημοδότησης θα ανακατευθυνόταν τότε προς την κάλυψη των εξόδων της γερμανικής επανένωσης. Από περίπου 500.000 στρατιώτες που είχε τη δεκαετία του 1980, το 2010 έφτασε να έχει στο μισθολόγιο μόλις 178.000. Και από 2.225 άρματα μάχης Leopard 2 που είχε παλαιότερα, το 2010 είχε μείνει μόνο με 220. Εν τω μεταξύ, δε, έως το 2010, τα συστήματα αεράμυνας Roland και Gepard είχαν και εκείνα αποσυρθεί. Ενώ και η συμμετοχή γερμανικών δυνάμεων στην International Security Assistance Force (ISAF) στο Αφγανιστάν έμελλε να σημαδευτεί από αποτυχίες, πλήγματα (βλ. επίθεση κατά Γερμανών από τους Ταλιμπάν τον Απρίλιο του 2010) και έντονη κριτική.

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, ο αριθμός των Γερμανών στρατιωτών μπορεί να μειώθηκε σημαντικά τις περασμένες δεκαετίες αλλά ο αριθμός των στρατηγών και των ναυάρχων εξακολουθεί να είναι περίπου ο ίδιος, όπως αναφέρει ο Λέφλμαν στο Spectator.

Μέσα σε όλα αυτά, η είδηση της αγοράς 35 F-35 από τη Γερμανία μπορεί να εντυπωσιάζει… μπορεί και όχι.