ΕΚ ΔΗΜΟΥ ΜΕΣΣΗΣ ΟΡΜΩΜΕΝΟΣ

Απομνημονεύματα Παναγιώτου Π. Μπαΐζου

Αν. Γεν. Αρχίατρου 1881-1942

ISBN: 978-960-93-6313-6

Σελίδες: 400

Του Ηλία Νταλούμη

Είναι γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν εκτιμούμε τα απομνημονεύματα. Κι εδώ προκύπτει –μένοντας στο χώρο των εκδόσεων– το εύλογο ερώτημα «και τι εκτιμούμε;». Η απάντηση, αν κοιτάξουμε ειδικά όσα χαρακτηρίζονται ως «ευπώλητα»,  σίγουρα θα μας απογοητεύσει.

Ο Παναγιώτης Π. Μπάιζος γεννήθηκε το 1881 στην Κυπάρισσο, ένα μικρό χωριό κοντά στο Γερολιμένα, δηλαδή στη Μάνη. Κατάφερε και σπούδασε γιατρός στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, κάτι που εκείνη την εποχή ήταν εξαιρετικά δύσκολο  για όσους είχαν –και ήσαν η συντριπτική πλειοψηφία– χαμηλό εισόδημα. Τελικά το 1908, αφού άσκησε το επάγγελμα ως ιδιώτης, εντάχθηκε στο Στρατό με το βαθμό του ανθυπίατρου. Όπως όλοι μπορούμε να μαντέψουμε, έζησε τα χρόνια που ακολούθησαν σε όλες τους τις διαστάσεις. Βαλκανικοί, Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Μικρασιατική Εκστρατεία, είναι αυτοί που διαμόρφωσαν τη σημερινή Ελλάδα. Και ο Παναγιώτης Π. Μπάιζος κατάφερε όχι απλώς να επιβιώσει, αλλά να μας τα περιγράψει –με αρκετή λεπτομέρεια– και με ιδιαίτερα πετυχημένες παρατηρήσεις. Χωρίς να υποτιμώνται οι περιγραφές της φοιτητικής του ζωής – κάποιες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως …«πονηρούτσικες» ή οι άλλες από τις διάφορες φάσεις της ζωής του –το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν αυτές που αναφέρονται στην αιχμαλωσία του και την παραμονή/κράτηση στο Goerlitz της Γερμανίας. Γιατί είχε την «τύχη» να υπηρετεί στο Δ΄ Σώμα Στρατού, όταν αυτό παραδόθηκε –ύστερα από διαταγή της κυβέρνησης της Αθήνας– στους Γερμανούς και τους Βουλγάρους. Πρόκειται για μια πτυχή της σύγχρονης ιστορίας μας που σαφέστατα και δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς. Ο λόγος; Απλούστατος. Μπήκε η πολιτική αντιπαράθεση και τα έκανε …μαντάρα. Και άντε να δεχτούμε ότι αυτό είναι αποδεκτό όσο βρισκόμαστε κοντά στα γεγονότα και χρησιμοποιούνται τα πάντα προκειμένου να δικαιολογήσουμε τις απόψεις μας. Σήμερα όμως, 100 χρόνια μετά, γιατί δεν προσπαθούμε να δούμε τα τότε γεγονότα με ξεκάθαρη ματιά, μήπως και καταφέρουμε να αντλήσουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα και βελτιωθούμε…

Τελικό συμπέρασμα: το παρόν βιβλίο είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περιγραφή της ζωής στην Ελλάδα τα χρόνια που έζησε ο Παναγιώτης Π. Μπάιζος. Η έκδοση των απομνημονευμάτων του σίγουρα προσφέρει πολλά στην ιστορική έρευνα. Αρκεί βέβαια κι αυτή να θέλει να ψάχνει και να μην αρκείται στα καθιερωμένα.