Χρειαζόμαστε ισχυρές ένοπλες δυνάμεις αν θέλουμε ειρήνη
Το στρατηγικό και γεωπολιτικό περιβάλλον της Ελλάδος την υποχρεώνουν να διαθέτει αποτελεσματική Πολιτική Εθνικής Άμυνας, καθώς και στρατηγική υλοποιήσεως των στόχων της. Μιλώντας για Πολιτική Εθνικής Άμυνας, αναφερόμαστε, κατά βάσιν, σε μια πολιτική που έχει ως αντικειμενικούς σκοπούς την εξασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας και την υπεράσπιση των συμφερόντων της χώρας, καθώς και την ασφάλεια των πολιτών της.
Μία Πολιτική Εθνικής Άμυνας, για να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει να εστιάζει στην ανάγκη απόκτησης ισχύος -πολιτικής, στρατιωτικής, διπλωματικής- θεμέλιο και απαραίτητη προϋπόθεση της οποίας είναι η οικονομική ισχύς. Για την επίτευξη των στόχων αυτών, πρέπει η Πολιτική Εθνικής Άμυνας να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται, κατ’ ελάχιστον, σε τρεις ουσιώδεις απαιτήσεις:
- υλοποίηση αποτελεσματικής στρατηγικής αποτροπής,
- ικανότητα αντίδρασης σε κρίσεις, και,
- αποτελεσματική διεξαγωγή επιχειρήσεων στο πλαίσιο αξιόπιστης αμυντικής στρατηγικής.
Αυτά προϋποθέτουν:
- Ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ), εκπαιδευμένες, εξοπλισμένες και κατάλληλα διατεταγμένες στον εθνικό χώρο, με υψηλή ετοιμότητα και ευκινησία για ταχεία και αποφασιστική απάντηση σε περιπτώσεις κρίσεων.
- Οι δυνάμεις αυτές πρέπει να έχουν υψηλό ηθικό και φρόνημα, εκπαίδευση και πειθαρχία, καθώς και ικανή, υψηλού επιπέδου, ηγεσία σε όλα τα επίπεδα διοικήσεως.
Σε ότι αφορά στην αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας, επισημαίνονται τα εξής:
- Η διαφορά του γεωπολιτικού δυναμικού μεταξύ των δύο χωρών είναι τεράστια και αντικειμενικά αδύνατο να ξεπεραστεί. Τόσο από πλευράς εδαφικής έκτασης, όσο και στους τομείς της δημογραφίας, της οικονομίας και των ενόπλων δυνάμεων.
- Η Τουρκία αντιμετωπίζει απειλές και προβλήματα σχέσεων από πολλαπλές κατευθύνσεις, ενώ δεν θα πρέπει να παραβλέπεται το Κουρδικό ζήτημα, το οποίο αποτελεί γι’ αυτήν ένα στρατηγικό εφιάλτη. Η γειτνίασή της με το κρίσιμο γεωπολιτικό υποσύστημα Ανατολική Μεσόγειος-Μέση Ανατολή-Κασπία -Κεντρική Ασία αυξάνει τα προβλήματα ασφαλείας της, ενώ παράλληλα την καθιστά κρίσιμο γεωστρατηγικό παίκτη στην περιοχή.
- Ο συνεχής εξοπλιστικός ανταγωνισμός θα απέβαινε μακροπρόθεσμα εκ των πραγμάτων εις βάρος της Ελλάδος, ενώ δεν μπορεί να λύσει από μόνος του το πρόβλημα.
Κατά συνέπεια, η λύση που απομένει για την αντιμετώπιση της απειλής είναι μια αποτελεσματική στρατηγική αποτροπής σε συνδυασμό με μια επιτυχημένη στρατηγική συμμαχιών.
Κύρια προϋπόθεση μιας επιτυχημένης αποτροπής αποτελούν το στρατιωτικό δυναμικό και η δυνατότητα προβολής ισχύος. Για το λόγο αυτό, έχει ιδιαίτερη σημασία να υπάρξει συνεχής μέριμνα για τις ΕΔ, ώστε να διατηρείται σε υψηλό επίπεδο η ετοιμότητά τους και η μαχητική τους ικανότητα.
Η οικονομική ισχύς συνιστά κύριο παράγοντα ύπαρξης στρατιωτικής, αλλά και πολιτικής ισχύος. Εις ότι αφορά στις συμμαχίες, η Ελλάδα, χάρη σε επιτυχείς επιλογές υψηλής στρατηγικής που έγιναν στις παρελθούσες δεκαετίες, έχει καταστεί μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., δύο κύριων και ισχυρών συνενώσεων κρατών του δυτικού κόσμου. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι η αξία μιας συμμαχίας εξαρτάται από την αξία του κάθε μέλους μέσα σ’ αυτήν.
Από τα ανωτέρω προκύπτει και η αναγκαιότητα στενής και ουσιαστικής συνεργασίας των τομέων της Διπλωματίας και της Άμυνας. Δεν είναι δυνατόν αυτοί οι δύο χώροι να λειτουργούν χωρίς στενή και συνεχή συνεργασία και κοινή κατεύθυνση. Ο δεύτερος αποτελεί το κύριο επιχείρημα της διπλωματίας, ενώ αυτή μπορεί να συνεισφέρει ουσιωδώς στην επιτυχία της αποτροπής.
Ποια είναι η έννοια της ειρήνης; Είναι απλώς το αντίθετο του πολέμου; Και πώς ορίζεται ο πόλεμος; Πρόκειται αποκλειστικά για την ένοπλη σύγκρουση αντίπαλων κρατών; Και τι συμβαίνει με τον οικονομικό πόλεμο και πώς χαρακτηρίζεται ο κυβερνοπόλεμος ή ο βιολογικός πόλεμος που μπορεί να διεξάγονται σε περιόδους που, κατά τα άλλα, χαρακτηρίζονται ως «ειρηνικές»;
Το δεύτερο: ποια ειρήνη; Διότι και εκείνοι που τελούν υπό κάποιον επικυρίαρχο, οι υπόδουλοι δηλαδή, μπορεί να απολαμβάνουν την ειρήνη, αλλά δεν είναι ελεύθεροι, άρα στερούνται τη δημοκρατία και την ελεύθερη δράση.
Μια απάντηση μας δίνει ο Θουκυδίδης: «όσοι έχουν την ιδέα της ελευθερίας στην ψυχή τους, όταν αυτή κινδυνεύει από την επιβουλή του εχθρού, αναλαμβάνουν τους κινδύνους που συνεπάγεται η υπεράσπισή της. Τούτο είναι γνώρισμα των ελεύθερων και εκδηλώνεται, όταν τίθεται από την ιστορική ανάγκη σε κίνδυνο η ελευθερία του ατόμου και του συνόλου. Αυτό αποτελεί τη βάση των επικών πράξεων των λαών, που πιστεύουν στην ελευθερία ως ύψιστη ανάγκη του ατόμου και χρέος ιερό προς την πατρίδα»
Εδώ είναι χρήσιμο να θυμηθούμε τη φράση του Αθηναίου στρατηγού Νικία στη Σικελία την οποία μας μεταφέρει ο Θουκυδίδης: «Άνδρες γαρ πόλις, και ου τείχη ουδέ νήες ανδρών κεναί»
Με τη φράση αυτή, ο Θουκυδίδης δεν εννοεί φυσικά ότι τα τείχη και νήες είναι άχρηστα ή άνευ σημασίας. Εκείνο που θέλει να τονίσει είναι ότι αυτά είναι άνευ αξίας, αν δεν υπάρχουν κατάλληλοι και ικανοί άνδρες που θα τα επανδρώσουν και θα τα χειριστούν. Οι άνδρες είναι εκείνοι που θα εξασφαλίσουν την πόλη και όχι απλά οι οχυρώσεις και οι εξοπλισμοί.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας διαθέτουν οπλικά συστήματα πολύ περισσότερα και πολύ πιο αξιόπιστα από εκείνα των περισσότερων χωρών της Ευρώπης. Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι περισσότερα και πιο σύγχρονα από τα οπλικά συστήματα χωρών μεγαλύτερων και πιο προηγμένων οικονομικά και τεχνολογικά. Παράλληλα όμως, προς το ενδιαφέρον για προμήθεια σύγχρονων οπλικών συστημάτων, είναι αδήριτη η ανάγκη ενδιαφέροντος για το έμψυχο υλικό. Για τους άνδρες που αναφέρει ο Θουκυδίδης. Αυτούς που θα τα χειριστούν, θα τα οργανώσουν και τελικά θα τα διοικήσουν και θα τα χρησιμοποιήσουν στη μάχη. Διότι αυτοί θα πρέπει να έχουν υψηλό ηθικό και φρόνημα και να είναι απερίσπαστοι στο έργο που έχουν να επιτελέσουν.
Δυστυχώς, κατά το πρόσφατο παρελθόν, ειδικώς κατά τις δεκαετίες 1980 και του 1990, παρατηρήθηκε έντονη εισβολή του κομματισμού στις Ένοπλες Δυνάμεις. Τούτο προσέβαλε, μεταξύ των άλλων, το ηθικό κα την πειθαρχεία, ενώ παράλληλα στέρησε τις Ένοπλες Δυνάμεις από ικανά στελέχη και υψηλού επιπέδου ηγεσία. Αυτά, βεβαίως ,είναι αυτονόητο ότι είχαν δυσμενή επίπτωση στο αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων. Ένα ιδιότυπο πλέγμα «Πραιτωριανών» του Καθεστώτος ήλεγχε τα απάντα στο εσωτερικό των Ενόπλων Δυνάμεων κατά τρόπον που ομοίαζε μάλλον προς πρακτικές ολοκληρωτικών καθεστώτων και δεν είχε όμοιό του στη νεότερη ιστορία της Ελλάδος. Εκείνες οι κομματικές ηγεσίες είναι βέβαιον ότι θα είχαν αποστρατεύσει και τον Μ. Αλέξανδρο, διότι προφανώς θα τον είχαν χαρακτηρίσει ως «Επικίνδυνο Δεξιό».
Οι ένοπλες δυνάμεις μιας χώρας αποτελούν την εγγύηση της ασφάλειας της, αλλά ταυτόχρονα και το ουσιαστικό και ακαταμάχητο επιχείρημα της εθνικής της πολιτικής. Η ισχύς τους είναι η συνισταμένη της μαχητικής ικανότητας του προσωπικού τους και της ποιότητας και αξιοπιστίας του υλικού τους. Ειδικότερα, σε ότι αφορά στο προσωπικό, η μαχητική του ικανότητα εξαρτάται από το επίπεδο της εκπαίδευσης και του φρονήματος
Οι Ένοπλες Δυνάμεις υπηρετούν την υπόθεση της ειρήνης, εξασφαλίζοντας την ασφάλεια του εθνικού χώρου και την ελευθερία των πολιτών. Επισημαίνω, εδώ, το εσχατολογικό στοιχείο που διακρίνει την αποστολή τους: τίποτε δεν μπορεί να λειτουργήσει στο κράτος και στην κοινωνία, αν δεν υπάρχει ασφάλεια και ειρήνη, η οποία βεβαίως δεν εξασφαλίζεται με δηλώσεις και συνθήματα, αλλά με επιτυχημένη στρατηγική αποτροπής την οποία μπορούν να εγγυηθούν αποτελεσματικές ένοπλες δυνάμεις.
Με τον τρόπο αυτό οι Ένοπλες Δυνάμεις διασφαλίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία της δημοκρατίας, απαραίτητες προϋποθέσεις της οποίας είναι φυσικά η ειρήνη και η ελευθερία.
