Το Ripsaw M5 (εικονιζόμενο σε δύο πλάνα, ώστε να γίνουν αντιληπτές οι διαστάσεις του) παρουσιάστηκε από την Textron, για πρώτη φορά, το Μάρτιο του 2019 στην ετήσια έκθεση της Association of the US Army.

Μη-επανδρωμένα ρομποτικά άρματα μάχης (Robotic Combat Vehicles) ετοιμάζονται να πάρουν θέση επί του πεδίου, αλλάζοντας τους κανόνες του παιχνιδιού. «Έως και τη δεκαετία του 2030, θα ‘αλωνίζουν’ στα πεδία των μαχών, χωρίς να απαιτείται ανθρώπινη παρουσία», σημειώνει σε πρόσφατο δημοσίευμά του το περιοδικό Forbes, επικαλούμενο ως πηγή τον Αμερικανό υποστράτηγο Ρος Κόφμαν. Ο Κόφμαν ηγείται της «Next Generation Combat Vehicle Cross-Functional Team», ομάδας που έχει αναλάβει, σε συνεργασία με άλλες, να συμβάλει στον εκσυγχρονισμό (transformational modernization) των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, λειτουργώντας υπό τη σκέπη της αρμόδιας διοίκησης US Army Futures Command στην οποία και ανήκει.

Ρωσία, Κίνα και Ηνωμένες Πολιτείες πειραματίζονται τα τελευταία χρόνια, επενδύοντας στη διαμόρφωση τηλεκατευθυνόμενων/τηλεχειριζόμενων μη επανδρωμένων ρομποτικών αρμάτων μάχης (Robotic Combat Vehicles), τα οποία πολλοί επιλέγουν να αποκαλούν και drone tanks ή fighting/strike robots.

Το ρωσικό Uran-9, που είχε παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό κατά τη στρατιωτική παρέλαση για την Ημέρα της Νίκης το Μάιο του 2018, είχε συγκεντρώσει αρχικά θετικές κριτικές, αλλά φέρεται να δοκιμάστηκε στα πεδία των μαχών στη Συρία με αποτελέσματα πολύ κατώτερα του επιθυμητού.

Το ρωσικό Uran 9

Από την πλευρά τους, οι Ρώσοι έχουν το Uran-9, που είχε παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό το 2018, στο πλαίσιο τότε της στρατιωτικής παρέλασης για την Ημέρα της Νίκης κατά του ναζισμού στη Μόσχα: ένα όχημα, που φέρει πυροβόλο των 30mm, τέσσερις αντιαρματικούς πυραύλους Ataka και φλογοβόλα/ρουκετοβόλα Shmel, για το οποίο έχουν όμως γραφτεί και πολλά εξόχως αρνητικά τα τελευταία χρόνια. Φέρεται να δοκιμάστηκε μεν στα πεδία των μαχών στη Συρία το 2018, αλλά με αποτελέσματα πολύ κατώτερα του επιθυμητού.

Ανεξάρτητα πάντως από τις όποιες μέχρι τώρα ψυχρολουσίες, η ηγεσία του ρωσικού υπουργείου Άμυνας δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει στη σύσταση της πρώτης μονάδας ρομποτικών αρμάτων μάχης. Ήδη «αναπτύσσεται» από την 776th  Production and Technological Enterprise στην περιοχή του Nakhabino έξω από τη Μόσχα. Σημειωτέον πως μέσα στο καλοκαίρι, συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2021, οι Ρώσοι φέρεται να πραγματοποίησαν και στρατιωτικά γυμνάσια με τη συμμετοχή ρομποτικών οχημάτων σε συνολικά 12 περιοχές στα δυτικά της χώρας. Ρωσικά δημοσιεύματα αναφέρουν και μία ακόμη ρωσική εταιρεία, την Uralvagonzavod (Уралвагонзавод), που φέρεται επίσης να εργάζεται πάνω στην ανάπτυξη σειράς ρομποτικών μη επανδρωμένων αρμάτων με την ονομασία «Shturm» (“Штурм”), χρησιμοποιώντας ως «βάση-πλαίσιο» το τανκ T-72B3.

Το κινεζικό Sharp Claw θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και «ρομποτάκι» λόγω του μικρού του μεγέθους (παλαιότερη έκδοσή του είχε ύψος μόλις 60 εκατοστά και βάρος που δεν ξεπερνά τα 120 κιλά), ενώ φέρει και πυροβόλο 7,62 mm.

Το κινεζικό Sharp Claw

Όμως και μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα ανατολικότερα, ο στρατός της Κίνας εμφανίζεται και εκείνος να τεστάρει, εδώ και κάποια χρόνια, τα δικά του μη-επανδρωμένα οχήματα. Ο λόγος για άρματα μάχης, όπως το Sharp Claw της China North Industries Corporation-Norinco, το οποίο όμως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και «ρομποτάκι» λόγω του μικρού του μεγέθους (παλαιότερη έκδοσή του είχε ύψος μόλις 60 εκατοστά και βάρος που δεν ξεπερνά τα 120 κιλά), ενώ φέρει και πυροβόλο 7,62 mm. Τα φώτα της δημοσιότητας έχει προσελκύσει ωστόσο τα τελευταία χρόνια και ένα άλλο κινεζικό UGV (unmanned ground vehicle): το Longma-II (Dragon Horse) της Sunward Intelligent Equipment, με τους οχτώ τροχούς (8×8), το οποίο φαίνεται ωστόσο να προορίζεται πιο πολύ για τη μεταφορά φορτίων.

Δοκιμές στις ΗΠΑ

Όσο για τους Αμερικανούς, ήδη έχουν παραλάβει και δοκιμάζουν συνολικά οχτώ Robotic Combat Vehicles (RCVs). Από αυτά, τα τέσσερα ανήκουν στην κατηγορία RCV Light/RCV-L (κατασκευαστές τους οι: QinetiQ North America, Pratt Miller-Oshkosh Defense), και τα υπόλοιπα τέσσερα στην κατηγορία RCV Medium/RCV-M (κατασκευαστές τους οι: Textron Systems, Howe & Howe Technologies, FLIR Systems). Έχει προγραμματιστεί και η ανάπτυξη τεθωρακισμένων αρμάτων τύπου RCV Heavy/RCV-H τα οποία, με βάρος γύρω στους 25 τόνους, θα μπορούν να «πολεμούν» δίπλα σε πολύ βαρύτερα άρματα μάχης, όπως είναι τα (άνω των 60 τόνων) M1 Abrams, αλλά και δίπλα σε οχήματα όπως είναι τα M2 Bradley.

Αυτό που κάνουν επί του παρόντος οι Αμερικανοί, σε σχέση ειδικότερα με την τελευταία κατηγορία των «heavy» μη-επανδρωμένων αρμάτων, είναι να παίρνουν τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού M113 (ή και άλλα τεθωρακισμένα, όπως τα Stryker Dragoon) και να τα τροποποιούν, δοκιμάζοντας πώς θα μπορούσαν να λειτουργούν εάν ήταν μη-επανδρωμένα και τηλεχειριζόμενα.

Μεγάλες και μικρότερες βιομηχανίες στις ΗΠΑ παίρνουν τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού M113 (ή και άλλα τεθωρακισμένα, όπως τα Stryker Dragoon) και τα τροποποιούν, δοκιμάζοντας πώς θα μπορούσαν να λειτουργούν εάν ήταν μη επανδρωμένα και τηλεχειριζόμενα.

Πλεονεκτήματα

Τα Light RCVs ζυγίζουν κάτω από δέκα τόνους έκαστο, πιάνουν ταχύτητες έως και περίπου 65 χλμ./ώρα και προορίζονται, κυρίως, για αποστολές αναγνώρισης. Μπορούν να μεταφέρουν φορτία με βάρος έως και περίπου 3 τόνους, ενώ φέρουν και δικό τους οπλισμό (τηλεχειριζόμενα συστήματα CROWS-J της KONGSBERG).

Τα Medium RCVs ζυγίζουν περίπου 11 τόνους, τρέχουν και εκείνα με περίπου 65 χλμ./ώρα και μπορούν να μεταφέρουν φορτία βάρους σχεδόν τεσσάρων τόνων, ενώ θα μπορούν να παίρνουν μέρος και σε μάχες, καθώς φέρουν διόλου ευκαταφρόνητο οπλισμό (XM813 Bushmaster 30-millimeter chain gun κ.ά.). Αξίζει να σημειωθεί πως τα Medium RCVs, που δοκιμάζει επί του παρόντος ο αμερικανικός στρατός, έχουν βασιστεί στο μοντέλο Ripsaw M5 το οποίο έχουμε μάλιστα δει, σε διαφορετικές εκδοχές του, να «πρωταγωνιστεί» και σε ταινίες του Χόλυγουντ. Ενδεικτικά αναφέρονται οι G.I. Joe: Αντίποινα, Μαχητές των Δρόμων 8, Mad Max, Ο δρόμος της οργής). Το «καλό» με το Ripsaw M5 είναι πως δύναται να φέρει ενσωματωμένα πάνω του και άλλα drones τα οποία θα αποστέλλονται σε αποστολές, έχοντας το ίδιο ως «βάση». Όπως, για παράδειγμα, το ιπτάμενο R80D SkyRaider της FLIR ή το μικρό ερπυστριοφόρο Small Unmanned Ground Vehicle SUGV, επίσης, της FLIR.

«Τα ρομποτικά μας οχήματα μπορούν να προχωρούν μπροστά από μια επανδρωμένη δύναμη, βλέποντας τι βρίσκεται εκεί έξω, εντοπίζοντας χημικά, ανοίγοντας πυρ κατά του εχθρού, τσεκάροντας εάν υπάρχουν εμπόδια ή όχι, και έπειτα συμβάλλοντας στο να εκπονηθεί το καλύτερο σχέδιο δράσης σε συνεργασίας με το ανθρώπινο δυναμικό», σχολιάζει ο υποστράτηγος Ρος Κόφμαν, όπως σημειώνεται σε σχετικό άρθρο του αμερικανικού ιστοχώρου Task and Purpose.

Πράγματι, τα Robotic Combat Vehicles (RCVs) δείχνουν να συνοδεύονται από σειρά πλεονεκτημάτων. Eίναι πιο οικονομικά (τόσο στην κατασκευή, όσο και στη λειτουργία τους), εάν συγκριθούν με τα επανδρωμένα «ξαδελφάκια» τους. Είναι, επίσης, «αναλώσιμα», χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως γίνεται να οδηγούνται στην καταστροφή κατά τρόπο αψήφιστο. Παράλληλα, μπορούν να συμβάλλουν και στη μείωση των ανθρώπινων απωλειών, αναλαμβάνοντας αποστολές τις οποίες υπό άλλες συνθήκες παλαιότερα θα αναλάμβαναν στρατιώτες με κίνδυνο της ζωής τους. Και όλα αυτά, χωρίς να συνυπολογίσει κανείς τα πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να δίνουν αυτά τα συστήματα και πρακτικά, επί του πεδίου, έναντι άλλων «ελλιπέστερα» εξοπλισμένων δυνάμεων. Σημειώνεται άλλωστε πως, με την εξέλιξη της τεχνολογίας, πάνω στα RCVs θα μπορούσε να αρχίσει να «κουμπώνει» και σειρά άλλων προηγμένων συστημάτων (αισθητήρες κάθε είδους, κάμερες ικανές να παρέχουν 360-degree situational awareness, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, drones κ.ά.) πράγμα που ήδη γίνεται σε δοκιμαστικό στάδιο.

Όσο για τις δοκιμές στις ΗΠΑ, αναμένεται να κορυφωθούν με μια μεγάλη άσκηση-πείραμα (Soldier Operational Experiment) το καλοκαίρι του 2022 στο Φορτ Χουντ του Τέξας. Από τα αποτελέσματα-συμπεράσματα του εν λόγω «πειράματος», αναμένεται να κριθούν, σε καθοριστικό βαθμό, και οι επόμενες επιλογές των Αμερικανών.

Αναλυτές εκτιμούν πως οι επερχόμενες ρομποτικές αλλαγές θα είναι ορατές στα πεδία των μαχών ήδη από τη δεκαετία του 2030. Κάποιοι – περισσότερο ψύχραιμοι ή κυνικοί – υπογραμμίζουν ωστόσο ότι και στο παρελθόν είχαν υπάρξει αναλόγως φιλόδοξα και μεγαλεπήβολα προγράμματα στις ΗΠΑ (όπως για παράδειγμα το Future Combat Systems/FCS της περιόδου 2003-2009) που, τελικώς, απέτυχαν και αποσύρθηκαν, αφού όμως προηγουμένως «έκαψαν» μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια. Έκτοτε, ωστόσο, έχουν αλλάξει οι τεχνολογικές εξελίξεις και το διεθνές τοπίο. Αυτό που μένει πια να φανεί είναι εάν έχουν αλλάξει και οι διαθέσεις.