«Δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε τον εχθρό. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε και να αλληλεπιδρούμε με αυτόν τον εχθρό σε ορισμένες καταστάσεις.» Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ προχώρησε στην εν λόγω δήλωση την περασμένη Τρίτη, 27 Αυγούστου, «πυροδοτώντας» μπαράζ από δημοσιεύματα.

«Ο Χαμενεΐ ανοίγει την πόρτα σε συνομιλίες με τις ΗΠΑ για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης», έγραψε το Associated Press. «Ο Ιρανός ηγέτης δείχνει πρόθυμος να συνομιλήσει με τη Δύση για το πυρηνικό πρόγραμμα», σχολίασε το Al-Monitor. «Ο Χαμενεΐ δίνει το πράσινο φως για συνομιλίες με τις ΗΠΑ», ανέφερε το Middle East Monitor, ενώ το Al Arabiya είδε ένα ιρανικό «άνοιγμα στη διπλωματία με τον “εχθρό”» και η Maariv την «προθυμία» της ιρανικής ηγεσίας «να συνεργαστεί με τη Δύση».

Μέσα ενημέρωσης πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, «διάβασαν» με τον ίδιο τρόπο τη δήλωση του Χαμενεΐ: ως ένα άνοιγμα εν προκειμένω προς την πλευρά της Ουάσιγκτον το οποίο μένει βέβαια να φανεί εάν θα μπορούσε να οδηγήσει στην επανεκκίνηση διαδικασιών που διερράγησαν τα προηγούμενα έτη εν μέσω ρήξεων.

Η είδηση της «προθυμίας» του Χαμενεΐ εντυπωσιάζει πολύ περισσότερο ωστόσο, εάν ενταχθεί μέσα σε όσα άλλα επεισοδιακά έχουν λάβει χώρα το τελευταίο διάστημα μεταξύ Ανατολικής Μεσογείου, Ερυθράς Θάλασσας, Τεχεράνης και Ουάσιγκτον.

Αυτό που όλοι περίμεναν, έπειτα από τη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη, ήταν μια νέα ιρανική «γενικευμένη»επίθεση κατά των Ισραηλινών τους οποίους συνεχίζουν όμως να στηρίζουν οι ΗΠΑ, μια επίθεση ενδεχομένως παρόμοια με εκείνη που είχε προηγηθεί τον περασμένο Απρίλιο…

Ωστόσο στον αντίποδα -και με εξαίρεση την επιχείρηση που εξαπέλυσε η Χεζμπολάχ κατά ισραηλινών στόχων στις 25 Αυγούστου- αντί για νέες επιθέσεις βλέπουμε νέα ιρανικά «ανοίγματα» προς την πλευρά των συμμάχων του Ισραήλ.

Πριν από τον Χαμενεΐ, και ο νέος υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αράγκτσι, είχε την προηγούμενη εβδομάδα αναφερθεί στην προοπτική νέων συνομιλιών μεταξύ Δύσης και Τεχεράνης που θα λαμβάνουν υπόψη ως «οδηγό» τη συμφωνία του 2015 (JCPOA) η οποία «θα πρέπει όμως να αναθεωρηθεί».

Ο Αράγκτσι τυγχάνει βετεράνος διπλωμάτης. Είχε διατελέσει πρέσβης (στην Ιαπωνία, στη Φινλανδία) και εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ, ενώ είχε πρωταγωνιστήσει και στις συνομιλίες με τους «έξι» (τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τη Γερμανία) για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης ως κορυφαίος διαπραγματευτής από την πλευρά του Ιράν.

Όπως ο 69χρονος νέος πρόεδρος του Ιράν Μασούντ Πεζεσκιάν, «ο πρώτος μεταρρυθμιστής (reformist) πρόεδρος της ισλαμικής δημοκρατίας έπειτα από δύο δεκαετίες» όπως τον χαρακτηρίζουν οι FT, έτσι και ο νέος Ιρανός ΥΠΕΞ θεωρείται «μετριοπαθής» (moderate) όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το Al-Monitor.

Μόλις τρεις μήνες έπειτα από τον αδόκητο χαμό των Εμπραχίμ Ραϊσί και Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν, το Ιράν κυβερνάται πια από μετριοπαθείς/μεταρρυθμιστές πολιτικούς που παρουσιάζονται να δίνουν προτεραιότητα στην οικονομία. Οι ίδιοι ωστόσο γνωρίζουν και δεν τον κρύβουν ότι η «διάσωση» αυτής της οικονομίας περνά μέσα από τη βελτίωση των σχέσεων με τη Δύση και την άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στην Τεχεράνη.

«Δεν θα ξεκουραστώ μέχρι να αρθούν αυτές οι άδικες κυρώσεις. Θέλουμε να εξομαλύνουμε τις οικονομικές σχέσεις μας με τον κόσμο», δήλωσε ο Πεζεσκιάν την ημέρα της ορκομωσίας του. Οι εν λόγω δηλώσεις ωστόσο χάθηκαν ειδησεογραφικά μέσα στην αχλή της δολοφονίας του Ισμαήλ Χανίγια που ακολούθησε λίγες ώρες αργότερα την ίδια ημέρα.

«Ο νέος πρόεδρος του Ιράν θέλει καλύτερους δεσμούς με τη Δύση. Μπορεί να επιτύχει; Ο Μασούντ Πεζεσκιάν δεσμεύτηκε να ενισχύσει την οικονομία και να χαλαρώσει τους κοινωνικούς περιορισμούς. Ωστόσο, θα πρέπει να αντιμετωπίσει εσωτερικές διαμάχες, διεθνή σκεπτικισμό και τις εχθροπραξίες με το Ισραήλ», γράφουν σε μακροσκελή ανάλυσή τους οι FT τέσσερις εβδομάδες μετά.

Στο πλαίσιο του προαναφερθέντος σκεπτικισμού, οι Αμερικανοί διαμηνύουν πια ότι θα περιμένουν να δουν έργα από την πλευρά της Τεχεράνης καθώς τα λόγια δεν αρκούν.

Σύμφωνα με όσα είχε γράψει πάντως η εφημερίδα Al-Jarida του Κουβέιτ επικαλούμενη ιρανικές πηγές, ο πρόεδρος του Ιράν Μασούντ Πεζεσκιάν φέρεται να έπεισε τον ανώτατο ηγέτη αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ να αναβάλει την αναμενόμενη επίθεση στο Ισραήλ, ώστε να μπορέσουν να συνεχιστούν οι προσπάθειες των Αμερικανών (και του Κατάρ, και της Αιγύπτου) για εκεχειρία στη Γάζα.

Υπενθυμίζεται δε ότι, όπως έχει αποκαλυφθεί (και δεν έχει διαψευστεί), Ιρανοί και Αμερικανοί είχαν μυστικές συνομιλίες και τον περασμένο Ιανουάριο στο Ομάν, τότε με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στην Ερυθρά Θάλασσα…