Του Ηλία Νταλούμη

Μετά από 74 ολόκληρα χρόνια ο βομβαρδισμός της Δρέσδης –ελληνική απόδοση του Dresden (Ντρέσντεν)– εξακολουθεί να αποτελεί θέμα συζητήσεων κι αντιπαραθέσεων. Σίγουρα όχι με την ένταση που αυτές είχαν, πριν από κάποια χρόνια. Οπωσδήποτε όμως θεωρείται ένα από τα πιο «καυτά» θέματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στις γραμμές, που ακολουθούν, θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε το βομβαρδισμό, την καταστροφή, αλλά και τις αντιπαραθέσεις που προήλθαν από αυτό το γεγονός.

Το Φεβρουάριο του 1945, ήταν φανερό πια το ποιος θα κέρδιζε τον Β΄ ΠΠ. Ο Ρούζβελτ, ο Τσόρτσιλ κι ο Στάλιν συναντήθηκαν, από τις 4 έως τις 11 εκείνου του μήνα, στη Γιάλτα. Μια πόλη της Κριμαίας, διάσημο θέρετρο της Ρωσίας κι ό,τι καλύτερο είχε να επιδείξει η Σοβιετική Ένωση στον τομέα του τουρισμού, αν και, κατά τον Τσόρτσιλ, δεν ήταν παρά ένα «…απαίσιο μέρος, παράδεισος για τις ψείρες». Και μάλλον δεν είχε και πολύ άδικο, αν σκεφτούμε ότι η περιοχή είχε ρημαχτεί από τις μάχες που είχαν γίνει εκεί, πριν από λίγο καιρό. Ο Τσόρτσιλ και ο Ρούζβελτ δέχτηκαν να πάνε, επειδή ο Στάλιν είχε θέσει το θέμα πολύ απλά: ή στη Γιάλτα ή δεν έχει διάσκεψη.

Η διάσκεψη της Γιάλτας αποτελεί από μόνη της ένα πολύ μεγάλο θέμα με το οποίο εμείς τώρα δεν πρόκειται να ασχοληθούμε. Να πούμε μόνο ότι έγινε στο ανάκτορο Λιβαντίγια, θερινή διαμονή του Τσάρου Νικολάου Β΄. Κι εδώ αξίζει να κάνουμε μια παρένθεση, μιας και υπάρχει ελληνική εμπλοκή! Ο όρος Λιβαντίγια στα ελληνικά αντιστοιχεί με το Λειβαδιά. Ο λόγος απλούστατος: Έτσι το είχε ονομάσει ο πρώτος του ιδιοκτήτης που δεν ήταν άλλος από τον Λάμπρο Κατσώνη και θέλησε να τιμήσει τον τόπο γέννησής του. Να επιστρέψουμε όμως στο θέμα μας, καθώς στη Λιβαντίγια/Λειβαδιά μοιράστηκε – κυριολεκτικά – η Ευρώπη. Τότε ο Τσόρτσιλ έδωσε την Πολωνία στους Σοβιετικούς και πήρε την Ελλάδα. Κατάφερε κι έβαλε τη Γαλλία στις μεγάλες δυνάμεις, κάνοντάς την συμμέτοχο στην κατοχή της Γερμανίας. Ο Ρούζβελτ, άρρωστος κι ετοιμοθάνατος, πήρε τη σοβιετική συμμετοχή στον υπό ίδρυση ΟΗΕ κι έδωσε ότι είχε χάσει η Ρωσία κατά τον Ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο του 1904. Ο Στάλιν, τέλος, πήρε αυτό που κυρίως ήθελε: την ανατολική Ευρώπη και τις παλιές ρωσικές κτήσεις στην Ασία.

Υπήρξαν όμως και παράπλευρα γεγονότα στη Γιάλτα. Ένα από αυτά ήταν και τα συνεχή παράπονα του Στάλιν ότι οι Δυτικοί Σύμμαχοι δεν βοηθούσαν με τη στρατηγική τους αεροπορία, όσο μπορούσαν, την προέλαση του Κόκκινου Στρατού. Ο Τσόρτσιλ, έχοντας εξασφαλίσει ό,τι καλύτερο μπορούσε, συγκατένευσε και υποσχέθηκε να ικανοποιήσει το σοβιετικό αίτημα. Η τύχη της Dresden είχε κριθεί.

TΟ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΘΡΟ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ «Α&Δ» ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ.