2024: Τα μέτωπα εντός των μετώπων σε Αφρική και Ευρασία, πέρα από τα προφανή
Βόμβες και κάλπες αναμένεται να ορίσουν, ως συγκοινωνούντα δοχεία, την ατζέντα της χρονιάς που μόλις ξεκίνησε.
Στρατιωτικές συγκρούσεις και εκλογικές αναμετρήσεις (ανα)διαμορφώνουν, πια, το πλαίσιο των εξελίξεων διεθνώς, με τις συρράξεις που ήδη μαίνονται (σε Ουκρανία, Γάζα, Σουδάν, Σαχέλ κ.ά.) να κρατούν στα ύψη την ένταση ενόψει των εκλογών που αναμένονται: σε Ταϊβάν (προεδρικές), ΗΠΑ (προεδρικές), Ρωσία (προεδρικές), Τουρκία (αυτοδιοικητικές), Ευρώπη (ευρωεκλογές) κ.ά.
Τα προφανή ερωτήματα έχουν να κάνουν με την έκβαση των εν εξελίξει συγκρούσεων, από τη μία μεριά, και τα αποτελέσματα των επικείμενων εκλογικών αναμετρήσεων από την άλλη.
Τι θα γίνει, πρακτικά, μεταξύ των αντιμαχομένων, τους προσεχείς μήνες σε Ουκρανία, Γάζα και Σουδάν; Πώς θα τοποθετηθεί ο νέος πρόεδρος της Ταϊβάν στον άξονα Ουάσιγκτον – Πεκίνου; Θα επιστρέψει ο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και ποιες ανατροπές θα μπορούσε να φέρει μια επανεκλογή Τραμπ στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία, στην Κίνα αλλά και ευρύτερα;
Αυτά είναι, σε γενικές γραμμές, τα προφανή.
Μέσα στα προφανή, ωστόσο, κρύβονται και άλλα επί μέρους ζητήματα τα οποία ενδέχεται να βρούμε μπροστά μας. Διότι οι συγκρούσεις που ήδη μαίνονται το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα λήξουν άμεσα αλλά ούτε και κατά τρόπο ξεκάθαρο υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς διαμορφώνοντας ένα νέο (κοινά αποδεκτό;) στάτους κβο. Από τις εκλογικές αναμετρήσεις δε, η καθοριστικότερη για τις διεθνείς εξελίξεις, που είναι εκείνη στις ΗΠΑ, θα διεξαχθεί σε έντεκα μήνες από τώρα, προς τα τέλη της χρονιάς που μόλις ξεκίνησε, και μέχρι τον Νοέμβριο του 2024 είναι βέβαιο ότι θα έχουν μεσολαβήσει πολλά, όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και διεθνώς.
Υπενθυμίζουμε ότι το 2023 έφυγε αφήνοντας ανοιχτά μέτωπα σε Ουκρανία, Γάζα, Σουδάν, Καύκασο, Σαχέλ, Ερυθρά Θάλασσα, Μέση και Απω Ανατολή. Εντός αυτών των μετώπων ωστόσο, υφέρπουν και άλλα επαπειλούμενα.
Πόσο πιθανή είναι μια χερσαία εισβολή των Ισραηλινών στον Λίβανο, ενάντια στη Χεζμπολάχ; Το ερώτημα έχει ήδη αρχίσει να απασχολεί τα διεθνή ΜΜΕ, έπειτα από τρεις μήνες κλιμακούμενης έντασης στα σύνορα Ισραήλ – Λιβάνου. Η χθεσινή είδηση της εξόντωσης του υπαρχηγού της Χαμάς, Σάλεχ αλ Αρούρι, από ισραηλινά πυρά στη Βηρυτό, ήρθε μάλιστα να ανεβάσει κατακόρυφα την ένταση σε αυτό το μέτωπο. Η τελευταία φορά που Ισραήλ και Χεζμπολάχ ενεπλάκησαν σε κανονικό πόλεμο ήταν το 2006. Και η τελευταία φορά που οι Ισραηλινοί πραγματοποίησαν γνωστό χτύπημα στη Βηρυτό, πριν από αυτό το τελευταίο με θύμα τον αλ Αρούρι, ήταν επίσης το 2006.
Μια νέα χερσαία εισβολή των Ισραηλινών ωστόσο στον Λίβανο, θα προσέδιδε παράλληλα και μια νέα, ντε-φάκτο περιφερειακή πια, διάσταση στον πόλεμο της Γάζας, επεκτείνοντας προς το βορρά τη σύγκρουση. Τι θα κάνει, άραγε, το Ιράν σε μια τέτοια περίπτωση, εάν δει δηλαδή τους Ισραηλινούς να στέλνουν χερσαίες δυνάμεις κατά ενός «προκεχωρημένου φυλακίου» της Τεχεράνης όπως είναι εκείνο της Χεζμπολάχ; Και αν εμπλακούν περισσότερο δυναμικά οι Ιρανοί, δεν θα «υποχρεωθούν» έπειτα να εμπλακούν περισσότερο δυναμικά και οι ΗΠΑ, αν και σε προεκλογική περίοδο;
Με το βλέμμα στραμμένο στον ιρανοκεντρικό «άξονα της αντίστασης» που φαίνεται σαν να «αναγεννήθηκε» πια με φόντο τον πόλεμο στη Γάζα, διερωτάται βέβαια κανείς εάν θα δούμε το προσεχές διάστημα δυτικά αεροπορικά πλήγματα κατά στόχων των Χούθι εντός της Υεμένης; Εάν οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν Υεμενίτες αντάρτες, που ελέγχουν πια ως ντε φάκτο κυρίαρχοι το μεγαλύτερο μέρος της βόρειας και δυτικής Υεμένης, συνεχίσουν να βάλλουν κατά της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα, τότε ναι θα πρέπει να θεωρηθεί πιθανό το ενδεχόμενο δυτικών πληγμάτων κατά υεμενιτικών εγκαταστάσεων, αν και είναι σαφές ότι η διοίκηση Μπάιντεν θα ήθελε να αποφύγει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Αλλά και βορείως του Ιράν, στον Καύκασο, τι θα κάνει μέσα στο 2024 το Αζερμπαϊτζάν; Υπάρχει, άραγε, περίπτωση οι Αζέροι, έπειτα από την περυσινή νίκη τους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ ενάντια στην αυτοανακηρυχθείσα Δημοκρατία του Αρτσάχ, να επιχειρήσουν τώρα να ελέγξουν, δια της βίας, τον διάδρομο του Ζανγκεζούρ που ενώνει – ή, πιο ορθά, που θα μπορούσε να ενώσει – την Τουρκία με τον Αζερμπαϊτζάν μέσω Αρμενίας; Από την άλλη πλευρά, βέβαια, κάτι τέτοιο, το άνοιγμα δηλαδή του εν λόγω διαδρόμου υπέρ Τούρκων και Αζέρων, θα μπορούσε, ενδεχομένως, να επιτευχθεί και μέσω (δύσκολων) διαπραγματεύσεων στον άξονα Μπακού – Γερεβάν.
Πίσω στο ανοιχτό μέτωπο του Σουδάν, ένα ερώτημα που έχει πια ανακύψει είναι το εάν θα μπορέσουν οι παραστρατιωτικές δυνάμεις ταχείας υποστήριξης RSF του Χεμέτι, που υποστηρίζονται στρατιωτικά από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και έχουν ήδη σημειώσει επιτυχίες ενάντια στις δυνάμεις του Αμπντέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν, να προελάσουν στα ανατολικά φτάνοντας, ενδεχομένως, ακόμη και στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας; Τα Εμιράτα θα έβλεπαν μάλλον θετικά μια τέτοια εξέλιξη η οποία όμως δεν θα άρεσε καθόλου, από την άλλη πλευρά, σε περιφερειακές δυνάμεις όπως είναι η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία.
Παράλληλα ωστόσο, πρόσβαση στην Ερυθρά Θάλασσα λέγεται ότι θα μπορούσε να επιχειρήσει να αποκτήσει, δια της βίας, και ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, Αμπι Αχμεντ. Πως; Πολλοί διερωτώνται εάν εκείνος θα έφτανε στο σημείο ακόμη και να εισβάλει στρατιωτικά στην Ερυθραία… όπως έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να κάνει…
Στο μέτωπο του ευεπίφορου σε πραξικοπήματα Σαχέλ από την άλλη πλευρά και πιο συγκεκριμένα σε Μάλι, Μπουρκίνα Φάσο και Νίγηρα, τα ερωτήματα περιστρέφονται, πια, γύρω από τη στάση που θα υιοθετήσουν οι νέοι πραξικοπηματίες ηγέτες έναντι της Δύσης αλλά και έναντι της Ρωσίας…
Από τον πεδίο των ανησυχιών δεν θα μπορούσε, βέβαια, να λείπει το μέτωπο της Απω Ανατολής. Το προφανές ερώτημα εκεί, έχει να κάνει με τις εξελίξεις στην Ταϊβάν. Ωστόσο, πολλοί στρέφουν πια το βλέμμα τους (και) αλλού:
στις Φιλιππίνες εν προκειμένω (που ενίσχυσαν σημαντικά τους στρατιωτικούς τους δεσμούς με τις ΗΠΑ και είδαν σκάφη τους να συγκρούονται με κινεζικά πλοία σε διαφιλονικούμενα νερά) αλλά και στον κίνδυνο ενός σινοαμερικανικού ατυχήματος. Για την ιστορία, η τελευταία φορά που συνέβη ένα τέτοιο ατύχημα ήταν τον Απρίλιο του 2001, όταν ένα αμερικανικό EP-3 συγκρούστηκε στον αέρα με ένα κινεζικό J-8 πάνω από το νησί Χαϊνάν…