Έχουν πια περάσει δύο χρόνια από τις κομβικές τουρκικές δημοτικές εκλογές του 2019 και το ιστορικό πλήγμα που εκείνες επέφεραν στην ερντογανική παράταξη (AKP) με την απώλεια των δημαρχιακών θώκων σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη. Τα τέσσερα από τα πέντε μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Τουρκίας, της Προύσας εξαιρουμένης, έχουν έκτοτε περάσει υπό τον έλεγχο του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) που διατηρεί πια τα ηνία της τοπικής αυτοδιοίκησης σε Άγκυρα, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη και Άδανα.

Έκτοτε έχουν όμως συμβεί και άλλα πολλά… εξόχως αρνητικά για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τους συν αυτώ: η άνοδος του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ – το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού – η εμφάνιση νέων πολιτικών κομμάτων εντός της Τουρκίας (Κόμμα της Δημοκρατίας και της Προόδου-DEVA, Κόμμα του Μέλλοντος-Gelecek) υπό την ηγεσία άλλοτε κορυφαίων υπουργών του AKP (Αλί Μπαμπατζάν, Αχμέτ Νταβούτογλου) που έχουν πλέον αλλάξει στρατόπεδο και κοντράρουν το δίδυμο των Ερντογάν και Μπαχτσελί – τα αλλεπάλληλα φύγε εσύ έλα εσύ σε τουρκική Κεντρική Τράπεζα και υπουργείο Οικονομικών – η επισφράγιση της τουρκικής έξωσης από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35 – το σκάνδαλο με τα (τουλάχιστον) 128 δισ. δολ. των τουρκικών συναλλαγματικών αποθεμάτων που εξανεμίστηκαν κατά τρόπο αδιαφανή μέσα σε διάστημα περίπου δύο ετών, στον βωμό μιας εμμονικά ανορθόδοξης οικονομικής πολιτικής που εκ του αποτελέσματος απέτυχε να στηρίξει την τουρκική λίρα κ.ά.

Όλοι εκείνοι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους είχε τότε, το 2019, χάσει το κυβερνών ισλαμοσυντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης AKP (η κακή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας, η πολιτική φθορά και η κόπωση, οι προβληματικές συνθήκες στα αστικά κέντρα λόγω προσφυγικού-μεταναστευτικού) επί της ουσίας παραμένουν. Κι όχι απλά παραμένουν αλλά και έχουν εν τω μεταξύ επιδεινωθεί.

Η φθορά για τον Ερντογάν είναι πια ακόμη μεγαλύτερη και το προεδρικό στρατόπεδο λιγότερο ενωμένο (έπειτα και από την επεισοδιακή έξοδο του «εθνικού γαμπρού» Μπεράτ Αλμπαϊράκ από το υπουργείο Οικονομικών τον περασμένο Νοέμβριο). Η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας είναι επίσης χειρότερη από ό,τι ήταν, ενώ και η πρόκληση της διαχείρισης του προσφυγικού-μεταναστευτικού παραμένει. Η ήδη υποτιμημένη τουρκική λίρα έχει εν τω μεταξύ υποτιμηθεί κι άλλο (με την ισοτιμία της έναντι του δολαρίου να κινείται πλέον σταθερά πάνω από το 8 προς 1), ενώ και ο πληθωρισμός καλπάζει (ξεπερνώντας το 17%) όπως άλλωστε και η πραγματική ανεργία (την οποία πολλοί πια υπολογίζουν κοντά στο 30%). Την ίδια ώρα, ακόμη και εκείνοι οι κλάδοι της τουρκικής οικονομίας που τα πήγαιναν καλά άλλοτε (όπως η αμυντική βιομηχανία και ο τουρισμός) πλέον βρίσκονται να αντιμετωπίζουν εμπόδιο.

Δημοσκοπική κατρακύλα

Μέσα σε ένα τέτοιο καθ’ όλα πιεστικό πλαίσιο, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) συνεχίζει να «αιμορραγεί» δημοσκοπικά. Η εταιρεία Avrasya το τοποθετεί πια μεταξύ 30% και 32% (δέκα και βάλε μονάδες κάτω από το 42,6% που είχε εξασφαλίσει η ίδια παράταξη στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές του 2018), με τα ποσοστά του να είναι ωστόσο ακόμη χαμηλότερα (24%) μεταξύ όσων πρόκειται να ψηφίσουν για πρώτη φορά, σύμφωνα με την MetroPOLL.

Καταστροφικά για την ισλαμοεθνικιστική Συμμαχία του Λαού – Cumhur İttifakı των Ερντογάν-Μπαχτσελί φαντάζουν ωστόσο και κάποια από τα πιο πρόσφατα δημοσκοπικά ευρήματα της MetroPOLL για τον μήνα Απρίλιο, καθώς εκείνα παρουσιάζουν το δίδυμο των AKP-MHP να βρίσκεται πια περίπου τρεις ποσοστιαίες μονάδες πίσω από την αντιπολιτευόμενη Συμμαχία του Έθνους – Millet İttifakı των Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου (CHP) και Μεράλ Ακσενέρ (İYİ), συγκεντρώνοντας 42,8% έναντι 46,1%.

Κόλαφο αποτελούν όμως για την τουρκική κυβέρνηση κάποια και από τα λοιπά ευρήματα της MetroPOLL:

  • Για το 45,4% των ερωτηθέντων που βλέπει θετικά το αντιπολιτευόμενο σύνθημα «Που είναι τα 128 δισ. δολ.;».
  • Για το 46,3% που θέλει να δει την τουρκική κυβέρνηση να τα ξαναβρίσκει με το συριακό καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ.
  • Για το 79,1% που αποδοκιμάζει τις μεγάλες κομματικές συγκεντρώσεις που πραγματοποιήθηκαν χωρίς να τηρούνται κανόνες ασφαλείας εν μέσω πανδημίας (όπως ήταν για παράδειγμα το συνέδριο του AKP στην Άγκυρα τον Μάρτιο).
  • Αλλά και για το… 80,2% των Τούρκων που δηλώνει πια πως δυσκολεύεται ή ακόμη και αδυνατεί να καλύψει τις βασικές του ανάγκες.

Όσο για τον ίδιο τον Ερντογάν, εκείνος απαντά στις προκλήσεις όπως εκείνος ξέρει καλύτερα:

  • Συσφίγγοντας τους δεσμούς του με τους Τούρκους εθνικιστικές.
  • Επιχειρώντας ανοίγματα προς άλλες συντηρητικές πολιτικές παρατάξεις όπως είναι για παράδειγμα το ισλαμιστικό Κόμμα Ευδαιμονίας – Saadet (του Ογουζάν Ασιλτούρκ με τον οποίο ο Ερντογάν έχει συναντηθεί κατ’ επανάληψη μέσα στο 2021).
  • Εντείνοντας το όργιο της καταστολής σε βάρος κάθε αντιπολιτευόμενης φωνής στο εσωτερικό (με τη δίκη για το Κομπάνι, που ξεκίνησε στα τέλη Απριλίου, να έρχεται να προστεθεί σε μια μακρά σειρά από διώξεις κατά συνολικά εκατοντάδων δημοκρατικά εκλεγμένων στελεχών του φιλοκουρδικού HDP η ηγεσία του οποίου εξακολουθεί άλλωστε να βρίσκεται στη φυλακή).
  • Υπονομεύοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα (ενδεικτική η αποχώρηση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας) και στοχοποιώντας ως «απειλή» τις μειονότητες (θρησκευτικές κ.ά.).
  • Βομβαρδίζοντας με κάθε λογής (συχνά ευφάνταστες ή ακόμη και εξωφρενικές) καταγγελίες-κατηγορίες τον προερχόμενο από το CHP δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου.
  • Και, «φυσικά», βλέποντας «εχθρούς» στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό (με την Ελλάδα να «ξεχωρίζει» μεταξύ αυτών), «εχθρούς» από τους οποίους η Τουρκία υποτίθεται πως «κινδυνεύει» και ο μόνος ο οποίος μπορεί να την σώσει είναι, βέβαια, ο ίδιος ο Ερντογάν…