Με το συνολικό του «μέγεθος» να ξεπερνά κατά τι τα 1,8 τρισ. ευρώ, ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, αν μη τι άλλο, φανερώνει διαθέσεις. Στόχος του: «να συμβάλει στην ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τη νόσο COVID-19, μιας Ευρώπης πιο πράσινης, πιο ψηφιακής και πιο ανθεκτικής», όπως σημειώνεται άλλωστε και στον επίσημο ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Πρόκειται για έναν προϋπολογισμό κατάλληλο όχι μόνο για τη σημερινή πραγματικότητα αλλά και για τις αβεβαιότητες του αύριο», συνεχίζει στην ιστοσελίδα της η Κομισιόν, αφήνοντας βέβαια ασχολίαστες κάποιες από τις «αβεβαιότητες του σήμερα» όπως εκείνες απορρέουν μέσα από τα – υποβληθέντα και επαπειλούμενα βέτο – της «αμερικανόφιλης» Πολωνίας από τη μία, και της «ρωσόφιλης» Ουγγαρίας από την άλλη. Δύο χωρών που τείνουν αμφότερες να εμφανίζουν μια επαναλαμβανόμενη, σχεδόν εμμονική, «δυσανεξία» στο άκουσμα του όρου «κράτος δικαίου».

Σε κάθε περίπτωση, το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο είναι ήδη εδώ, μεγαλεπήβολο μέσα στις «απρόβλεπτες ανάγκες» της πανδημίας. Εκείνο συνοδεύεται άλλωστε και από ένα πολυαναμενόμενο «προσωρινό μέσο» ύψους 750 δισ. ευρώ «για την τόνωση της ανάκαμψης» (βλέπε NextGenerationEU-NGEU).

Εάν αναλύσει ωστόσο κανείς τις δαπάνες της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 ανά τομείς, διαπιστώνει… πόσο λιγότερα είναι τα χρήματα που έχουν προϋπολογιστεί για Ανθεκτικότητα-Ασφάλεια-Άμυνα (13,2 δισ. ευρώ) και Μετανάστευση-Διαχείριση Συνόρων (22,7 δισ. ευρώ) εάν συγκριθούν, επί παραδείγματι, με όλους τους λοιπούς επιμέρους τομείς δαπανών: με τα 98,4 δισ. ευρώ για τις Γειτονικές Χώρες και τον Υπόλοιπο Κόσμο – τα 132,8 δισ. ευρώ για την Ενιαία Αγορά, την Καινοτομία και τον Ψηφιακό Τομέα – τα 377,8 δισ. ευρώ για τη Συνοχή – και τα 356,4 δισ. ευρώ για το Περιβάλλον, χωρίς βέβαια σε όλα τα παραπάνω να συνυπολογίζονται τα 750 δισ. ευρώ του NextGenerationEU.

«Ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας δημιουργήθηκε (σ.σ. το 2017) με στόχο την ανάπτυξη στρατιωτικής τεχνολογίας και τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών, αλλά οι πόροι που διατίθενται για αυτό από τον τελευταίο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ είναι κατά 40% χαμηλότεροι σε σύγκριση με όσα είχε αρχικά προτείνει η Κομισιόν», σημειώνει σε άρθρο του το Foreign Policy.

«Ο προϋπολογισμός για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας έπεσε κατά 39%, για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη κατά 46%, και για τη στρατιωτική κινητικότητα κατά 74%», σημειώνει στην ιστοσελίδα του το Friedrich Naumann Foundation.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας ειδικότερα, που υποτίθεται ότι θα βοηθούσε «τα κράτη μέλη να δαπανούν πιο αποδοτικά τα χρήματα των φορολογουμένων» «μειώνοντας τις διπλές δαπάνες και επιτυγχάνοντας πιο συμφέρουσες από οικονομική άποψη προσφορές», έπεσε από τα 13 δισ. ευρώ στα 7 δισ. και η στρατιωτική κινητικότητα από τα 6,5 στα 1,5 δισ., με το Global Risk Insights να διερωτάται εάν αυτές οι περικοπές «θέτουν υπό αμφισβήτηση τις μελλοντικές στρατιωτικές δυνατότητες της ΕΕ» στη σκιά «της διαχρονικής έλλειψης αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών».

Σε ευρωπαϊκό-κοινοτικό επίπεδο, λοιπόν, οι Ευρωπαίοι πια «κόβουν» ό,τι μπορούν από την Άμυνα, παρά τα όσα μεγαλεπήβολα είχαν προαναγγελθεί τα τελευταία χρόνια (ειδικά από το 2016 και έπειτα) στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας. Δεν φαίνεται να ισχύει, ωστόσο, το ίδιο και σε εθνικό επίπεδο. Κάθε άλλο…

Το υπουργείο Άμυνας της Σουηδίας (που ανήκει μεν στην ΕΕ αλλά όχι και στο ΝΑΤΟ) έκανε γνωστό πως σκοπεύει να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες της χώρας κατά περίπου 40% (ή 3,1 δισ. δολ.) μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, και μαζί τον αριθμό των στρατιωτών της από 60.000 σε 90.000. Στο ίδιο πλαίσιο, η σκανδιναβική χώρα – που «κοντράρεται» με τους Ρώσους στη Βαλτική – έχει ήδη προσχωρήσει ή προτίθεται να προχωρήσει και σε… αγορές: πυραύλων Patriot, ενός νέου υποβρυχίου, νέων μαχητικών αεροσκαφών κ.ά. Με το βλέμμα στραμμένο στη Ρωσία, οι ΝΑΤΟικοί Πολωνοί επίσης παραμένουν σε τροχιά αύξησης των αμυντικών τους δαπανών.

Αλλά και νοτιότερα, το υπουργείο Άμυνας της Ολλανδίας παρουσίασε πρόσφατα ένα δικό του πλάνο-όραμα με ορίζοντα το 2035. Ο λόγος για ένα πλάνο που θέλει τη χώρα σχεδόν να τριπλασιάζει τις αμυντικές της δαπάνες – από 13 δισ. δολ. που είναι  ο ολλανδικός αμυντικός προϋπολογισμός ετησίως – σε περίπου… 30 δισ. δολ. ετησίως.

Κινούμενοι σε ανάλογο πνεύμα, οι (εκτός ΕΕ πια) Βρετανοί μόλις ανακοίνωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση των τελευταίων 30 ετών (μεταψυχροπολεμικά) στις αμυντικές τους δαπάνες, με τον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον να προσθέτει 21,8 δισ. δολ. επιπλέον στον αμυντικό λογαριασμό για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Που αναμένεται να πάνε αυτά τα χρήματα; Στη ναυπήγηση πλοίων (φρεγάτες Type 26, Type 31, Type 32 κ.ά.), στη σύσταση μιας νέας διοίκησης διαστήματος (Space Command), στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, σε R&D, στο αεροπορικό πρόγραμμα Tempest κ.ά.

Ακόμη και οι Γερμανοί επενδύουν σε νέα όπλα: σε 31 νέα on-board multi-role ελικόπτερα Sea Tiger για τις φρεγάτες τους (αξίας περίπου 2,7 δισ. ευρώ, με την προοπτική αυτά να αντικαταστήσουν τα Sea Lynx Mk88A), σε 38 μαχητικά Eurofighter (αξίας περίπου 5,4 δισ. ευρώ), αλλά και σε νέες φρεγάτες MKS-180 (αξίας περίπου 6 δισ. ευρώ), μεταξύ άλλων.