Antony Beevor

ΑΡΔΕΝΝΕΣ 1944

Τελευταίο στοίχημα του Χίτλερ

Γκοβόστης Εκδοτική ΑΒΕΕ. Ζωοδόχου Πηγής 73, Αθήνα 10681. Τηλ. 210 38 15 433, Fax 210 38 15 882, e-mail: info@govostis.gr, http://www.govostis.gr

ISBN: 978-960-446-111-0, Σελ. 487

 

Οι Αρδένες είναι μια περιοχή που βρίσκεται μεταξύ Βελγίου, Γαλλίας, Λουξεμβούργου και Γερμανίας. Ανήκει, κυρίως, στο Βέλγιο και έγιναν διάσημες από τις μάχες που πραγματοποιήθηκαν εκεί από τις 16.12.1944 έως τις 25.01.1945. Ήταν η τελευταία προσπάθεια του Χίτλερ να διασπάσει τις συμμαχικές δυνάμεις στο Δυτικό μέτωπο, αλλά κατέληξε στη διάλυση του Γερμανικού Στρατού στη Δύση. Το κόστος σε ανθρώπινες ζωές ήταν πολύ μεγάλο. Αν κι οι βρετανικές δυνάμεις είχαν περί τους 1.400 νεκρούς –μέγεθος μάλλον ασήμαντο– οι αμερικανικές απώλειες ήταν της τάξης των 80.000! Ένα μέγεθος που κατατάσσει την Μάχη των Αρδενών ως τη φονικότερη του Αμερικανικού Στρατού. Οι αντίστοιχες γερμανικές από κάποιους υπολογίζονται να φτάνουν τις 100.000.

Όσο όμως κι αν αυτό ακούγεται παράξενο, τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά στοιχεία της εν λόγω μάχης δεν είναι οι αριθμοί των ανθρώπων που χάθηκαν, αλλά κάποια άλλα στοιχεία! Κατά πρώτον, μετά τις Αρδένες, ο Γερμανικός Στρατός έπαψε να αποτελεί σοβαρή απειλή για τους Συμμάχους τόσο στην Δύση, όσο και στην Ανατολή. Γιατί μπορεί ο πόλεμος στην Ευρώπη να κράτησε 3,5 μήνες ακόμη και στους νεκρούς να προστέθηκαν αρκετές χιλιάδες, όμως μάχη σημαντική δεν υπήρξε άλλη. Κατά δεύτερον, στις Αρδένες οι Γερμανοί –κυρίως οι SS, που βεβαίως ήσαν Γερμανοί– έδειξαν και στους δυτικούς Συμμάχους το αποτρόπαιο πρόσωπο του ναζισμού. Οι εκτελέσεις αιχμαλώτων –σαφέστατα αχρείαστες– κυριολεκτικά εξαγρίωσαν τους Αμερικανούς που πίστευαν ότι αντιμετώπιζαν έναν …πολιτισμένο αντίπαλο. Αυτό, βεβαίως, είχε ως άμεσο αποτέλεσμα να αναπτυχθεί και από την πλευρά τους μια σκληρή συμπεριφορά, που δεν έφτασε ποτέ στα όρια του εγκλήματος πολέμου, προς τους Γερμανούς πολίτες και στρατιώτες και προπαντός προς τους SS.

Επίσης, με τη μάχη των Αρδενών, φάνηκαν ξεκάθαρα τα σοβαρότατα προβλήματα ηγεσίας που αντιμετώπιζαν οι Σύμμαχοι. Καταδείχθηκε, με τον πλέον αναμφισβήτητο τρόπο, το τεράστιο κενό που υπήρχε ανάμεσα στον Αϊζενχάουερ και τον Μοντγκόμερι. Ανάμεσα στους Αμερικανούς και τους Βρετανούς, αν θέλουμε να το γενικεύσουμε. Να θυμίσουμε, ότι την ίδια περίπου περίοδο, στην Αθήνα είχαμε τα Δεκεμβριανά, ενώ οι Ρώσοι περνούσαν τον ποταμό Βιστούλα, στην Πολωνία, το τελευταίο γεωγραφικό εμπόδιο στην πορεία τους προς το Βερολίνο. Όλοι μπορούμε, επομένως, να αντιληφθούμε ότι η μάχη των Αρδενών ήταν μια από τις σημαντικότερες μάχες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν μια έμπνευση του Χίτλερ που πίστευε ότι θα «έριχνε στη θάλασσα» τους Δυτικούς και μετά θα στρεφόταν κατά των Ρώσων, τους οποίους –όπως πίστευε– θα συνέτριβε… Απλώς μετά τις Αρδένες σχεδόν όλοι οι Γερμανοί –πλην ναζιστών βεβαίως– αντιλήφθηκαν ότι είχαν να κάνουν με έναν παρανοϊκό. Άργησαν, βέβαια, αλλά τι να κάνουμε; Ποτέ δεν φημίστηκαν ως λαός με γρήγορη αντίληψη!

Αυτά ως προς το θέμα του βιβλίου, γιατί ως προς τον συγγραφέα το ερώτημα είναι πώς και ο Antony Beevor, δεν είχε ασχοληθεί με αυτό το θέμα; Βεβαίως φρόντισε να λύσει τις όποιες απορίες μας και φυσικά με τον καλύτερο τρόπο. Γιατί είναι, λίαν επιεικώς, αστείο να αναρωτηθεί κάποιος για το αποτέλεσμα της δουλειάς του σημαντικότερου, αν όχι κορυφαίου, σύγχρονου Βρετανού στρατιωτικού ιστορικού. Ο άνθρωπος έχει αποδείξει –και ευτυχώς συνεχίζει– ότι «κατέχει το θέμα». Πολλοί άνθρωποι στον κόσμο έμαθαν για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (και για τον Ισπανικό Εμφύλιο, μην το ξεχνάμε) από τα βιβλία του Beevor. Το ευτύχημα είναι ότι σχεδόν όλα του κυκλοφορούν και στα ελληνικά. Να πούμε ότι αξίζει να διαβαστεί και το παρόν; Μάλλον υπερβολικό, αλλά η επανάληψη ποτέ δεν έβλαψε. Το «Αρδέννες 1944» είναι ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί και από αυτούς ακόμη που ήδη γνωρίζουν την ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Θα μάθουν αρκετά.