Και κάπως έτσι, στη σκιά διεθνών εξελίξεων που «τρέχουν» (τουρκική επιθετικότητα, AUKUS, αναδιάταξη δυνάμεων διεθνώς, διατλαντικοί αναπροσανατολισμοί), το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό απέκτησε – έπειτα από πολλά χρόνια αναμονής – νέες μονάδες επιφανείας και η Ελλάδα μια «νέα» ενισχυμένη «στρατηγική εταιρική σχέση» όχι με κάποιον «τυχαίο» αλλά με τη Γαλλία: μια δύναμη που ξεχωρίζει… για τα πυρηνικά της, τη ναυτική της «υπεροπλία», την αμυντική της βιομηχανία, τη συμμετοχή της στο ΣΑ του ΟΗΕ, τη συμβολή της στην UNCLOS κ.ά.

Κυριάκος Μητσοτάκης και Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσαν από το Παρίσι στις 28 Σεπτεμβρίου, παρουσία των κ.κ. ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλου και ΥΠΕΞ Ν. Δένδια, την «εγκαθίδρυση» μιας «νέας» ελληνογαλλικής «στρατηγικής εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία στην άμυνα και στην ασφάλεια».

Αναβάθμιση

«Με τον πρόεδρο Μακρόν αποφασίσαμε την αναβάθμιση της διμερούς αμυντικής μας συνεργασίας, διευρύνοντας παράλληλα τη διάθεση των κρατών μας για συμπαράταξη, για αμοιβαία συνδρομή και για κοινή δράση σε όλα τα πεδία», σημείωσε από την πλευρά του ο κ. Μητσοτάκης, προτού ανακοινώσει τη συμφωνία για την απόκτηση τριών νέων γαλλικών φρεγατών Belh@rra. Τριών φρεγατών που πρόκειται να ναυπηγηθούν στη Γαλλία (και ενδέχεται να γίνουν από τρεις τέσσερις).

«Έχουμε ήδη αναπτύξει μια πολύ ισχυρή συμμαχική σχέση» με τη Γαλλία, μια σχέση που «υπερβαίνει» τις υποχρεώσεις μας όπως εκείνες απορρέουν από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, συνέχισε ο Έλληνας πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας παράλληλα με νόημα πως πρόκειται για «μια πρωτοβουλία που ανταποκρίνεται στα αιτήματα των καιρών» και εδράζεται στην «προάσπιση του διεθνούς δικαίου» και, ειδικότερα, της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας UNCLOS (σ.σ. στην οποία η Τουρκία του Ερντογάν δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος).

Αμοιβαία αμυντική συνδρομή

Ενδεικτικές και οι δημόσιες δηλώσεις του Γάλλου προέδρου Μακρόν, ο οποίος αναγνώρισε τη σημαντική γεωγραφική θέση της Ελλάδας, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι η Γαλλία θα σπεύσει να προστατεύσει τη χώρα μας σε περίπτωση εισβολής ή επιθετικής ενέργειας.

Και με τις ΗΠΑ τι θα γίνει;

Μητσοτάκης και Μακρόν διευκρίνισαν πως η νέα ελληνογαλλική συμφωνία δεν στρέφεται ενάντια στις ΗΠΑ. Αντιθέτως, «μια Ευρώπη που ενισχύει την άμυνα της ενισχύει και τη διατλαντική συμμαχία», όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο Έλληνας πρωθυπουργός. «Η συμφωνία που υπογράφουμε δεν ανταγωνίζεται τη σχέση μας με τις ΗΠΑ», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης, υποστηρίζοντας μάλιστα πως «καλώς εχόντων των πραγμάτων» θα πρέπει «μέσα στις επόμενες εβδομάδες» να αναμένουμε και την υπογραφή της τροποιημένης (όχι μονοετούς αλλά πενταετούς) Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) ανάμεσα σε Αθήνα και Ουάσιγκτον.

«Οι Ευρωπαίοι πρέπει να αφήσουν πίσω τους την αφέλεια», δήλωσε από την πλευρά του ο κ. Μακρόν, υπογραμμίζοντας πως οι ΗΠΑ ασχολούνται εδώ και χρόνια με τα οίκου τους και έχουν τα δικά τους συμφέροντα.

Ένας κύκλος κλείνει – ένας νέος ανοίγει

Η ελληνική κυβέρνηση (ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο Γιάννης Οικονόμου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης) είχε ουσιαστικά προετοιμάσει το έδαφος εδώ και ημέρες, προαναγγέλλοντας την ελληνογαλλική συμφωνία της 28ης Σεπτεμβρίου με φράσεις όπως «λίγη υπομονή… μερικές μέρες παραπάνω… αύριο οι ανακοινώσεις».

Ο λόγος για μια συμφωνία με την οποία κλείνει ένας κύκλος εκκρεμοτήτων γύρω από τις μονάδες επιφανείας του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και παράλληλα ανοίγει ένας άλλος νέος κύκλος ελληνογαλλικής στρατηγικής σύμπλευσης που δεν περιορίζεται όμως στο πεδίο των στρατιωτικών εξοπλισμών.

Για την Ελλάδα, η νέα ελληνογαλλική συμφωνία είναι πολλαπλώς σημαντική, κι αυτό επειδή:

  • Κλείνει μια εκκρεμότητα πολλών ετών, καλύπτοντας κενά που ήταν απαραίτητο να καλυφθούν και μάλιστα κατά τρόπο ποιοτικά και ποσοτικά ικανοποιητικό. Σημειωτέον πως οι γαλλικές φρεγάτες έρχονται με πλήρη οπλισμό (βλ. SeaFire/ASTER 30/CAPTAS-4/Exocet MM40 Block 3c κ.ά.) και αξιοσημείωτα σύντομο χρόνο παράδοσης τα έτη 2025-2026.
  • Στέλνει ένα μήνυμα αποτροπής προς την πλευρά της επιθετικής Τουρκίας του Ερντογάν (σε συνδυασμό και με τα 24 Rafale), κι αυτό σε μια περίοδο διαρκών τουρκικών προκλήσεων.
  • Διαμορφώνει νέα πλαίσια (στρατηγικά αυτόνομων, διαλειτουργικών) συμπράξεων/συνασπισμών εντός της ΕΕ αλλά και εντός του ΝΑΤΟ. «Ελλάδα και Γαλλία κάνουν ένα πρώτο τολμηρό βήμα προς την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία» μέσα από μια συμφωνία που «ενισχύει την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το Παρίσι.
  • Ενδυναμώνει την ελληνογαλλική σύμπλευση, κι αυτό μάλιστα σε μια περίοδο γερμανικής εσωστρέφειας, ενώ το Παρίσι διεκδικεί παράλληλα ενισχυμένο ρόλο στη διεθνή σκηνή (από τη Μεσόγειο έως το Μάλι και τον Ινδο-Ειρηνικό).

Το ελληνογαλλικό πλαίσιο

Η νέα ελληνογαλλική συμφωνία έρχεται σε συνέχεια όσων άλλων σημαντικών έχουν προηγηθεί: των συμφωνιών για την απόκτηση 24 Rafale αλλά και για τη δημιουργία Διεθνούς Κέντρου Αεροπορικής Εκπαίδευσης στην 120 Πτέρυγα Εκπαίδευσης Αέρος στην Καλαμάτα από την ισραηλινή Elbit. Αξίζει παράλληλα να σημειωθεί πως γαλλικών συμφερόντων είναι και το πλοίο Nautical Geo που εκτελεί έρευνες υπέρ του ενεργειακού πρότζεκτ EastMed ανατολικά της Κρήτης (την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές το γαλλικό ερευνητικό πλοίο προσέγγιζε τις νοτιοδυτικές ακτές της Κύπρου). Υπενθυμίζεται, δε, πως η Γαλλία συμμετέχει πλέον και στο East Mediterranean Gas Forum, ενώ παράλληλα γίνονται κινήσεις προκειμένου να ενταχθούν και οι Γάλλοι στην τριμερή Ελλάδας–Κύπρου–Αιγύπτου.

Οφέλη και για το Παρίσι

Αλλά και για τη Γαλλία από την άλλη πλευρά, η συμφωνία με την Ελλάδα είναι σημαντική καθώς:

  • Εξασφαλίζει στον Μακρόν μια θετική είδηση ολίγους μήνες πριν από τις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2022, και στη γαλλική αμυντική βιομηχανία ένα διόλου ευκαταφρόνητο ντιλ αξίας δισεκατομμυρίων.
  • «Αντισταθμίζει» την πρόσφατη «ήττα» της ακύρωσης του ντιλ για την πώληση 12 γαλλικών υποβρυχίων στην Αυστραλία (βλ. AUKUS) με ένα νέο αμυντικό ντιλ όπως είναι το ελληνογαλλικό (αν και θα έπρεπε να σημειωθεί πως η αξία της αυστραλογαλλικής συμφωνίας των πολλών δεκάδων δισ. ευρώ που ακυρώθηκε ήταν πολλαπλάσια εάν συγκριθεί με το ελληνογαλλικό ντιλ των περίπου 5 δισ. ευρώ που γίνονται περίπου 10 δισ. εάν προσθέσει κανείς και τα Rafale κ.ά.)
  • Ενισχύει το διεθνές προφίλ της Γαλλίας, ολίγους μήνες προτού εκείνη αναλάβει την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πρώτο εξάμηνο του 2022.
  • Ενισχύει παράλληλα και το μομέντουμ της «στρατηγικής αυτονομίας» που προωθεί το Παρίσι στο πλαίσιο της ΕΕ.

«Η Γαλλία έρχεται ως “παγκόσμια δύναμη” να καλύψει τα “κενά” της Δύσης στη διεθνή σκηνή – Θα τα καταφέρει;», γράφαμε χαρακτηριστικά στο Α&Δ τον Σεπτέμβριο του 2020. Έναν χρόνο μετά, το ερώτημα επανέρχεται επίκαιρο… μέσω Ελλάδας.