Το «βαρύ πυροβολικό» της Ελλάδας στη διεθνή σκηνή είναι, από μια άποψη, η ήπια ισχύς της: Το γεγονός για παράδειγμα ότι μια χώρα μικρή σε μέγεθος και πληθυσμό, όπως η Ελλάδα, μπορεί να συνδιοργανώνει ως «συγκηδεμόνας» μαζί με μια χώρα μεγάλη όπως είναι η Κίνα, το Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, η ιδρυτική υπουργική διάσκεψη του οποίου είχε πραγματοποιηθεί το 2017 στην Αθήνα. 

Το πέρασμα του Νίκου Κοτζιά από το υπουργείο Εξωτερικών είχε συνοδευτεί από κάποιες αξιοσημείωτες προβολές ήπιας (αλλά και διαμεσολαβητικής) ισχύος, που όμως δεν φαίνεται πια να έχουν συνέχεια: τις δύο Διεθνείς Διασκέψεις της Αθήνας για τον «Θρησκευτικό και Πολιτιστικό Πλουραλισμό και την Ειρηνική Συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή», την πρώτη υπουργική διάσκεψη του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών επίσης στην Αθήνα, τις τρεις Διασκέψεις της Ρόδου για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητα… 

«Η ήπια ισχύς βρίσκεται στην ικανότητα να ελκύεις και να πείθεις […] προέρχεται από τη θελκτικότητα της κουλτούρας, των πολιτικών ιδανικών και των πολιτικών επιλογών μιας χώρας», σύμφωνα με τον Τζόζεφ Νάι (το βιβλίο του οποίου, «Ήπια Ισχύς: Το μέσο επιτυχίας στην παγκόσμια πολιτική» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση). 

Monocle

Πριν από ακριβώς έναν χρόνο, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είχε πανηγυρίσει, και δικαίως. Το περιοδικό Monocle (ή, πιο σωστά, το brand Monocle) είχε τότε κατατάξει, για πρώτη φορά, την Ελλάδα στην κορυφαία δεκάδα (στη θέση νούμερο 9 συγκεκριμένα) των χωρών με τη μεγαλύτερη «ήπια ισχύ» στον κόσμο (βλ. IFG-Monocle Soft Power Survey 2020). Άξιο αναφοράς και εκείνο το εξώφυλλο του τεύχους 139 του Monocle (Δεκέμβριος 2020 – Ιανουάριος 2021) με την ελληνική σημαία να διαφημίζει την Ελλάδα ως «soft power super star».

Εάν αφήσουμε ωστόσο στην άκρη το Monocle που ξαφνικά «ερωτεύτηκε την Αθήνα» (στην οποία Αθήνα το εν λόγω περιοδικό διοργάνωσε και το πιο πρόσφατο «Quality of Life» συνέδριό του τον Σεπτέμβριο του 2021), τι γίνεται με όλους τους άλλους; Μήπως η Ελλάδα δεν είναι τόσο ψηλά στις λίστες με τις κατατάξεις ήπιας ισχύος όσο θα της άξιζε (λόγω ιστορίας, πολιτισμού, τεχνών και μουσικής, θρησκείας, κουζίνας, τουρισμού, επιστημών κ.ά.); 

Global Soft Power Index

Το Global Soft Power Index της Brand Finance για το έτος 2021 τοποθετεί την Ελλάδα στη θέση 31 της παγκόσμιας κατάταξης (το 2020 την είχε στη θέση 34), κάτω από πολλές άλλες ευρωπαϊκές, ασιατικές και αραβικές χώρες. Συγκριτικά, η Τουρκία βρίσκεται στη θέση 27, η Κίνα στη θέση 8, το Βέλγιο στη θέση 21, το Ισραήλ στη θέση 25 και η Ιταλία στη θέση 19. 

The Soft Power 30

Αλλά και στην κατάταξη The Soft Power 30 του Portland USC Center on Public Diplomacy (για το έτος 2019 όμως), η Ελλάδα βρίσκεται στη θέση 25, κάτω από την Πολωνία (θέση 23), την Πορτογαλία (θέση 22) και την Τσεχία (θέση 24) αλλά πάνω από την Τουρκία (θέση 29). Το Portland USC Center on Public Diplomacy κάνει όμως και μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση όταν αναφέρεται στις ελληνικές «αδυναμίες» τις οποίες και εντοπίζει κυρίως σε αυτό που αποκαλεί digital diplomacy. «Ενώ οι εντάσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και τον ανατολικό της γείτονα (σ.σ. την Τουρκία) συνεχίζουν να αυξάνονται, και οι διεθνείς θεσμοί παρασύρονται ολοένα και περισσότερο σε αυτήν τη διαμάχη, η digital diplomacy θα μπορούσε να προσφέρει ένα χρήσιμο εργαλείο προκειμένου να παρουσιαστούν με σαφήνεια οι ελληνικές προτεραιότητες», σημειώνει σχετικά. 

Υπάρχουν Αρχές όπως για παράδειγμα το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Βοστώνη υπό τον Στράτο Ευθυμίου που κάνουν εμφανώς εξαιρετική δουλειά, προβάλλοντας την Ελλάδα μέσα από ποικίλες δράσεις-πρωτοβουλίες-εκδηλώσεις τις οποίες διαφημίζουν και μέσω των social media. 

Υπάρχουν, από την άλλη, και μη-κυβερνητικοί οργανισμοί που ασχολούνται μεν με την ανάδειξη της ελληνικής ήπιας ισχύος παράγοντας αξιοσημείωτο έργο, αλλά είναι προσανατολισμένοι περισσότερο στο εσωτερικό, ενώ το ζητούμενο στην προκειμένη περίπτωση θα έπρεπε να είναι η εξωστρέφεια.  

180 

Κατά τα λοιπά ωστόσο, εάν περιηγηθεί κανείς για παράδειγμα στην ψηφιακή επικράτεια του twitter, όπου εκτυλίσσονται πια και οι πιο πολλές και πιο έντονες δημόσιες αντιπαραθέσεις επί των διεθνών θεμάτων (του ελληνοτουρκικού και του Κυπριακού συμπεριλαμβανομένων), θα διερωτηθεί εάν οι ελληνικές θέσεις παρουσιάζονται επαρκώς σε γλώσσες που να μπορούν να καταλάβουν οι σχολιαστές του εξωτερικού… 

Σε σχετικά πρόσφατη συνέντευξή του πάντως, ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Διπλωματίας και Αποδήμου Ελληνισμού Γιάννης Χρυσουλάκης υποστήριξε πως υπάρχουν «εκατόν ογδόντα υψηλά εκπαιδευμένα στελέχη, απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης» στη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας που «λειτουργούν ως εκπρόσωποι των Διπλωματικών μας Αρχών, αναπτύσσουν σχέσεις με τα Μέσα Ενημέρωσης της χώρας υποδοχής και επικοινωνούν τις θέσεις και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας, μέσω στοχευμένων δράσεων, επικοινωνιακών προγραμμάτων και εκδηλώσεων»…