Μόλις δέκα μήνες έπειτα από την επανεκλογή του στην προεδρία της Τουρκίας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είδε χθες τις ελπίδες του να συντρίβονται στο μέτωπο της τουρκικής αυτοδιοίκησης.

Η 31η Μαρτίου του 2024 ήταν μια μάλλον κακή μέρα για τον 70χρονο Τούρκο πρόεδρο, καθώς οι εκλεκτοί του ηττήθηκαν σε όλες τις μεγάλες τουρκικές πόλεις.

Εάν ο στόχος του ήταν να πάρει πίσω τους μεγάλους μητροπολιτικούς δήμους που είχε χάσει το 2019, αυτός ο στόχος… κατέπεσε και μάλιστα με πάταγο. Ο Μουράτ Κουρούμ έχασε καθαρά από τον Εκρέμ Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη και ο Τουργκούτ Αλτινόκ συνετρίβη από τον Μανσούρ Γιαβάς στην Άγκυρα. Με άλλα λόγια, οι μεγάλες ανατροπές του 2019 πλέον παγιώνονται, με το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) να κρατάει σφιχτά τους μεγάλους δήμους που είχε πάρει μέσα από τα χέρια του Ερντογάν πριν από πέντε χρόνια.

Με καταμετρημένο σχεδόν το 100% των ψήφων, ο Ιμάμογλου παρουσιάζεται να συγκεντρώνει πάνω από 51% στην Κωνσταντινούπολη αφήνοντας τον Κουρούμ περίπου 11 μονάδες πίσω, και ο Γιαβάς πάνω από 60% στην Άγκυρα διατηρώντας μια απόσταση σχεδόν… 30 μονάδων από τον Αλτινόκ, ενώ το CHP έρχεται παράλληλα πρώτο και σε πολλές άλλες μεγάλες πόλεις της Τουρκίας (βλ. Σμύρνη, Αττάλεια, Προύσα, Άδανα, Μερσίνη κ.ά.). Φέτος, για πρώτη φορά έπειτα από περίπου 25 χρόνια, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα έρχεται μάλιστα πρώτο ως δύναμη συνολικά στην Τουρκία, αφήνοντας στη δεύτερη θέση το ερντογανικό AKP, με ποσοστό 37,7% έναντι 35,5%, ενώ συγκριτικά, στις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019, τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 42,5% για την κυβερνώσα παράταξη και 29,8% για την αξιωματική αντιπολίτευση…

Ως μεγάλοι νικητές της χθεσινής μέρας ξεχωρίζουν:

  • οι μεμονωμένοι υποψήφιοι του CHP (Ιμάμογλου, Γιαβάς κ.ά.) που είδαν το πολιτικό τους εκτόπισμα να ενισχύεται και μάλιστα σημαντικά (ειδικά ο Ιμάμογλου, θεωρείται πια φαβορί για τις προεδρικές εκλογές του 2028)
  • ο 49χρονος Οζγκιούρ Οζέλ που, ως ο νέος ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (και φίλος του Ιμάμογλου), μπορεί πια να ελπίζει σε μια μελλοντική (εθνική) ανάκαμψη με εφαλτήριο τους δήμους,
  • προφανώς το ίδιο το CHP συνολικά, το οποίο επανατοποθετείται πια στην τουρκική πολιτική σκηνή με αναγεννημένες βλέψεις, όχι ως η παράταξη που παραδοσιακά έρχεται δεύτερη αλλά ως εκείνο το ιστορικό κόμμα που μπορεί να κάνει την ανατροπή απειλώντας την ερντογανική κυριαρχία
  • και ο 45χρονος Φατίχ Ερμπακάν (υιός του Νετζμετίν Ερμπακάν), το συντηρητικό ισλαμιστικό κόμμα του οποίου (Yeniden Refah Partisi – YRP – Κόμμα της Νέας ή Ανανεωμένης Ευημερίας) ήρθε… τρίτο συνολικά στη χώρα, με ποσοστό 6,2%,
  • ενώ ικανοποιημένο θα πρέπει να είναι σε γενικές γραμμές και το φιλοκουρδικό κόμμα DEM (το διάδοχο του HDP) που είδε τα ποσοστά του να ανεβαίνουν ελαφρώς σε σχέση με το 2019 και τα «κάστρα» του να παραμένουν στη νοτιοανατολική Τουρκία.

Ως μεγάλοι ηττημένοι της χθεσινής βραδιάς, από την άλλη πλευρά, ξεχωρίζουν:

  • ο ίδιος ο Ερντογάν που είδε τις επιλογές του να ηττώνται στην κάλπη
  • και η Μεράλ Ακσνενέρ του επονομαζόμενου Καλού Κόμματος (İyi) που είδε την παράταξή της να υποχωρεί στην… έκτη θέση της γενικής κατάταξης, πίσω από το φιλοκουρδικό DEM, το εθνικιστικό MHP (Μπαχτσελί) και το ισλαμοσυντηρητικό YRP (Ερμπακάν).

Σε εθνικό-πρακτικό επίπεδο, βέβαια, επί της ουσίας δεν αλλάζουν πολλά ή τουλάχιστον δεν πρόκειται να αλλάξουν άμεσα, καθώς το περιβάλλον Ερντογάν συνεχίζει να ελέγχει την… κεντρική σκηνή. Αυτό που έχει αλλάξει ωστόσο ήδη, μόλις λίγες ώρες έπειτα από τις κάλπες, είναι το πρίσμα μέσα από το οποίο αξιολογείται αυτή η (πληγείσα πια) κυριαρχία του Ερντογάν. Τι θα γίνει τα επόμενα χρόνια, στον δρόμο προς τις προεδρικές εκλογές του 2028, μένει να φανεί. Οι χθεσινές κάλπες ήρθαν πάντως να ανακατέψουν την τράπουλα… υπέρ της αντιπολίτευσης, αναδεικνύοντας κυρίως δύο νικητές: τον 53χρονο Ιμάμογλου και τον 45χρονο Ερμπακάν.