Η πρώτη επίσημη προειδοποιητική βολή, της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, έπεσε τον περασμένο Μάιο. Μιλώντας στην εφημερίδα Il Messaggero, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε ότι η χώρα της θα μπορούσε να (συνεχίσει να) έχει καλές σχέσεις με την Κίνα χωρίς όμως να είναι μέρος της πρωτοβουλίας «Ζώνη και Δρόμος» (Belt and Road Initiative – BRI), του νέου δηλαδή «Δρόμου του Μεταξιού» που προωθεί διεθνώς η κινεζική ηγεσία τα τελευταία δέκα χρόνια, αρχής γενομένης από το 2013 και έπειτα.

Ο Γκίντο Κροσέτο, υπουργός Αμυνας στην κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι, επανήλθε στο ίδιο θέμα τον περασμένο Ιούλιο, δηλώνοντας, στην Corriere della Sera, ότι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης προτίθεται να αποχωρήσει μεν από την κινεζική BRI χωρίς όμως να βλάψει τις σχέσεις της με το Πεκίνο.

Το ότι η Ιταλία προσπαθεί να ανασυντάξει τις σχέσεις της με το Πεκίνο είναι πια σαφές. Ήταν ορατό, ως διάθεση, ήδη από την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο, επί διακυβέρνησης Ντράγκι, όταν ο τότε ΥΠΕΞ Λουίτζι ντι Μάιο δήλωνε, το καλοκαίρι του 2021, ότι οι ΗΠΑ είναι πιο σημαντικές για την Ιταλία από την Κίνα.

 

Η Μελόνι συναντήθηκε με τον Κινέζο πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ την περασμένη εβδομάδα στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της G20 στο Νέο Δελχί και, εάν κρίνουμε από όσα αναφέρονται στον ιταλικό Τύπο, τότε η Ρώμη ίσως επιχειρήσει – προτού αναλάβει η ίδια την προεδρία της G7 το 2024 – να απεμπλακεί από την Πρωτοβουλία Ζώνη και Δρόμος κρατώντας όμως ζωντανές τις σχέσεις της με το Πεκίνο μέσα από την ενδεχόμενη αναβίωση της στρατηγικής εταιρικής σχέσης που είχαν συνάψει Ρώμη (η κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι τότε) και Πεκίνο το 2004.

Ο Ντέιβιντ Ζακς αναλύει, στον ιστοχώρο του Council on Foreign Relations – CFR, πιθανούς λόγους για τους οποίους η Ιταλία θα ήθελε να αποσυρθεί από την πρωτοβολία BRI. «Από τότε που η Ιταλία εντάχθηκε στην BRI, οι εξαγωγές της στην Κίνα αυξήθηκαν από 14,5 δισ. ευρώ σε 18,5 δισ. ευρώ, αλλά οι κινεζικές εξαγωγές στην Ιταλία αυξήθηκαν πολύ πιο δραματικά, από 33,5 δισ. ευρώ σε 50,9 δισ. ευρώ», γράφει.

Όσο για τις κινεζικής προέλευσης ξένες άμεσες επενδύσεις (FDI) στην Ιταλία, εκείνες υποχώρησαν από 650 εκατ. δολ. που ήταν το 2019 σε μόλις 33 εκατ. δολ. το 2021… Με άλλα λόγια, αυτό που κατέστη σαφές τα τελευταία χρόνια ήταν ότι η συμμετοχή στην πρωτοβουλία BRI «δεν θα αποτελούσε οικονομική πανάκεια» για τη Ρώμη.

Παράλληλα ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, άλλαξαν σημαντικά και οι τάσεις στο γεωπολιτικό τοπίο, με τους Δυτικούς να συγκλίνουν συγκροτώντας ένα περισσότερο αρραγές από ό,τι στο παρελθόν κοινό μέτωπο απέναντι στην Κίνα.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, χώρες όπως η Λιθουανία, η Εσθονία και η Λετονία αποχώρησαν από την κινεζικής εμπνεύσεως ομάδα των 17+1, από την οποία έχει επί της ουσίας αποχωρήσει και η πλέον «ανενεργή ως μέλος» Τσεχία.

Στον αντίποδα, την ίδια περίοδο, η προωθούμενη από τις ΗΠΑ (και ανταγωνιστική προς την Κίνα) Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών – Three Seas Initiative θα έβλεπε τα μέλη της να αυξάνονται, με την προσθήκη χωρών όπως είναι, μεταξύ άλλων, και η Ελλάδα.

Σε κάθε περίπτωση, οι όποιες αλλαγές επέλθουν το προσεχές διάστημα στον ιταλοσινικό άξονα θα αποτελέσουν «μεγάλη είδηση». Η Ιταλία ήταν άλλωστε η πρώτη – και μοναδική – χώρα της G7 που υπέγραψε, ήδη από το 2019, μνημόνιο συνεργασίας με το Πεκίνο στο πλαίσιο της κινεζικής πρωτοβουλίας Belt and Road.

Σημειώνεται, δε, ότι εκείνο το ιταλοσινικό μνημόνιο του 2019 θα πρέπει, κανονικά, εάν πρόκειται να έχει συνέχεια, να ανανεωθεί έως τον Μάρτιο του 2024…

Η «μεγάλη είδηση» της τελευταίας Συνόδου Κορυφής της G20 ήταν, ωστόσο, άλλη.

Στο περιθώριο της Συνόδου, οι ηγεσίες Ηνωμένων Πολιτειών, Ινδίας, Σαουδικής Αραβίας, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακοίνωσαν την υπογραφή ενός μνημονίου κατανόησης στο πλαίσιο του οποίου δεσμεύονται να συνεργαστούν για τη δημιουργία ενός Οικονομικού Διαδρόμου που θα συνδέει την Ινδία με τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη (India – Middle East – Europe Economic Corridor / IMEC)… παρακάμπτοντας όχι μόνο την Κίνα του Σι Τζινπίνγκ αλλά και την Τουρκία του Ερντογάν…